| ผู้เขียน | เดินหน้าชน |
|---|
โควิดที่ยังระบาดไม่หยุด ส่งผลให้ขยะพลาสติกเพิ่มสูงขึ้น การบริหารจัดการกับขยะพลาสติกจึงต้องดำเนินการและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยเชื่อมโยงให้ครอบคลุมห่วงโซ่อุปทาน ตั้งแต่ระดับปัจเจก ครอบครัว ชุมชน และสังคมโดยรวม
ปัจจุบันหลายชุมชนมีการบริหารจัดการกับขยะพลาสติก เช่น ชุมชนวัดชากลูกหญ้า ต.ห้วยโป่ง อ.เมือง จ.ระยองที่ตั้งเป็นธนาคารคัดแยกขยะประกันชีวิต โดยให้สมาชิกในชุมชนนำขยะมาฝากทุกวันอาทิตย์สิ้นเดือน ติดต่อกัน 3 เดือน ให้ได้ครบ 250 บาท และต้องนำมาฝากอย่างต่อเนื่องทุกเดือน แล้วจะได้สวัสดิการต่างๆ เช่น เงินฌาปนกิจ 4,000 บาท หรือค่าเดินทางไปหาหมอ 300 บาท
ขยะที่รับมาจาก “บ้าน” ในชุมชน หลังคัดแยก จะนำไปขายให้กับผู้ประกอบการ ส่วนเงินกำไรส่วนต่างนำมาเป็นค่าบำรุงและทุนการศึกษาให้บุตรของสมาชิกในชุมชน
ส่วน “วัดชากลูกหญ้า” คัดแยกขยะเปียกที่เหลือจากการฉันทำเป็นปุ๋ย ส่วนขยะแห้ง นำไปขาย
ขณะที่ “โรงเรียนวัดชากลูกหญ้า” ปลุกจิตสำนึกนักเรียนเรื่องขยะ รวมทั้งให้นำถุงนมโรงเรียนมาล้างทำความสะอาด ส่งไปรีไซเคิลเป็นเก้าอี้ และกระถางต้นไม้ นำไปขายเอาเงินมาใช้ทำกิจกรรมภายในชั้นเรียน
เป็นความร่วมมือจัดการขยะรูปแบบ “บวร” คือ “บ้าน-วัด-โรงเรียน”
ต่อมาเมื่อเดือนธันวาคม 2563 ยกระดับเป็นศูนย์บริหารและจัดการขยะรีไซเคิลชุมชนวัดชากลูกหญ้า จากความร่วมมือระหว่างวิสาหกิจชุมชนธนาคารคัดแยกขยะรีไซเคิลฯ กับบริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ “จีซี” และบริษัท เอ็นวิคโค จำกัด (ENVICCO) ผู้ผลิตเม็ดพลาสติกรีไซเคิลคุณภาพสูง เพื่อเป็นต้นแบบการบริหารจัดการขยะอย่างครบวงจรจากต้นทางถึงปลายทาง แห่งแรกใน จ.ระยอง
ทั้งนี้ “จีซี” ซึ่งผลักดันให้ชุมชนมีความเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้มาโดยตลอด เข้ามาสนับสนุน ทั้งจัดสร้างอาคารศูนย์บริหารและจัดการขยะรีไซเคิล ชุมชนวัดชากลูกหญ้า มอบอุปกรณ์เครื่องอัดก้อนขยะขวดพลาสติกและเครื่องมือในการขนย้าย
นำระบบ “YOUเทิร์น แพลตฟอร์ม” เข้ามาจัดเก็บข้อมูลในการบริหารจัดการขยะที่ครอบคลุมตลอดห่วงโซ่อุปทาน ทั้งการรับซื้อ การคัดแยก การบันทึกข้อมูลขยะ การจัดการด้านบัญชีการเงิน ข้อมูลขยะในสต๊อก จนการขายพลาสติกรีไซเคิลให้กับโรงงานของเอ็นวิคโค โดยตรง
รวมถึงการจัดการด้านโลจิสติกส์ ช่วยวางแผนการขนส่งเพื่อลดต้นทุน และเพิ่มประสิทธิภาพให้ดียิ่งขึ้น โดยนำระบบ “สมาร์ท ซาเล้ง” หรือรถซาเล้งพลังงานไฟฟ้า เข้ามาใช้ด้วยแอพพลิเคชั่น “YOUเทิร์น” เพื่อแจ้งรถซาเล้งในเครือข่ายที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงไปรับขยะที่บ้านของสมาชิกในชุมชน เป็นการนำระบบดิจิทัลเข้ามาสนับสนุนการบริหารจัดการขยะพลาสติก
อีกทั้งถ่ายทอดองค์ความรู้ในการคัดแยกขยะ การจัดการขยะ และการบริหารจัดการให้ศูนย์ฯ ช่วยยกระดับการจัดการพลาสติกรีไซเคิลให้ชุมชนสามารถคัดแยกและจัดเตรียมพลาสติกรีไซเคิล จำหน่ายให้แก่โรงงานโดยตรง เพิ่มรายได้ให้กับชุมชน
ถือเป็นโครงการต้นแบบแห่งแรกของ จ.ระยอง ที่บริหารจัดการขยะอย่างครบวงจรจากต้นทางถึงปลายทาง เพื่อให้เห็นว่าการรีไซเคิลขยะพลาสติกนั้นทำเป็นธุรกิจได้ โดยนำรายได้ส่วนหนึ่งกลับมาสร้างความแข็งแรงให้ชุมชน พึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน
“ชุมชนวัดชากลูกหญ้า” ถือเป็นต้นแบบของ “บวร” ที่มีภาคเอกชนอย่าง “จีซี” และ “เอ็นวิคโค” เข้ามาช่วยสนับสนุนในการจัดการขยะให้มีประสิทธิภาพและมีรายได้ เพื่อขยายผลไปสู่ชนชนอื่นๆ ในวงกว้างต่อไป
วุฒิ สรา
