| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|
พระเจ้าตากเป็นชายร่างเล็ก แต่พระราชประวัติและวีรกรรมของพระองค์ยิ่งใหญ่นัก โดยสาระสำคัญของพระราชประวัติสั้นนิดเดียว นิธิ เอียวศรีวงศ์ สรุปจากเอกสารนานาชาติ เช่น เดนมาร์ก ฯลฯ ดังนี้
พระเจ้าตาก ทรงพระราชสมภพในฐานะสามัญชนลูกชาวจีน มีอาชีพค้าขายทางเกวียน และแม้ยังมีถิ่นฐานบ้านช่องญาติพี่น้องอยู่ในภาคกลาง โดยเฉพาะที่พระนครศรีอยุธยากับลพบุรี แต่ก็ได้ทำการค้าอยู่ในหัวเมืองเหนือชายแดน
เมื่อสบโอกาสก็ได้เข้ารับราชการในหัวเมืองไกล คือ ตาก-ระแหง และในที่สุดก็ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตาก
ทรงเสกสมรสกับสามัญชนด้วยกัน ซึ่งมิได้มาจากตระกูลใหญ่นัก
ในสงครามครั้งเสียกรุง ได้กวาดต้อนไพร่พลหลบกองทัพอังวะลงไปเป็นกำลังแก่กรุงศรีอยุธยา ได้บำเหน็จความชอบจากการนั้น
ระหว่างที่กองทัพอังวะล้อมกรุงอยู่ก็ได้ทำการต่อสู้ จนปรากฏชื่อว่าเป็นนายทัพที่เข้มแข็งคนหนึ่ง ไพร่พลที่นำมาจากเมืองตาก-ระแหงก็ยังคุมกันติดเป็นกองของตนเอง ซึ่งปฏิบัติงานตามคำสั่งของรัฐบาล
ในที่สุดก่อนที่กรุงจะเสียแก่อังวะ ก็ได้นำกำลังคนจำนวนน้อยของตนเอง และอาจรวมผู้อื่นที่เข้าสวามิภักดิ์เพิ่มขึ้นบ้าง ประกอบด้วยไพร่พลทั้งไทยและจีนพากันตีแหกทัพอังวะมุ่งไปยังหัวเมืองฝั่งตะวันออก และเริ่มหน้าใหม่ให้แก่ประวัติศาสตร์ของตนเองและของประเทศไทย
หนีจากอยุธยา
พระยาตากต้องหนีจากอยุธยา เพราะไม่มีฐานกำลังของตนเองในพระนครศรีอยุธยา ผู้คนที่นำลงมาด้วยจากเมืองตากก็เป็นขุนนางบ้านนอกด้วยกัน ยิ่งเมื่อไปตั้งอยู่ในค่ายวัดพิชัยนอกเมืองแล้ว ก็คงขาดเสบียงอาหารอย่างหนัก เพราะไม่มีใครคิดจะส่งเสบียงให้ ถึงแม้จะกลับเข้าเมืองก็คงไม่มีโอกาสได้เสบียงเลี้ยงกองทัพ
เพียงด้วยเหตุผลเรื่องเสบียงอย่างเดียว โดยยังไม่จำเป็นต้องคำนึงถึงปัจจัยอื่นๆ ก็เห็นได้ชัดแล้วว่าพระยาตากจะอยู่ในพระนครต่อไปไม่ได้ ไพร่พลที่อยู่ด้วยนั้นจะคุมไว้ก็คงลำบาก เพราะต่างก็จะต้องหลบเร้นหนีหายเพื่อหาอาหารประทังชีวิต
มีเหลืออยู่ทางเดียวเท่านั้นคือตีฝ่าอังวะออกไปทั้งกอง หนีไปตายเอาดาบหน้า โดยวิธีนี้ก็จะสามารถคุมกำลังกันติด อันจะเป็นเหตุให้สามารถหาเสบียงอาหารได้สะดวกกว่าปล่อยไพร่พลหนีหายกระจัดกระจายไม่เป็นทัพเป็นกอง
แล้วพระยาตากก็ตีฝ่าอังวะมุ่งหน้าไปยังหัวเมืองชายทะเลฝั่งตะวันออก
ทำไมต้องมุ่งตะวันออก?
ทำไมพระยาตากต้องไปหัวเมืองชายทะเลตะวันออก?
- ทางด้านตะวันออกยังค่อนข้างปลอดภัยจากกองทัพอังวะ มากกว่าจะตีฝ่ากลับไปเมืองตาก ซึ่งเป็นไปเกือบไม่ได้ เพราะอังวะยึดไว้หมดแล้ว ฐานกำลังถ้าจะมีอยู่บ้างก็คงแตกกระจัดกระจายหนีไปหมดแล้ว ใช้อะไรไม่ได้
- หัวเมืองชายทะเลด้านตะวันออก เป็นศูนย์กลางของการติดต่อกับส่วนอื่นๆ ของราชอาณาจักร เช่น เมืองจันทบูร เป็นจุดเริ่มต้นของการเดินเรือข้ามอ่าวไทยลงสู่ปักษ์ใต้ ทั้งอาจติดต่อกับเขมรและเวียดนาม แล้วหนีไปทางไหนก็ได้ง่ายๆ
- มีชาวจีนเชื้อสายแต้จิ๋วตั้งถิ่นฐานอยู่แล้ว ย่อมมีโอกาสและหาพรรคพวกได้อีก
