กีฬากับการสร้างมูลค่าเพิ่ม ทางเศรษฐกิจและสังคม โดย รัฐพงศ์ บุญญานุวัตร

ปัจจุบันทั่วโลกต่างให้ความสำคัญกับการกีฬาเป็นอย่างมาก ทั้งนี้ เนื่องจากกีฬาได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตของผู้คน รวมทั้งยังมีบทบาทในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม

ในอดีตกีฬาเป็นกิจกรรมหรือการเล่นเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน หรือเพื่อความแข็งแรงของร่างกาย แต่ในทางกลับกัน วันนี้กีฬากลับมามีบทบาทต่อการพัฒนาและสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจและสังคมให้กับชาติต่างๆ เป็นอย่างมาก

ตราบใดที่กระแสโลกยังมีการเปลี่ยนแปลงและเข้าสู่การแข่งขันด้านต่างๆ อย่างเอาจริงเอาจังกีฬาจึงเป็นตัวเลือก หรือกิจกรรมหนึ่งที่ทุกชาติจะมองข้ามไม่ได้โดยเฉพาะประเทศที่เจริญแล้วจะมีการนำเอากิจกรรมกีฬาเข้ามาเป็นองค์ประกอบในการพัฒนาคนและพัฒนาชาติ โดยเฉพาะประเทศสหรัฐอเมริกาได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในประเทศของโลกที่ส่งเสริมสนับสนุนการกีฬาจนเป็นมหาอำนาจในการกีฬาหลายชนิด ซึ่งตัวชี้วัดที่สำคัญคือการเป็นเจ้าเหรียญทองในมหกรรมกีฬาโอลิมปิกหลายสมัย และหากมองลงไปในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมและสนับสนุนการกีฬานั้น จะพบว่าประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นชาติที่มีสนามกีฬาทั้งใหญ่และเล็กกระจายอยู่ทั่วไป ด้วยเหตุนี้คนอเมริกันโดยเฉพาะผู้นำต่างเชื่อว่ากีฬาเป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศตลอดจนเป็นธุรกิจขนาดใหญ่และเป็นธุรกิจที่มีความสำคัญของชาติ

ในขณะที่ชาติมหาอำนาจในเอเชียอย่างประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ก็เป็นอีกชาติหนึ่งที่ตระหนักและให้ความสำคัญต่อการกีฬาเช่นเดียวกัน ก่อนหน้าที่ประเทศหลังม่านไม้ไผ่อย่างจีนจะกลายมาเป็นชาติมหาอำนาจทางเศรษฐกิจและการกีฬาอย่างทุกวันนี้ ยุทธศาสตร์ที่สำคัญในการเปิดม่านไม้ไผ่หรือเปิดประเทศคือการกีฬา จีนนำเอากิจกรรมกีฬามาเป็นสื่อในการเชื่อมสัมพันธภาพกับชาติต่างๆ เช่น การใช้กีฬาเทเบิลเทนนิส หรือปิงปอง เชื่อมสัมพันธไมตรีกับชาติต่างๆ ซึ่งหนึ่งในนั้นชาติไทยของเรา ก็เป็นชาติที่จีนใช้กีฬาดังกล่าวมาผูกสัมพันธ์จนนำมาซึ่งความสัมพันธ์ที่มีมายาวนานมาถึง 40 กว่าปี

Advertisement

หันกลับมาที่บ้านเรา วันนี้กระแสกีฬากำลังมาแรงและได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก ทั้งนี้เพราะกีฬาเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างสรรค์และให้ความสุขแก่สมาชิกในสังคมและครอบครัวโดยเฉพาะในโอกาสที่นักกีฬาไปสร้างผลงานนำชัยชนะและชื่อเสียงมาสู่ประเทศชาติ ผู้คนในสังคมไทยต่างก็มีความสุขกันถ้วนทั่ว ในขณะเดียวกัน ปัจจุบันกีฬาก็เป็นหนึ่งในธุรกิจที่รัฐบาลและผู้ประกอบการเข้าไปส่งเสริมสนับสนุนจนนำไปสู่การขับเคลื่อนเพื่อต่อยอดการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามนโยบายของรัฐบาล

หากมองถึงนโยบายและการสนับสนุนการกีฬาของรัฐบาลนั้น บ้านเรารัฐบาลทุกยุคต่างก็มีแนวนโยบายที่จะส่งเสริมและพัฒนาที่แตกต่างกันไป แต่ในปัจจุบันรัฐบาลภายใต้การนำของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ถือได้ว่าท่านเป็นหนึ่งในนายกรัฐมนตรีที่เข้าใจและเข้าถึงในการกีฬาไม่น้อยกว่าผู้นำประเทศคนอื่นๆ ดูได้จากการที่นายกรัฐมนตรีติดตามผลงานในการแข่งขันของนักกีฬาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะรายการหรือทัวร์นาเมนต์ระดับชาติที่สำคัญๆ นายกรัฐมนตรีจะให้กำลังใจและขอบคุณนักกีฬาและผู้เกี่ยวข้องอยู่เนืองๆ โดยเฉพาะการเปิดโอกาสให้นักกีฬาที่นำชื่อเสียงมาสู่ประเทศเข้าพบที่ทำเนียบรัฐบาล พร้อมกับมีการเสนอขอพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เพื่อเป็นเกียรติในฐานะผู้นำชื่อเสียงมาสู่ประเทศชาติด้วย

ในขณะเดียวกัน หากเจาะลึกไปถึงระดับนโยบายทางด้านการกีฬาของรัฐบาลนั้น ในคำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีโดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้มีการแถลงต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ เมื่อวันศุกร์ที่ 12 กันยายน 2557 ได้ระบุแนวนโยบายไว้ในด้านที่ 5.การยกระดับคุณภาพบริการด้านสาธารณสุขและสุขภาพของประชาชน ข้อ 5.5 ส่งเสริมกีฬาเพื่อสุขภาพใช้กีฬาเป็นสื่อในการพัฒนาลักษณะนิสัยเยาวชนให้มีน้ำใจนักกีฬา มีวินัย ปฏิบัติตามกฎกติกามารยาทและมีความสามัคคี อีกทั้งพัฒนานักกีฬาให้มีศักยภาพสามารถแข่งขันในระดับนานาชาติจนสร้างชื่อเสียงแก่ประเทศชาติ

มิติการพัฒนากีฬาระดับชาตินั้น นายกรัฐมนตรีของไทยได้แสดงให้นานาประเทศให้เห็นถึงแนวนโยบายที่มีต่อการส่งเสริมการกีฬาโดยเฉพาะในการเป็นประธานพิธีเปิดการประชุมสมัชชาใหญ่สมาคมสหพันธ์โอลิมปิกแห่งชาติประจำปี 2557 ระหว่างวันที่ 5-8 พฤศจิกายน 2557 ซึ่งประเทศไทยเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมโดยมีชาติต่างๆ เข้าร่วมถึง 204 ชาติ ในวันนั้น นายกรัฐมนตรีได้กล่าวความตอนหนึ่งว่า รัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมการกีฬาเพื่อสุขภาพและพัฒนานักกีฬาให้มีความสามารถในการแข่งขันในระดับนานาชาติ รวมทั้งการบริการด้านกีฬาครบวงจร

เมื่อพูดถึงการส่งเสริมและพัฒนาการกีฬาของชาตินั้น คณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านกีฬา ศิลปะ วัฒนธรรม การศาสนา คุณธรรมและจริยธรรม สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) ต่างก็ตระหนักในความสำคัญของการขับเคลื่อนเพื่อการพัฒนากีฬาของชาติ จึงได้ผลักดันและการปฏิรูปประเทศด้านโครงสร้างการกีฬาด้วยการจัดทำร่าง พ.ร.บ. 3 ฉบับ คือ 1.ร่าง พ.ร.บ.จัดตั้งมหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ พ.ศ. ..ตามแนวทางมติ ครม. เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2554 ตามด้วย 2.ร่าง พ.ร.บ.คณะกรรมการนโยบายการกีฬาแห่งชาติ พ.ศ. .. และ 3.ร่าง พ.ร.บ.สถาบันวิทยาศาสตร์การกีฬาแห่งประเทศไทย พ.ศ…

อย่างไรก็ตาม วันนี้เมื่อกระแสของโลกต่างเห็นคุณค่าของการกีฬาเพื่อที่จะแสวงหาโอกาสในการผลักดันให้กีฬาเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ชาติเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมประเทศไทยเป็นหนึ่งในชาติที่ตระหนักและตื่นตัวกับกระแสดังกล่าวไม่น้อยกว่าชาติอื่นใด ซึ่งหากมองถึงต้นทุนของประเทศไทยที่มีต่อการกีฬานั้น ต้องยอมรับว่าประเทศไทยมีต้นทุนสูงและต่างชาติให้การยอมรับ ทั้งนี้ อาจจะเป็นผลมาจากการที่ประเทศไทยได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาชนิดต่างๆ ทั้งในระดับโลกและเอเชียมาก่อน

เมื่อกีฬาเข้ามามีส่วนกับการสร้างมูลค่าเพิ่มทางด้านเศรษฐกิจและสังคมมากขึ้นตามลำดับ ในด้านเศรษฐกิจนั้น ภาครัฐและภาคเอกชนจึงเข้ามามีส่วนในการขับเคลื่อนเพื่อส่งผลให้ปรากฏเป็นรูปธรรมที่จะทำให้เห็นว่ากีฬากำลังเข้ามาเป็นหนึ่งในเส้นเลือดใหญ่ของการพัฒนาเศรษฐกิจชาติโดยเฉพาะรัฐบาลนั้น นางกอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ได้นำเสนอรูปแบบการท่องเที่ยวใหม่เพื่อนำรายได้เข้าสู่ประเทศในลักษณะของสปอร์ตทัวริซึ่มในการจัดงานท่องเที่ยวระดับโลกไอทีบี เบอร์ลิน 2016 ที่กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2559 จากแนวคิดดังกล่าว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาเชื่อว่าด้วยศักยภาพและความพร้อมต่างๆ ทั้งในด้านการท่องเที่ยวและกีฬาจะทำให้รายได้รวมด้านการท่องเที่ยวของประเทศจากเดิมปีก่อน 2.23 ล้านล้านบาท จะขยับไปอยู่ที่ 2.30 ล้านล้านบาท หรือ 2.40 ล้านล้านบาท

นอกจากนั้น วันนี้เมื่อกีฬาเป็นธุรกิจทางเลือกใหม่ ภาคเอกชนหรือนักลงทุนที่มีต้นทุนสูงต่างก็เข้ามาดำเนินกิจการต่างๆ เพราะเห็นว่าผู้คนได้เห็นความสำคัญและเห็นคุณค่าของการดูแลสุขภาพหรือออกกำลังกายธุรกิจด้านศูนย์สุขภาพและกีฬา และอีกนานาชนิดต่างมีการนำเสนอให้ผู้คนได้มีทางเลือกเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ

พร้อมกันนั้นเมื่อกีฬาอาชีพได้รับการยอมรับโดยเฉพาะกีฬาฟุตบอล ซึ่งถือได้ว่าเป็นกีฬาอาชีพยอดนิยมของโลกและของคนไทย การดำเนินธุรกิจด้านนี้จึงปรากฏให้เห็นโดยเฉพาะการลงทุนซื้อกิจการสโมสรฟุตบอลในยุโรป และการจัดตั้งสโมสรเพื่อเข้าร่วมการแข่งขันภายในประเทศของนักธุรกิจต่างๆ

มูลค่าของการลงทุนเกี่ยวกับฟุตบอลอาชีพ ถึงแม้ว่าจะมีตัวเลขที่สูงแต่นักลงทุนเมื่อคาดการณ์แล้วว่าเป็นโอกาสที่จะได้รับหลายช่องทาง ไม่ว่าด้านเศรษฐกิจหรือสังคม กลุ่มทุนเหล่านั้นจึงไม่รีรอและวันนี้มีปรากฏการณ์ให้เห็นถึงผลที่ได้รับตัวอย่างจากการที่นักธุรกิจไทยได้เป็นเจ้าของสโมสรฟุตบอลเลสเตอร์ ซิตี้ ซึ่งสโมสรดังกล่าวได้สร้างความมหัศจรรย์ของวงการลูกหนังโลกด้วยการคว้าแชมป์มาครองในศึกฟุตบอลพรีเมียร์ลีกอังกฤษได้อย่างสมศักดิ์ศรี และสิ่งที่ตามมานอกจากมูลค่าที่เป็นเม็ดเงินนับหมื่นล้านบาท ตลอดจนชื่อเสียงที่สังคมให้การยอมรับและพร้อมที่จะมีความสุขไปด้วยกัน ถือได้ว่าผลที่ได้รับคุ้มยิ่งกว่าคุ้ม

จากเม็ดเงินในการทำศึกฟุตบอลอาชีพจะเห็นได้ว่าวันนี้การแข่งขันฟุตบอลอาชีพบ้านเราในแต่ละปีมีตัวเลขของตัวเงินที่เข้ามาเกี่ยวข้องในการดำเนินการด้านต่างๆ นับเป็นพันล้านบาท และนับวันมูลค่าจะเพิ่มขึ้นตามลำดับ ที่สำคัญสโมสรดังๆ ในลีกสูงสุดอย่างสโมสรบุรีรัมย์ ยูไนเต็ดมีการเปิดเผยตัวเลขที่ได้จากการดำเนินการด้านต่างๆ ปี 2558 ถือว่ามีรายได้ที่งดงามพอสมควร เช่น รายได้หลักมาจากการจำหน่ายของที่ระลึก 45% เป็นเงิน 250 ล้านบาท อีก 45% 250 ล้านบาท มาจากสปอนเซอร์ต่างๆ โดยเฉพาะการจำหน่ายเสื้อให้กับแฟนคลับ ปี 2558 จำหน่ายได้ถึง 450,000 ตัว ในขณะที่ปี 2559 ตั้งเป้าจำหน่ายได้ถึง 550,000 ตัว ในขณะที่บัตรเข้าชมการแข่งขันจะอยู่ที่ 40-50 ล้านบาท/ปี เมื่อรวมรายได้จากลิขสิทธิ์และเงินรางวัลจากการคว้าแชมป์ สโมสรแห่งนี้จะมีรายได้ถึงประมาณ 560 กว่าล้านบาท พร้อมกันนั้น หากมองในมิติทางการท่องเที่ยวและกีฬา จังหวัดบุรีรัมย์จึงเป็นต้นแบบหรือจังหวัดหนึ่งที่ได้ใช้แนวคิดบุรีรัมย์โมเดลมาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของจังหวัดได้อย่างน่าชื่นชม

มูลค่าเพิ่มด้านสังคมนั้น เป็นที่ปรากฏชัดเจนว่าเมื่อมีการแข่งขันกีฬาไม่ว่าจะเป็นชนิดใดหรือระดับใด ผู้คนที่อยู่ในชุมชนหรือสังคมนั้นจะติดตามชมและเชียร์นักกีฬาอันเป็นที่รักของตนเองจนนำไปสู่การสร้างความสุขให้กับสังคมเป็นอย่างมาก เช่น การแข่งขันกีฬาโอลิมปิกที่ประเทศบราซิล และอีกหลายๆ ทัวร์นาเมนต์ที่คนไทยร่วมเชียร์และมีความสุขจากผลงานของนักกีฬา

ปรากฏการณ์แห่งการสร้างมูลค่าเพิ่มทางสังคมอันมาจากกีฬาที่สะท้อนและส่งผลให้เกิดความสันติสุขและความมั่นคงที่เป็นรูปธรรมคือการจัดกิจกรรมกีฬาในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ วันใดที่มีกิจกรรมกีฬาโดยเฉพาะการแข่งขันฟุตบอล ในวันนั้นๆ ไม่เคยปรากฏให้เห็นถึงเหตุการณ์ที่ผู้ก่อการร้ายได้สร้างสถานการณ์ซึ่งส่งผลต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนแต่อย่างใด

ด้วยความสำคัญของการกีฬาที่สามารถนำมาซึ่งการสร้างมูลค่าเพิ่มทางด้านเศรษฐกิจและสังคมเชื่อว่าหากทุกภาคส่วนตระหนักและร่วมกันกำหนดทิศทางการพัฒนาการกีฬาที่ชัดเจนอย่างเป็นรูปธรรม การกีฬาก็จะเป็นหนึ่งในมิติสำหรับการพัฒนาประเทศ ซึ่งจะส่งผลต่อการสร้างความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน ตามนโยบายของรัฐบาลได้เป็นอย่างดี

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image