| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | น.สพ.ไชยยันต์ เกษรดอกบัว [email protected] |
“ศูนย์อนุรักษ์ธรรมชาติไหมโป” เดิมเป็นบ่อปลาพาณิชย์ ของเอกชน มีพื้นที่บางส่วนติดป่าชายเลนริมทะเล อยู่ใกล้กับเมืองเซินเจิ้นของจีนแผ่นดินใหญ่ เมื่อกองทุนอนุรักษ์สัตว์ป่าสากลขอจัดตั้งศูนย์อนุรักษ์ธรรมชาติไว้เป็นแหล่งศึกษาเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสัตว์ป่า ซึ่งมีนกเป็นสัตว์ป่ากลุ่มหลัก จึงต้องมีการจัดการพื้นที่ ก่อสร้างถิ่นอาศัยหลากหลายประเภท ไว้เอื้อต่อการดำรงชีวิตของนก และดึงดูดนกอพยพมากมายกว่า 50 ชนิด มาแวะพักอาศัยในช่วงอพยพผ่าน ในโสตนี้ไหมโปจึงเป็น “Migration trap ของนกอพยพ”
ถิ่นที่อยู่จำเพาะที่ทีมงานสร้างขึ้น อาทิ ทุ่งหญ้าสูงสำหรับนกกินแมลงขนาดเล็ก เช่น นกกระจิบหญ้า นกจาบปีกอ่อน ป่าชายเลน สำหรับนกกินแมลง นกยาง นกเป็ดน้ำ หรือ บ่อน้ำตื้น สำหรับนกชายเลน นกเป็ดน้ำ หรือแม้แต่นกน้ำขนาดใหญ่ เช่น นกกระสานวล นกกระสาแดง นกปากช้อนหน้าดำ รวมทั้งนกนักล่า อาทิ นกอินทรีหัวไหล่ขาว นกอินทรีปีกลาย เหยี่ยวเพเรกริน เหยี่ยวทุ่ง เหยี่ยวทะเลทราย เพราะมีอาหารที่ใด นกนักล่าย่อมต้องไปที่นั่น ไหมโปจึงเป็นสวรรค์ของนกนานาชนิด ทั้งผู้ล่า และผู้ถูกล่าที่ได้รับ โอกาสให้ดำรงชีวิตอย่างปลอดภัย ไร้การไล่ล่ารุกรานจากคน
ริมบ่อน้ำ จะมีบังไพรถาวร ก่อสร้างด้วยไม้คงทนต่อสภาพอากาศ ไว้เป็นเสมือนกำแพงธรรมชาติ กั้นระหว่างนกและมนุษย์ เพื่อมิให้นกต้องระแวงภัยมากเกินไป และใช้เวลาของมันหาอาหารกินในพื้นที่ชุ่มน้ำอันอุดมด้วยอาหาร ในด้านมนุษย์ ก็ได้โอกาสแอบดูนกในบังไพร อย่างสบายกาย สบายใจ กันแดด กันลม จะนั่งส่องด้วยสโคป ศึกษารายละเอียดของชุดขน เพศ อายุของนกแต่ละชนิด หรือจะขนกล้อง+เลนส์ราคาแพงๆ มาเก็บภาพนก และอิริยาบถต่างๆ ของนกทั้งหาง่าย พบได้ทั่วไปหรือนกเทพหายา ใกล้สูญพันธุ์ ก็แล้วโชคชะตาตามอัธยาศัย เรียกว่า นกก็สุข คนก็เพลิน
ก่อนจะบินไปฮ่องกงครานี้ เจนนิเฟอร์ เพื่อนชาวฮ่องกงยั่วคนเขียนไว้แล้วว่า “มีรายงานพบนกกระเรียนพันธุ์ไซบีเรีย ซึ่งเป็นนกน้ำขนาดใหญ่ที่มีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ระดับโลก ทั่วโลกมีประชากรไม่เกิน 3200 ตัว!”
“นกเขียนหน้าแดงตัวสีขาวปลอด” ชนิดนี้ นับเป็นนกมหาเทพของโลก เพราะถิ่นผสมพันธุ์อยู่ที่เขตไซบีเรียในประเทศรัสเซีย ไกลเกินเอื้อมของนักดูนกส่วนใหญ่ทั่วโลก เมื่อฤดูหนาวเคลื่อนม่านหิมะปกคลุมแดนไซบีเรีย นกกระเรียนจะบินอพยพย้ายถิ่นลงมาอาศัยอยู่ที่ทะเลสาบผ่อหยาง มณฑลเจียงซีในประเทศจีน ซึ่งคนเขียนเคยเดินทางไปตามหานกกระเรียนพันธุ์ไซบีเรียแล้ว ในทริปกระเรียนเหิน เมื่อ 8 ปีก่อน ยังวาสนาดีได้เห็นฝูง 3 ตัวบินผ่านศีรษะ หลังจากเดินย่ำโคลนเลนในทุ่งเลี้ยงควาย ริมทะเลสาบอันกว้างใหญ่ไพศาล ไม่แห้วให้ช้ำใจ (ฮา)
มาครานี้ถึงต้องลุ้นว่าจะมีโอกาสได้พบพานเพื่อนเก่าสมัยตะลอนดูนกแดนมังกรเป็นครั้งแรกในชีวิตหรือไม่ หลังจากต้องเดินกว่า 1 กิโลเมตรไปยังบ่อที่ 20-21 มีนักดูนก ถ่ายภาพนกชาวฮ่องกงรอกันอยู่บังไพรหลายคน นกเขียนจากแดนหิมะ ยืนอยู่ริมบ่อไกลจากบังไพรในระยะท้อใจ! 300 เมตรได้
คราวที่แล้วก็มีวาสนาได้เห็นตอนบินไกลลิบๆ ยังพอกล้อมแกล้มว่าได้เห็นแล้ว เป็นนกใหม่ ไม่แห้ว มาคราวนี้จะมีโอกาสได้เห็นใกล้ๆ เลยเชียวหรือ เลยสนทนาวิสาสะไปเรื่อยๆ เหมือนเทวดาดลใจให้ พ่อนกเขียนคนงาม (จริงๆ ก็ไม่รู้หรอกนะว่าเป็นเพศอะไร ทราบเพียงว่าเป็นนกตัวเต็มวัยเพราะหน้าแดงสดใส) บินขึ้นฟ้าแล้วโผลงมาที่แนวต้นหญ้า หน้าบังไพร ห่างออกไปแค่ 60 เมตร! ในระยะสุขใจของคนในบังไพร ต่างปลื้มปริ่มกันถ้วนหน้า
