| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|
เดือนสิบเอ็ดน้ำนอง เดือนสิบสองน้ำทรง
เดือนอ้ายเดือนยี่ น้ำก็รี่ไหลลง
น้ำนองลงมาจากทางเหนือๆ ขึ้นไปเป็นสีน้ำตาลขุ่นข้นคลัก คือน้ำฝนปนดินอุดมปุ๋ยจากภูเขาและที่สูง เป็นโคลนตมไหลไปตกตะกอนนอนก้นบนพื้นที่ภาคกลางทั้งตอนล่างตอนบน มีความอุดมสมบูรณ์
ข้าวคุณภาพดี ล้วนได้จากท้องนารับโคลนตมเป็นปุ๋ยธรรมชาติเหล่านี้ แต่หลัง พ.ศ. 2500 พื้นที่ปลูกข้าวถูกบุกรุกสร้างโรงงานอุตสาหกรรม เท่ากับทำลายแหล่งอาหารหลักอย่างจงใจ
โคลนตมปุ๋ยธรรมชาติเป็นที่รู้ทั่วกันนับพันๆ ปีมาแล้ว แต่เพิ่งบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรเมื่อเกือบ 500 ปีมานี้ อยู่ในเอกสารของลาลูแบร์ ราชทูตจากฝรั่งเศส จะยกมาโดยจัดย่อหน้าใหม่ให้อ่านสะดวก ดังนี้
- เมืองสยามเป็นดินโคลน
พื้นดินของประเทศสยามมิใช่ดินปนหิน จะหาหินปนอยู่ในดินสักก้อนก็แสนยาก
ด้วยประการฉะนี้ข้าพเจ้าจึงเชื่อว่าประเทศสยามน่าจะเป็นเหมือนที่เขาว่ากันถึงประเทศอียิปต์ ว่าพื้นดินนั้นเกิดจากดินโคลนที่น้ำฝนชะไหลลงมาจากภูเขา
ที่ตรงปากน้ำ (เจ้าพระยา) นั้นมีสันดอนโคลนอยู่แห่งหนึ่ง ตามภาษาชาวเรือเรียกว่าสันดอน—-สกัดกั้นเรือกำปั้นใหญ่ไว้มิให้ล่วงเข้าไปในลำแม่น้ำได้ และสันดอนนี้มีที่ท่าว่าจะทวีตัวเองเพิ่มขึ้นทุกขณะ
- การที่มีน้ำท่วมทุกปีทำให้พื้นดินสยามอุดมขึ้น
ฉะนั้นดินโคลนที่ (น้ำฝนซะ) ไหลลงมาจากภูเขานี้เอง เป็นตัวสาเหตุอันแน่นอนที่ทำให้ราชอาณาจักรสยามมีพื้นดินอันอุดมดีนักในที่ทุกหนทุกแห่งที่มีน้ำท่วมไปถึง.
อนึ่งโดยทั่วไปแล้ว พื้นดินดอนที่เป็นโคกเป็นดอนก็แล้ง ถูกแสงแดดเผาเอาแห้งเกราะไปภายหลังที่สิ้นฤดูฝนไม่นาน.
ในเขตโซนร้อนและแม้ในประเทศสเปญเองซึ่งอากาศร้อนอยู่ค่อนข้างมากๆ ถึงพื้นที่ดินจะอุดมดีอยู่โดยธรรมชาติแล้ว—-แม้กระนั้นก็ยังต้องสุดแท้แต่ฝน สุดแท้แต่ตัวแมลงที่จะลงทำลาย และสุดแท้แต่อุปสรรคเหตุวิบัติอื่นๆ ทำให้การเพาะปลูกทุกประเภทไร้ผลเป็นเวลาหลายๆ ปีติดต่อกันทีเดียว อันเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้แก่ทุกประเทศในชมพูทวีปบรรดาที่น้ำท่วมไม่ถึง แล้วการแห้งแล้งนั้นยังส่งผลให้เกิดโรคติดต่อและโรคห่าระบาดติดตามมาอีกด้วย.
แต่การที่มีน้ำท่วมเป็นประจำปี ย่อมเป็นประกันแก่ประเทศสยามในด้านความอุดมสมบูรณ์ในการทำนาข้าว และทำให้ราชอาณาจักรนี้เป็นอู่ข้าวอู่น้ำของหลายประเทศทีเดียว.
- น้ำท่วมทำลายตัวแมลงต่างๆ
การที่น้ำท่วมนั้น นอกจากจะทำให้พื้นดินมีปุ๋ยอันอุดมดีแล้ว ยังช่วยทำลายตัวแมลงร้ายๆ ให้หมดไปได้มิใช่น้อย แม้จะยังเหลือตกค้างอยู่อีกเป็นอันมากและทำความรำคาญกับบ่อนทำลายกสิกรรมเป็นที่สุด.
ธรรมชาติได้เสี้ยมสอนให้สัตว์ทุกประเภทในประเทศสยามรู้วิธีเอาตัวรอดเมื่อถึงคราวน้ำท่วม
[จดหมายเหตุลาลูแบร์ ฉบับสมบูรณ์ เล่ม 1 สันต์ ท. โกมลบุตร แปล สำนักพิมพ์ก้าวหน้า พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2510 หน้า 65-66]
