| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | รศ.ทวี ผลสมภพ |
| เผยแพร่ |
ได้อ่านเรื่อง “ข้าราชการมีชัย” แล้วไปอ่าน “คลิปผู้ใหญ่บ้าน ว่อนแฉ แล้วกราบ สูตรหัวคิวหักงบประชารัฐ” ทำให้นึกถึงหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าประทานไว้เป็นหลักในการปกครองบ้านเมือง ว่า เมื่อผู้นำไม่ประพฤติธรรม ข้าราชการก็ไม่ประพฤติธรรม การไม่ประพฤติธรรมของข้าราชการ ส่วนหนึ่งก็คือหักหัวคิวกัน จากระดับตำบล ไปอำเภอ จังหวัด ปลัดกระทรวง และรัฐมนตรี เมื่ออธรรมเกิดทั่วแผ่นดิน ผลที่มนุษย์ไม่เคยคาดคิดจะเกิดขึ้น ผลที่มนุษย์ไม่เคยคาดคิดคืออะไร?
ในพระไตรปิฎกภาษาไทย เล่ม 56 อรรถกถามหาสุปินชาดก หน้า 229 ท่านกล่าวไว้ความโดยสรุปว่า เมื่อผู้นำไม่ประพฤติธรรม ประชาชนก็จะไม่ประพฤติธรรมตาม ตกว่าเมื่อทุกคนในบ้านเมืองไม่ประพฤติธรรม อารักขเทวดาของมนุษย์ ก็ไม่ประพฤติธรรม เมื่อทั้งเทวดาและมนุษย์ทั่วทั้งสกลรัฐ ไม่ประพฤติธรรม พระอาทิตย์จะเดินผิดทาง เมื่อพระอาทิตย์เดินผิดทาง จะเกิดพายุอย่างรุนแรง เมื่อเกิดพายุรุนแรง จะทำให้วิมานของเทวดาบนอากาศสะเทือน เมื่อวิมานของเทวดาสะเทือน เทวดาจะโกรธ เมื่อเทวดาโกรธท่านจะแกล้งมนุษย์ (เพราะเป็นต้นเหตุให้ธรรมชาติวิปริต) ท่านจะแกล้งโดยให้ฝนตก สามชนิด
ชนิดที่หนึ่ง ตกจนน้ำท่วมถึงหลังคาบ้าน เกิดห้วงน้ำโหมกระหน่ำพัดพาเอาดิน เอาซุง เอาหิน ทับถมทุกสิ่งทั้งสิ่งมีชีวิต และวัตถุไว้ใต้ดินทั้งหมด เมืองเราเคยเกิดมาแล้ว เมื่อหลายปีก่อนเกิดน้ำท่วมหนักที่ประเทศอังกฤษ อเมริกาเกิดน้ำท่วมหนักมาหลายครั้งแล้ว จนบุชผู้พ่อ ตอนเป็นประธานาธิบดี ได้ให้งบประมาณทำวิจัยว่า เพราะเหตุใดลมจึงพัดรุนแรงขึ้นทุกปี ผลวิจัยเป็นอย่างไร? ไม่ได้ตามเรื่อง แต่คนที่อ่านพระไตรปิฎกจะรู้ก่อนคนอื่นว่าความรุนแรงเกิดจากมนุษย์นี่เอง ที่ทุกคนประพฤติอธรรม สำหรับประเทศจีน น่าจะเกิดบ่อยกว่าที่อื่น เราเดาเรื่องได้เลยว่าฝนตกน้ำท่วมอย่างรุนแรงในประเทศต่างๆ ในโลกทุกวันนี้ เพราะข้าราชการและประชาชนไม่ประพฤติธรรม
สำหรับฝนตกชนิดที่สอง ก็คือฝนตกพอประมาณ ฝนชนิดนี้ทำให้พืชงอกงามมีผลให้มนุษย์ได้กินได้ขาย และฝนชนิดนี้น่าจะตกในถิ่นที่คนมีศีลธรรม
ฝนตกชนิดที่สาม ก็คือฝนไม่ตกเลยดินแตกระแหง ปลูกข้าวปลูกพืช ไม่ได้มนุษย์จะอดอยากยากแค้น นี่คือการแกล้งมนุษย์ของเทวดา อันเนื่องมาจากเหล่ามนุษย์ไม่ประพฤติธรรมกัน
ตามที่เป็นข่าวผู้ใหญ่บ้านคนหนึ่งที่อำเภอสิชลคงเหลืออด ที่ทางอำเภอเรียกเก็บอยู่ได้ ทั้งๆ ที่ระดับสูงเขาก็ปรามไว้แล้วว่างบนี้ห้ามทุจริต หรือจะเป็นว่า ระดับจังหวัดก็ยังเรียกเก็บเหมือนเดิม ระดับอำเภอจึงไม่กลัว ต่อมาปลัดจังหวัดได้กล่าวว่า พฤติกรรมแบบนี้ไม่มีเฉพาะที่นี่หรอก มีเกือบทั่วไป ขอให้ตรวจจับให้จริงๆ การได้รู้พฤติกรรมของฝ่ายปกครอง มิใช่ได้อ่านจากข่าวนี้เท่านั้น
ผู้เขียนยังมีโอกาสได้รู้จากสภากาแฟในหมู่บ้านอีกสายหนึ่ง แต่ก่อนที่จะกล่าวถึงการไม่ประพฤติธรรมของมนุษย์จนทำให้ลมรุนแรงต่อไป ขอแวะเข้าไปเล่าเรื่องสภากาแฟในหมู่บ้าน มาอวดผู้อ่าน และอวดการปฏิบัติอปริหานิยธรรม นำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรือง ของหมู่ ของคณะ สภากาแฟแห่งนี้ตั้งมาเกือบ 20 ปีแล้ว สมาชิกสภากาแฟ มีอาชีพหลายหลาก ซึ่งประกอบไปด้วย ข้าราชการเกษียณ มีทั้งระดับพันตำรวจเอก อดีตผู้อำนวยการ ดอกเตอร์ รองศาสตราจารย์ และพ่อค้า แต่เราเลือกผู้มีอายุสูงสุดเป็นประธานสภากาแฟ ขณะนี้ประธานสภากาแฟของเรา อายุ 84 ท่านเกษียณมาจากจ่าทหารบก เราปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่า หมู่ใด คณะใด เคารพ เชื่อฟัง ยกย่องผู้สูงอายุ หมู่นั้น คณะนั้น จะมีแต่ความเจริญ ไม่มีความเสื่อม
ถามว่าเพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น ตอบว่าที่เป็นเช่นนั้น เพราะความสามัคคี และความสามัคคีอยู่ได้เพราะแต่ละคนไม่ปีนเกลียวกัน การปีนเกลียวกันมันจะเกิดเพราะสาเหตุดังจะยกตัวอย่างมาให้ดูดังต่อไปนี้ สมมุติว่า เราไม่คำนึงถึงคนมีอายุ แต่เรามองคนที่มีเกียรติในสังคม แล้วสมมุติว่า เราเลือกรองศาสตราจารย์เป็นประธาน คนที่มีเกียรติพอๆ กันเขามีอายุสูงกว่า อาจจะไม่เต็มใจให้ แต่ก็ยอมไป แล้วสักวันหนึ่งก็จะเขม่นกัน คนเราเมื่อเขม่นกัน แม้เขาจะพูดมีเหตุผล ก็จะปฏิเสธเสียดื้อๆ ในชุมนุมแต่ละคนก็มีพวก แล้วนั่นคือความแตกสามัคคี
วงการข้าราชการแตกสามัคคีเพราะบางคนอาศัยฝ่ายการเมืองดันข้ามหัวคนที่มีวัยวุฒิสูงกว่า แล้วนั่นคือการแตกสามัคคี จากนั้นจะเกิดพวกมึง พวกกู แต่ถ้าหมู่ใดคณะใด ระหว่างคนมียศเท่ากัน แต่เลือกคนที่มีอาวุโสสูงกว่า ทุกคนจะยอมรับ ระหว่างคนมีอายุเท่ากัน ถ้าเราเลือกคนที่มีความสามารถมากกว่า ทุกคนจะยอมรับ หรือคนที่ไม่ถูกเลือก ก็อาจจะไม่พอใจ ก็คงต้องปล่อยไป สภาของเราคนอายุสูงสุดเป็นประธาน จึงไม่มีความเสื่อม พอถึงวันอาทิตย์ ทุกคนไม่อยากขาด อยากมาฮา ! กันในสภา ในสภาของเราจะมีปลัดอำเภอท่านหนึ่งซึ่งยังรับราชการอยู่มาคุย ท่านจะเล่าเรื่องบนอำเภอให้ฟัง และเรื่องมันก็เหมือนข่าวผู้ใหญ่บ้านที่อำเภอสิชลนั่นแหละ
เราเข้าเรื่องต่อไป เมื่อข้าราชการไม่ประพฤติธรรม ประชาชนก็ไม่ประพฤติธรรม ข้าราชการกับประชาชนอยู่ใกล้ชิดกัน จึงเอาอย่างกัน การไม่ประพฤติธรรมของหมู่มนุษย์ ตั้งแต่ชนชั้นปกครองลงมาจนถึงราษฎร นอกจากทำให้เกิดพายุเกิดน้ำท่วมแล้ว ยังทำให้มนุษย์อายุสั้นอีกด้วย การไม่ประพฤติธรรมทำให้อายุสั้นอย่างไร? พระพุทธองค์ตรัสไว้ในพระไตรปิฎกภาษาไทยเล่ม 13 มหาปทานสูตหน้า 77-78 ว่าอาณาจักรหนึ่งที่มนุษย์ทุกชนชั้นไม่ประพฤติธรรม พระอาทิตย์จะเดินผิดทาง
เมื่อพระอาทิตย์เดินผิดทาง ฤดูหนาว ฤดูร้อน จะเปลี่ยนไป เมื่อฤดูหนาว ฤดูร้อนเปลี่ยนไป ข้าวผลไม้ก็จะสุกไม่สมบูรณ์ เมื่อมนุษย์กินข้าวกินผลไม้ ที่ไม่สุกสมบูรณ์ อายุก็จะสั้นลง อายุของสัตว์โลกสั้นลงเพราะเหตุดังกล่าวมานี้ พระพุทธพจน์ที่กล่าวมาแล้วข้างบน มีความเหมือนกันกับพระสูตรที่ตรัสไว้ข้างล่าง ในข้อความที่ว่า เมื่อทุกคนไม่ประพฤติธรรม พระอาทิตย์จะเดินผิดทาง ความเป็นเหตุผลระหว่าง มนุษย์ไม่ประพฤติธรรม ทำไมต้องทำให้พระอาทิตย์เดินผิดทาง
จุดนี้เราหารอยต่อไม่พบ นอกจากนั้น จะพบความเชื่อมต่อกันทุกรอยต่อ เช่นเมื่อพระอาทิตย์เดินผิดทาง ก็ทำให้ลมพัดแรงได้ เพราะว่าความร้อนหรืออุณหภูมินั่นเอง ที่ทำให้เกิดลมพัดแรง หรือลมเฉื่อยๆ และเมื่อลมพัดแรง ก็เป็นเหตุให้วิมานเทวดาสะเทือนได้ นี่ก็เป็นเหตุผลที่เชื่อมกันในพุทธพจน์ตอนสอง ที่ตรัสว่าเมื่อพระอาทิตย์เดินผิดทาง ฤดูหนาว ฤดูร้อนย่อมเปลี่ยนไป เราเห็นรอยเชื่อมตรงจุดนี้ คือเมื่อฤดูหนาว ฤดูร้อน เปลี่ยนไป จะทำให้ข้าวผลไม้ไม่สุกสมบูรณ์ จุดนี้เราก็พบรอยเชื่อมเช่นกัน เมื่อมนุษย์กินข้าวผลไม้ที่ไม่สุกสมบูรณ์อายุก็จะสั้นลง ตรงจุดนี้เราก็เห็นรอยเชื่อมเช่นกัน อยากจะอ้างเหตุการณ์ทุกวันนี้ ช่วงนี้เรารู้กันว่าหน้าฝนใช่หรือไม่? แต่อากาศหาได้เย็นฉ่ำอย่างฤดูฝนไม่ แต่กลับร้อนอบอ้าวเหมือนฤดูร้อน
จึงอยากจะสรุปตรงนี้ว่า ความจริงขณะนี้เป็นฤดูร้อน แต่เพราะพระอาทิตย์เดินผิดทางฤดูร้อนกลายเป็นฤดูฝนไป
เพื่อให้เห็นเหตุการณ์บางอย่าง จึงขอย้อนเมื่อหลายปีที่ผ่านมา ตอนนั้นข้าราชการเป็นผู้ทำงบประมาณแผ่นดิน มีอำนาจเต็มที่ ปลัดกระทรวงการคลังเป็นประธานกรรมาธิการงบประมาณทุกปี จนมีปลัดกระทรวงการคลังท่านหนึ่งต้องรีบเดินทางจากต่างประเทศมาทำหน้าที่ประธานกรรมาธิการงบประมาณ ต้องตายบนเครื่องบิน แล้วคราวนั้นก็ปรากฏงูเหลือมอยู่ในกระทรวงการคลัง ในช่วงที่ปลัดกระทรวงคนนี้สิ้นลมบนเครื่อง ไม่ทราบว่าข้าราชการทุจริตหรือไม่? ข้าราชการประพฤติธรรมหรือไม่? แต่จะยกเหตุการณ์รุนแรงอันเกิดจากพายุรุนแรงมาให้อ่านกันดังต่อไปนี้
1 ปี 2505 เกิดพายุพัดกระหน่ำที่แหลมตะลุมพุก จังหวัดนครศรีธรรมราช บางคนถูกคลื่นโยนขึ้นไปค้างอยู่บนยอดมะพร้าว คราวนี้คนตายในท้องทะเลหลายร้อยคน
2 เดือนพฤศจิกายน 2531 เกิดพายุรุนแรง ฝนตกหนัก น้ำท่วมฉับพลันที่อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช และอำเภอนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี น้ำเขานำท่อนซุง ดิน หิน ลงจากภูเขา ท่วม ทับ กลบ บ้าน และมนุษย์ ที่ตำบลกะทูน คีรีวง ลานสกา มนุษย์ถูกกลบอยู่ใต้ดิน 1999 ศพ บ้านเรือนเสียหาย 50,425 หลัง พบศพเพียง 329 คน บาดเจ็บ 958 คน
3 เดือนพฤศจิกายน 2532 เกิดพายุไต้ฝุ่นชื่อเกย์ พัดถล่มประจวบ และชุมพร อำเภอท่าแซะและปะทิว พายุถล่มราบเป็นหน้ากลอง คนตาย 446 คน บาดเจ็บ 5,464 คน บ้านเรือนเสียหาย 48,665 หลัง
4 วันที่ 5-6 ตุลาคม 2533 เกิดพายุชื่อฮีรา 20-21 ตุลาคม 2533 เกิดพายุชื่อโลลา พายุพัดถล่มภาคอีสาน และจังหวัดอื่นๆ รวม 36 จังหวัด แม้กรุงเทพฯ ก็จมน้ำอยู่เป็นเดือน คราวนี้คนตาย 10 คน
ผู้เขียนทราบมานานแล้วว่าเมื่อมนุษย์ไม่ประพฤติธรรมจะเกิดพายุรุนแรง แต่เพราะเมืองไทยเรายังไม่มีความรุนแรงขนาดนั้น จึงไม่เห็นพยาน แต่พอถึงปี 2531-2533 เกิดติดต่อกันทั้งสามปี ผู้เขียนจึงเสนอมหาวิทยาลัยที่ผู้เขียนสอนอยู่ ขออนุมัติเปิดกระบวนวิชา ปัญหาปรัชญาการเมืองของโลกตะวันออก เนื้อหามุ่งนำหลักการปกครองที่พระพุทธเจ้าประทานไว้มาศึกษาทั้งหมด ดังนั้นผู้อ่านอย่าเพิ่งแปลกใจ ว่า สถิตินี้มาอย่างไร เพราะมีอยู่ในตำราแล้ว
ทั้งหมดที่กล่าวมาคือผลของการไม่ประพฤติธรรม แล้วก่อให้เกิดพายุรุนแรง สำหรับการไม่ประพฤติธรรม แล้วทำให้อายุสั้นลงนั้น ขอให้รู้ว่าทุกวันนี้เป็นไปแล้ว สมัยพุทธกาล มนุษย์มีอายุขัย 100 ปี แต่เพราะมนุษย์ปัจจุบันนี้ตกอยู่ในรอบเสื่อม ท่านจึงวางกฎไว้ว่า 100 ปีให้ลดอายุขัยมนุษย์ 1 ปี ทุกวันนี้มนุษย์เราจึงมีอายุขัย เหลือ 75 ปี ความนี้มิได้หมายถึงว่า เมื่ออายุขัย 100 ปี ต้องมีอายุอยู่ถึง 100 ปี ไม่ใช่ ! เราจะพบว่าพระพุทธองค์ก็มีอายุเพียง 80 ปีเท่านั้น ดังนั้นเมื่อทุกวันนี้มนุษย์มีอายุขัย 75 ปี เป็นอายุขัย จึงไม่ใช่ทุกคนจะต้องมีอายุ 75 ปี
ถามว่าโบราณาจารย์ ท่านวางกฎไว้ทำไม? ขอตอบว่าเรื่องนี้ยาว ไม่สามารถกล่าวในหน้ากระดาษจำกัดได้ จึงขอยุติบทความเรื่องชัยชนะของข้าราชการไว้เพียงนี้
