| ที่มา | มติชนออนไลน์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
“ขอมแปรพักตร์” ข้อความนี้เพิ่งมีตอนปลายๆ ยุคอยุธยา หมายถึงเขมรไม่จงรักภักดีต่ออยุธยา ซึ่งเป็นการเมืองสมัยหลังๆ เมื่อกัมพูชาอ่อนแอมากแล้ว
ไม่ได้หมายถึงกัมพูชาอยู่ในอำนาจไทยตั้งแต่แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดี (พระเจ้าอู่ทอง) แรกสถาปนารัฐอยุธยา ตามที่ชอบอ้างลอยๆ เพื่อดูถูกเพื่อนบ้าน
ขอมยุคแรกๆ หมายถึงคนบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาซึ่งเป็นชาติพันธุ์อะไรก็ได้ มีศูนย์กลางอยู่เมืองละโว้ (ลพบุรี) นับถือศาสนาพราหมณ์ หรือพุทธมหายาน
หลักฐานเก่าสุดมีชื่อ ขอมสบาดโขลญลำพง อยู่ในจารึกสุโขทัยหลักที่ 2 (วัดศรีชุม) เป็นขอมเมืองละโว้ เครือญาติต้นราชวงศ์พ่อขุนผาเมืองผู้ก่อตั้งรัฐสุโขทัย
จารึกล้านนาเมื่อเทียบศักราชเป็นปีนักษัตร มีข้อความคล้องจองว่า “ขอมพิสัย ไทภาษา” เช่น “ปีวอกขอมพิสัย ไทภาษาว่าเปลิกสัน” หมายความว่า พวกขอมเมืองละโว้ เรียกปีวอก แต่ไทล้านนาเรียกปีเปลิกสัน ขอมในที่นี้อยู่ดินแดนใต้ล้านนา คือรัฐละโว้ มีชื่อในตำนานว่ากัมโพช (มีรากจาก กัมพุช, กัมพู, กัมพูชา) แสดงความเป็นเครือญาติเดียวกับกัมพูชา
ข้อมูลความรู้เหล่านี้ ผมไม่เคยคิดได้เอง แต่อ่านพบในหนังสือวิชาการหลายเล่มของ อ. มานิต วัลลิโภดม เฉพาะที่แพร่หลายมากและเป็นที่เชื่อถือมาก คือหนังสือเรื่องข้อเท็จจริงว่าด้วยชนชาติขอม ของ จิตร ภูมิศักดิ์ (สำนักพิมพ์ไม้งาม พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2525)ต่อมาพบต้นฉบับใหม่เรื่องขอม ของ จิตร ภูมิศักดิ์ จึงรวมพิมพ์ในเล่มเดียวกันโดยสำนักพิมพ์มติชน เมื่อ พ.ศ. 2547
ใครก็ได้เป็นขอม ถ้านับถือศาสนาพราหมณ์และมหายาน ผมอ่านจากข้อเขียนของ ม.ร. ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ในสยามรัฐรายวัน นานหลายปีก่อน 14 ตุลาคม 2516 แล้วจำมาดัดแปลงเขียนขึ้นใหม่ ไม่ได้คิดเอง
