สุจิตต์ วงษ์เทศ : แหล่งคลังสินค้าของเจ้านาย ย่านวัดเจ้าปราบ ในเกาะเมืองอยุธยา

วัดเจ้าปราบ หันหน้าทางทิศตะวันออก ราว พ.ศ. 2512 คุณขรรค์ชัย บุนปาน เป็นนักศึกษาคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้ทุนจากมูลนิธิเอกชนให้ขุดค้นวัดเจ้าปราบ ครั้งนั้นเชิญอาจารย์เป็นผู้ควบคุม แล้วพานักศึกษาครึ่งร้อยไปร่วมฝึกภาคสนาม ด้านซ้าย มีเจดีย์ทรงระฆังบนฐานแปดเหลี่ยมอยู่หลังโบสถ์ที่พังเหลือแต่ซากฐาน ด้านขวามีต้นมะขามใหญ่ขึ้นแทรกฐานอิฐของโบสถ์บนเนินสูง เป็นศูนย์บัญชาการขุดแต่งวัดเจ้าปราบครั้งนั้น

ศูนย์กลางเศรษฐกิจการเมืองกรุงศรีอยุธยา มีแม่น้ำล้อมรอบ สัณฐานเป็นเกาะ คนแต่ก่อนบอกว่ารูปร่างคล้ายสำเภา
ด้านทิศใต้ มีแม่น้ำป่าสักไหลลงรวมแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วออกอ่าวไทย เป็นเส้นทางคมนาคมสำคัญ มีเรือแพนาวานานาชาติสิบสองภาษาเข้ามาติดต่อค้าขาย แล้วจอดเรียงรายบริเวณสามแยกแม่น้ำ ถึงย่านวัดพุทไธศวรรย์

พระคลังสินค้า มีโกดังเก็บสินค้าเหลือซากอิฐอยู่ในเกาะเมืองทางด้านทิศใต้ เป็นของเจ้านายขุนนางใหญ่ (เพราะมีกฎหมายห้ามสามัญชนค้าขายกับนานาชาติ)

วัดเจ้าปราบ สร้างยุคอยุธยา อยู่ในเกาะเมืองอยุธยาด้านทิศใต้ ปัจจุบันเป็นวัดร้างอยู่ริมถนนอู่ทอง (หรือถนนรอบเกาะ) ใกล้แม่น้ำเจ้าพระยา ฝั่งตรงข้ามวัดพุทไธศวรรย์
ยุคอยุธยา วัดเจ้าปราบน่าจะเป็นแลนด์มาร์กของเกาะเมืองทางทิศใต้ จึงมีกล่าวถึงในเอกสารเก่า (เช่น ตำราแบบธรรมเนียมในราชสำนักครั้งกรุงศรีอยุธยา ตอนหน้าที่ตำรวจ)
ชื่อวัดว่าเจ้าปราบ น่าจะหมายถึงเจ้านายที่เกี่ยวข้องการปราบปรามทั้งภายในและภายนอกพระนคร และควรเกี่ยวข้องกับอาวุธยุทโธปกรณ์ เพราะมีคลังดีบุก และย่านตลาดเหล็กกับถนนเหล็กอยู่บริเวณนั้น

พื้นที่รอบๆ วัดเจ้าปราบ อยู่ใกล้กำแพงพระนครด้านทิศใต้ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นที่ตั้งคลังสินค้า เช่น คลังดีบุก จึงน่าจะมีคลังอื่นๆ อีกอยู่ใกล้เคียง แต่ยังไม่พบหลักฐาน
จึงเป็นพื้นที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจการเมือง ต้องอยู่ในความควบคุมของเจ้านายและขุนนางสำคัญๆ เช่น เจ้าปราบ

Advertisement
QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image