| ผู้เขียน | คอลัมน์หน้า 3 มติชน |
|---|
การย้าย “หมุดคณะราษฎร” แล้วนำเอาหมุดใหม่ว่าด้วย “ประชาชนสุขสันต์หน้าใส” เข้ามาแทนที่เหมือนกับเป็นเรื่องของ “วัตถุ”
แต่วัตถุนี้มากด้วย “ความอ่อนไหว”
หากไม่มากด้วยความอ่อนไหวเหตุใดด้านอันเป็น “ฝ่ายกระทำ” ในปฏิบัติการครั้งนี้จึงเก็บตัวเงียบเชียบไม่มีใครกล้าแสดงตัว
“เขตดุสิต” อันเป็นเจ้าของพื้นที่ก็ “แบะ แบะ”
ยิ่ง “กรมศิลปากร” ซึ่งเป็นผู้ดูแลและรับผิดชอบพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ซึ่งประดิษฐาน ณ ลานพระบรมรูปทรงม้า
ยิ่งบอกไม่ถูก กระดูกเสือพากย์ไทย
หากเห็นว่าเป็นเรื่องดี หากเห็นว่าเป็นเรื่องถูกต้องและเหมาะสม เหตุใดจึงปิดปากเงียบกันถ้วนทั่วทุกตัวคน
ทั้งๆ ที่เป็นเรื่องอันเกิดขึ้น “กลางเมือง”
ความอ่อนไหวอย่างยิ่งยวดเพราะว่า “หมุดคณะราษฎร” มิได้เป็นโบราณวัตถุซึ่งมีอายุมากกว่า 80 ปี ประการเดียว
หากเป็น “หมุด” อันสัมพันธ์กับ “ประวัติศาสตร์”
1 เป็นประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475 และ 1 เป็นประวัติศาสตร์เกี่ยวกับ “รัฐธรรมนูญ” ซึ่งประกาศและบังคับใช้ในปี 2476
ตรงนี้จึงเป็นเรื่องในทาง “ความคิด”
ความพยายาม “เปลี่ยนหมุด” จากที่เคยวางเมื่อเดือนธันวาคม 2479 มาเป็น “หมุดใหม่” ในเดือนเมษายน 2560
จึงมิได้เป็นเรื่องของ “หมุด” ล้วนๆ ตรงกันข้าม ยังเป็นเรื่องในทาง “การเมือง”
และเพราะเป็นเรื่องในทางประวัติศาสตร์ เป็นเรื่องในทางความคิดและในทางการเมือง จึงดำเนินการอย่างเร้นลับ
เร้นลับอย่างผิดปกติ สะท้อนว่าเป็นเรื่องอ่อนไหว
หากการกระทำครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อลดทอนและเบี่ยงเบนบทบาทและความหมายของเหตุการณ์เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475
เหมือนกับการพุ่งเป้าไปยัง “หมุด” จะเป็นการเริ่มต้น
เป้าหมายอาจเพื่อลดทอนความสำคัญ เป้าหมายเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจต่อเหตุการณ์และโดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐธรรมนูญเมื่อปี 2476
แต่ผลและความต่อเนื่องก็ยิ่งชวนสงสัยว่าจะบรรลุหรือไม่
เนื่องจาก “หมุด” เดิมมีความสัมพันธ์กับ “คณะราษฎร” และคณะราษฎรคือผู้มีบทบาทด้านหลักในการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อเดือนมิถุนายน 2475
แทนที่จะเป็นการบดขยี้ อาจกลายเป็นเรื่องในทางตรงกันข้าม
แทนที่จะเป็นการทำให้ “หมุดคณะราษฎร” หายไป แต่เรื่องราวและรายละเอียดอันเกี่ยวกับ “คณะราษฎร” กลับจะเข้ามาแทนที่
มีการฟื้นคืนแม้กระทั่ง “แถลงการณ์ ฉบับที่ 1” ของ “คณะราษฎร”
นักประวัติศาสตร์ นักรัฐศาสตร์ นักสันติศึกษา ต่างรื้อสร้างบทบาทและความหมายของสถานการณ์เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475 อย่างคึกคัก
ที่คิดจะให้ลืม ที่คิดจะให้มองข้าม กลับไม่เป็นเช่นนั้น
เพราะทั้งหมดนี้มิได้เป็นเรื่องของ “วัตถุ” อันไร้ชีวิต วิญญาณ ตรงกันข้าม “หมุด” มีชีวิต มีวิญญาณ
ทั้งยังเป็นวิญญาณแห่ง “การต่อสู้” เป็นวิญญาณอันก่อให้เกิด “การเปลี่ยนแปลง” อย่างลึกซึ้งในทางความคิดภายในสังคมไทย
อาจจะดูเหมือนเลือนหายและจางคลายลงบ้างในบางครั้ง
แต่เมื่อมี “สถานการณ์” ตะกอนอันนอนก้นก็กลับฟื้นคืน “สปิริต” ทุกคราวไป
