| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|
ควรเลิกได้แล้ว ทัศนะคับแคบของผู้ใหญ่ย้อนยุครุ่นเก่า ที่เห็นวัฒนธรรมไทยเสียหาย เพราะเด็กรุ่นใหม่หันไปนิยมกิจกรรมวัฒธรรมต่างชาติ
ถ้าแค่เด็กรุ่นใหม่ไม่นิยมชมชอบ ก็ทำท่าจะเสียหายจนไปไม่รอด แสดงว่าวัฒนธรรมไทยอ่อนแออย่างยิ่ง แล้วจะมีพลังอะไรไปต่อกรกับโลกที่ไม่เหมือนเดิม
ความเสียหายของวัฒนธรรมไทยถ้าเป็นจริง ก็ไม่มีเหตุจากภายนอก (คือ เด็กรุ่นใหม่ หรืออื่นๆ) แต่มีเหตุสำคัญจากภายในตัวเอง ได้แก่ วัฒนธรรมไทยพ้นสมัยไปแล้ว ไม่ตอบสนองต่อวิถีชีวิตของสังคมในอนาคต ใช้การไม่ได้แล้ว เก็บเข้ามิวเซียมเถอะ
ผู้ใหญ่ที่แท้ควรเข้าใจโลกไม่เหมือนเดิม ดังนั้นเด็กรุ่นใหม่ย่อมต่างจากเด็กรุ่นก่อน (ที่ผู้ใหญ่เคยเป็นมาก่อน) การชอบหรือไม่ชอบวัฒนธรรมของแต่ละยุคสมัยไม่เป็นสิ่งผิด เพราะเป็นความคิดต่างของคนที่มีรสนิยมไม่เหมือนกัน และประสบการณ์ต่างกัน
ในทางที่ควร ผู้ใหญ่ยุคนี้ต้องชี้ชวนแล้วให้กำลังใจเด็กรุ่นใหม่ หาประสบการณ์จากการละเล่นทั้งของราชสำนัก และของพื้นบ้านพื้นเมือง ทั้งของไทยและของเพื่อนบ้านอุษาคเนย์ แล้วเปรียบเทียบของทั้งโลกด้วยการศึกษาและทำความเข้าใจ ไม่ใช่ตัดสินอะไรดีกว่าอะไร
ทั้งหมดนี้เพื่อเป็นพลังทางเลือกสร้างแรงบันดาลใจใหม่ๆ สร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ไปสู่สตาร์ท อัพ, ไทยแลนด์ 4.0
ไม่ใช่ไทยแลนด์ย้อนยุค 0.4 เอาอดีตเป็นอนาคต
โทษเด็กรุ่นใหม่
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) กระทรวงวัฒนธรรม แถลงต่อสื่อมวลชนเมื่อเร็วๆ นี้ ดังนี้
“การแสดงพื้นบ้านทั่วประเทศหลายสาขา ทั้งลิเก, โนรา, อีแซว, หมอลำ อยู่ในสถานการณ์น่าห่วง โดยเฉพาะไร้ผู้สืบทอด รวมทั้งค่านิยมเด็กรุ่นใหม่ที่หันไปนิยมกิจกรรมจากต่างชาติ”
“จึงน่ากลัวว่าในอนาคตอันใกล้นี้ ศิลปะการแสดงพื้นบ้านจะสูญหายไป และยังส่งผลกระทบทำให้ศิลปินพื้นบ้านที่มีอยู่ขาดรายได้ ไม่มีการจ้างงาน หากยังไม่มีการพัฒนาคุณภาพทักษะการแสดง และรูปแบบการนำเสนอให้มีความโดดเด่น สวยงาม เป็นที่น่าสนใจ”
(ไทยรัฐ ฉบับวันเสาร์ที่ 6 พฤษภาคม 2560 หน้า 12)
ผู้ใหญ่ยุคก่อนโทษเด็กรุ่นใหม่ว่าหลงวัฒนธรรมตะวันตก เช่น อเมริกัน ฯลฯ ต่อมาโทษว่าหลงวัฒนธรรมเกาหลี, ญี่ปุ่น ล่าสุด (ตามที่ยกมา) เปลี่ยนเป็นโทษว่านิยมกิจกรรมต่างชาติ
วัฒนธรรมเหล่านี้ (อเมริกัน, ยุโรป, เกาหลี, ญี่ปุ่น ฯลฯ) เป็นที่นิยมของเด็กรุ่นใหม่ทั่วโลก ไม่เฉพาะไทย เพราะเป็นโลกาภิวัตน์ ต้องปรับตัวหมุนตามโลกที่ไม่เหมือนเดิม ไม่มีใครฝืนได้
ผู้ใหญ่ยุคนี้ที่โทษเด็กว่านิยมกิจกรรมต่างชาติ ก็เคยนิยมมาก่อนในวัฒนธรรมตะวันตก ทั้งอเมริกันและยุโรป เป็นที่กลุ้มอกกลุ้มใจของผู้ใหญ่ก่อนๆ มาก่อน
แท้จริงแล้ว ไม่ว่าวัฒนธรรมสมัยใหม่จากไหน? อเมริกัน, ยุโรป, เกาหลี, ญี่ปุ่น ฯลฯ ล้วนนำเข้าโดยผู้ใหญ่ยุคนั้นๆ ทั้งนั้น เด็กรุ่นใหม่แต่ละยุคไม่มีอำนาจนำเข้า ต่างล้วนเป็นแต่ผู้เสพวัฒนธรรมนำเข้าจากผู้ใหญ่
น่าประหลาดที่ผู้ใหญ่ไม่เคยโทษผู้ใหญ่ด้วยกัน ว่านำความเสื่อมเสียเข้าไป กลับมีแต่โทษเด็กเป็นกิจวัตร แสดงตนเป็นคนรักและห่วงหาอาทรอย่างยิ่งต่อความเป็นไทย วัฒนธรรมไทย เพื่อประโยชน์ส่วนตนและคณะ
โลกไม่เหมือนเดิม ความเป็นไทยจะให้เหมือนเดิมก็เพื่อค้ำจุนรักษาโครงสร้างอำนาจของคนชั้นนำอำนาจนิยมกลุ่มเดิมๆ เท่านั้น
