| ที่มา | มติชนออนไลน์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
สินค้านานาชนิดที่ควนลูกปัด คลองท่อม เมืองท่ายุคสุวรรณภูมิ กำหนดอายุได้ในช่วง พ.ศ. 600 ร่วมยุคสมัยกับ “ฟูนัน” รัฐเริ่มแรกของอุษาคนย์ เรื่อยมาถึงยุคต้นประวัติศาสตร์แหลมมลายูที่เรียกว่า “ศรีวิชัย” ในช่วงราว พ.ศ. 1200
เครื่องประดับเครื่องรางของขลังเก่าแก่เหล่านี้ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ที่พิพิธภัณฑ์วัดคลองท่อม จ. กระบี่ ตามประวัติเล่าว่าได้มาจากบริเวณโดยรอบของควนลูกปัด หรือแหล่งโบราณคดีคลองท่อม ในเขตจังหวัดเดียวกัน
ภาพถ่าย : ฤทธี รัตนประทีป คำบรรยาย : ศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ
Advertisement[ภาพและใต้ภาพ จากหนังสือกฐินพระราชทานวัดแก้วโกรวาราม อ. เมือง จ. กระบี่ เมื่อ 11 พฤศจิกายน 2550 หน้า 48-51]
บรรพชนกระบี่หลายพันปีมาแล้ว เป็นส่วนหนึ่งของบรรพชนคนสุวรรณภูมิในอุษาคเนย์ ซึ่งล้วนเป็นบรรพชนคนไทยทุกวันนี้
กระบี่ อยู่บริเวณอ่าวพังงา-กระบี่ ฝั่งทะเลอันดามัน (มหาสมุทรอินเดีย) บนเส้นทางคมนาคมข้ามคาบสมุทรของอารยธรรมโลก ราว 2,000 ปีมาแล้ว
จึงเป็นสถานีการค้าเก่าแก่สุด เพื่อขนถ่ายสินค้าข้ามไปฝั่งอ่าวไทย ทะเลจีน (มหาสมุทรแปซิฟิก)
เส้นทางข้ามคาบสมุทรจากกระบี่ มีในหนังสือวัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติ ศาสตร์ฯ จังหวัดกระบี่ (พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2542 หน้า 26) จะสรุปมาดังนี้
- ปากลาว-อ่าวบ้านดอน เริ่มจากคลองลาวในเขต อ. อ่าวลึก ผ่านเขาต่อในเขต อ. ปลายพระยา ไปลงคลองชะอุ่นในเขต อ. พนม ออกแม่น้ำพุมดวงต่อกับแม่น้ำหลวง (ตาปี) ไปออกอ่าวบ้านดอน จ. สุราษฎร์ธานี
เป็นเส้นทางเก่าสายหนึ่งที่ใช้มานาน พบหลักฐานต่างๆ มากมายบนเส้นทางสายนี้แม้แต่ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์การเดินทัพข้ามฝั่งหรือการตรวจราชการหัวเมืองฝ่ายตะวันตกก็ยังใช้เส้นทางนี้อยู่
- คลองท่อม-คลองสินปุน-อ่าวบ้านดอน เริ่มจากปากคลองท่อมเข้ามา เดินบกไปลงคลองสินปุนออกแม่น้ำหลวง (ตาปี) ไปออกอ่าวบ้านดอน และสามารถแยกการเดินทางจากบริเวณ อ. ทุ่งใหญ่ปัจจุบันไปเมืองนครศรีธรรมราชได้เช่นเดียวกัน
เส้นทางสายนี้ชาวบ้านยังใช้ไปมาค้าขายทางอ่าวบ้านดอนต่อมา เพิ่งมาหมดความหมายเมื่อมีถนนเพชรเกษมเกิดขึ้นและธรรมชาติถูกทำลายจนลำคลองตื้นเขินเมื่อไม่นานมานี้เอง
นอกจากนี้ยังมีเส้นทางย่อยๆ อีกหลายเส้นทาง เช่น ปากคลองกระบี่ใหญ่ คลองกระบี่น้อย คลองปกาไส คลองเพหลา คลองพน ซึ่งสามารถที่จะเชื่อมต่อกับเส้นทางสายหลักที่กล่าวมาแล้วได้เช่นเดียวกัน
สมัยที่ตั้งเมืองกระบี่ใหม่ๆ ชาวบ้านยังเดินเท้าจากบ้านปกาไส ไปตามแนวคลองเพหลา ออกบ้านพรุดินนา ลำทับออกไปเมืองนครศรีธรรมราช จากการเกิดเส้นทางเดินข้ามฝั่งนี่เองที่ทำให้เกิดชุมชนและเกิดเป็นเมืองในสมัยต่อมา
คลองท่อม, ควนลูกปัด
คลองท่อม หรือบริเวณที่เราเรียกว่า ควนลูกปัด ตั้งอยู่บนเส้นทางข้ามคาบสมุทรจากคลองท่อม-อ่าวบ้านดอน
สภาพปัจจุบันเป็นเนินดินอยู่ในบริเวณที่สวนและบ้านเรือนของชาวบ้าน อยู่ริมคลองที่เรียกว่า คลองท่อม ซึ่งต้นน้ำเกิดจากทิวเขาที่เชื่อมต่อระหว่าง จ. กระบี่และ จ. ตรัง ไหลไปออกทะเลอันดามันที่ อ. คลองท่อม ปัจจุบันบริเวณนี้ห่างทะเลเข้ามาประมาณ 20 กิโลเมตร
คลองแต่เดิมคงลึกและกินลึกเข้าไปในแผ่นดินอีกมาก เรือขนาดใหญ่สามารถเข้าถึงได้ สังเกตจากการขุดพบซากเรือหลายลำที่จมอยู่ หลักฐานต่างๆ ที่พบล้วนมีความเกี่ยวพันกับวัฒนธรรมอินเดีย กรีก อาหรับและจีน
หลักฐานต่างๆ ที่ขุดพบบริเวณคลองท่อมมีจำนวนมาก ทางวัดคลองท่อม โดยเฉพาะพระครูอาทรสังวรกิจ ได้เก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์
