| ผู้เขียน | โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ |
|---|
สาธารณรัฐชิลี เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกสุดของทวีปอเมริกาใต้ บนดินแดนที่ยาวและแคบ ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างเทือกเขาแอนดีสกับมหาสมุทรแปซิฟิก ชิลีมีเนื้อที่ 756,096 ตารางกิโลเมตร มีประชากร
18 ล้านคน ชิลีเป็นประเทศที่อยู่ทางใต้สุดของโลก อยู่ใกล้ทวีปแอนตาร์กติกามากที่สุด และมีอาณาเขตจรดประเทศเปรูทางทิศเหนือ จรดประเทศโบลิเวียทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ จรดประเทศอาร์เจนตินาทางทิศตะวันออก และจรดช่องแคบเดรกทางทิศใต้สุด เมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประเทศคือ กรุงแซนติอาโก มีภาษาสเปนเป็นภาษาทางราชการ ชิลีเป็นประเทศที่มีทรัพยากรมหาศาลในอเมริกาใต้ คือมีทั้ง ทองแดง, ทองคำ, แร่ธาตุสำคัญๆ อื่นๆ ของโลก แต่ชิลีเป็นประเทศที่มีความเหลื่อมล้ำสูงสุดในโลกประเทศหนึ่งเหมือนกับประเทศไทยโดยประชากรเพียง 1% เป็นเจ้าของสินทรัพย์เกือบครึ่งหนึ่งของประเทศ ทั้งนี้ เนื่องจากประเทศชิลีอยู่ภายใต้ระบอบเผด็จการทหารมาเกือบ 50 ปี ตั้งแต่การทำรัฐประหารปี พ.ศ.2516 โดย นายพล ออกุสโต ปิโนเชต์ ที่เป็นทั้งผู้บัญชาการกองทัพบกและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ผู้ได้รับการสนับสนุนจากบรรดานายทุนทั้งในและนอกประเทศรวมทั้งทางการสหรัฐอเมริกาที่กังวลว่า ประธานาธิบดีซัลบาดอร์ อัลเยนเด ผู้เป็นนายแพทย์ที่ชนะการเลือกตั้งพร้อมนโยบายสร้างความเป็นธรรมแก่สังคมด้วยการกระจายรายได้และทำการนำอุตสาหกรรมเหมืองแร่ทองแดงและการธนาคารเข้ามาเป็นของรัฐ นอกจากนี้ ยังได้มีนโยบายให้สวัสดิการแก่ชาวชิลีที่เป็นคนชายขอบของสังคมให้มีโอกาสได้รับการศึกษาและสวัสดิการดีขึ้น ทำให้ชนชั้นนำฝ่ายขวาและสหรัฐอเมริกาเกรงว่าประธานาธิบดีอัลเยนเด มีแนวโน้มที่นำประเทศชิลีไปสู่ระบอบสังคมนิยม หรือเป็นคอมมิวนิสต์ในอนาคต
นายพลปิโนเชต์ได้นำรถถังปิดล้อมและยิงเข้าไปที่ทำเนียบของประธานาธิบดีอัลเยนเด และประกาศว่า ประธานาธิบดีอัลเยนเดได้ฆ่าตัวตายโดยไม่มีการให้พิสูจน์ศพ การรัฐประหารของนายพลปิโนเชต์ได้กวาดต้อนชาวชิลีฝ่ายที่สนับสนุนประธานาธิบดีอัลเยนเดถึงกว่า 3 พันคนไปรวมตัวกันที่สนามกีฬา ถูกยิงทิ้ง ถ้าต่อสู้ขัดขืน มีการอุ้มฆ่า, ทรมาน มีทั้งบาทหลวงคาทอลิกที่ต่อสู้เพื่อผู้ยากจน และเป็นฝ่ายรัฐบาลอัลเยนเดก็ต้องพลีชีพ ถูกทหารของนายพลปิโนเชต์ยิงตายเมื่อขัดขืนการจับกุม รวมทั้งนักร้อง นักแสดงจำนวนหนึ่งที่เป็นฝ่ายประชาชน ก็ถูกอุ้มฆ่าทรมานสูญหายเป็นจำนวนถึง 40,018 คนจากการรับรองของรัฐบาลชิลี
ต่อมามีบาทหลวงชาวสเปนที่ทำงานที่ชิลีก็ถูกทำร้าย และฆ่าตาย และทำให้สเปนนำเรื่องเข้าพิจารณาในศาลอาญาระหว่างประเทศ จนนายพลปิโนเชต์ได้ถูกศาลพิพากษาเป็นอาชญากรระหว่างประเทศ หากเดินทางเข้าไปในเขตอำนาจศาลอาญาระหว่างประเทศในยุโรป จะต้องถูกจับตัวเพื่อถูกดำเนินคดีทันที
ซึ่งเมื่อนายพลปิโนเชต์เจ็บป่วยในวัยชรา ได้เดินทางไปรักษาตัวที่อังกฤษ ก็มีความพยายามส่งตัวเข้าไปรับโทษที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ อันเป็นที่ตั้งของศาลอาญาระหว่างประเทศ แต่นายกรัฐมนตรีอังกฤษเวลานั้นคือ นางมาร์กาเรต แทตเชอร์ ได้ช่วยให้นายพลปิโนเชต์หลบหนีออกจากอังกฤษเพื่อพ้นอำนาจศาลที่ยุโรปไปจนได้ นายพลปิโนเชต์จึงได้กลับไปตายที่ประเทศชิลีเมื่อ พ.ศ.2549 อายุได้ 91 ปี
รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันของชิลีก็เป็นรัฐธรรมนูญที่เขียนขึ้นในสมัยนายพลปิโนเชต์ ที่เอื้อให้กับ
ต่างชาติในการเปิดเสรีให้ต่างชาติมาลงทุนทำเหมืองมากและสร้างความมั่งคั่งให้ต่างชาติ และหมู่คนชั้นนำของชิลีจำนวนน้อย อีกทั้งมีการคอร์รัปชั่นสูงมาก ทำให้ชิลีจึงเป็นประเทศที่มีความเหลื่อมล้ำสูงสุดในโลกประเทศหนึ่ง โดยประชากรเพียง 1% เป็นเจ้าของสินทรัพย์เกือบครึ่งหนึ่งของประเทศชิลี
ในที่สุดประเทศชิลีเพิ่งได้ว่าที่ประธานาธิบดีคนใหม่จากการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ.2564 โดยนายเกเบรียล บอริก วัย 35 ปี อดีตแกนนำนักศึกษาที่ทำการรณรงค์ให้มีการร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่แทนรัฐธรรมนูญที่ร่างขึ้นในสมัยเผด็จการทหารเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ.2563 โดยนายเกเบรียล บอริก จะเข้าทำพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งในวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ.2565 ที่จะถึง และเขาจะกลายเป็นประธานาธิบดีที่มีอายุน้อยที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศชิลี
ว่าที่ประธานาธิบดีบอริกได้ประกาศรายนามคณะรัฐมนตรีของเขาเมื่อวันศุกร์ที่ 21 มกราคมที่ผ่านมานี้ โดยยึดเอาหลักการทำงานเป็นทีมของคนที่มีความรู้และประสบการณ์ที่มีความตั้งใจแน่วแน่ที่จะผลักดันให้เกิดความเปลี่ยนแปลงประเทศในทิศทางที่พึงประสงค์ คือ มีระบอบประชาธิปไตยที่มีสวัสดิการสังคม ส่งเสริมการศึกษาโดยถ้วนหน้า และลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม โดยเก็บภาษีคนรวย 1% ของประเทศชิลีให้มากขึ้น กับขจัดการขูดรีดค่าแรงของคนงานในเหมืองแร่ที่คนต่างชาติและคนชิลีที่ได้รับสัมปทานจากรัฐไป โดยการเปิดตัวคณะรัฐมนตรีนั้นจัดบนเวทีสาธารณะ ซึ่งคณะรัฐมนตรีทั้งหมดมี 24 คน เป็นสตรี 14 คน แบบว่าเป็นคณะรัฐมนตรีที่มีผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และมีอดีตแกนนำนักศึกษาที่ร่วมรณรงค์ให้มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่มากับว่าที่ประธานาธิบดีบอริกหลายคน อายุเฉลี่ยของคณะรัฐมนตรีคือ 49 ปี
ที่น่าสนใจกระทรวงเกรดเอ 2 กระทรวง คือ กระทรวงมหาดไทยและกระทรวงกลาโหมนั้น เป็นสตรีทั้งคู่ ที่สำคัญที่สุดคือ ว่าที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม คือ หลานสาวของอดีตประธานาธิบดีอัลเยนเดที่เสียชีวิตในการรัฐประหารเมื่อ 49 ปีที่แล้ว โดยคุณมายา เฟอร์นันเดซ จะควบคุมทหารทั้ง 3 เหล่าทัพนับตั้งแต่วันที่ 11 มีนาคม พ.ศ.2565 เป็นต้นไป
