| ผู้เขียน | คอลัมน์หน้า 3 มติชน |
|---|
จะทำความเข้าใจสถานการณ์หลังเดือนตุลาคมได้กระจ่าง สว่างแจ้งมากยิ่งขึ้นต้องย้อนกลับไปศึกษาจากสถานการณ์หลังรัฐประหารเมื่อเดือนตุลาคม 2501
เป็นรัฐประหาร “ซ้ำ”
นั่นก็คือ เป็นรัฐประหารอันเป็นความต่อเนื่องจากรัฐประหารเมื่อเดือนกันยายน 2500 และภายหลังจากการเลือกตั้งเมื่อเดือนธันวาคม 2500
เพียง 1 ปีก็เกิดขึ้น
ที่เรียกว่ารัฐประหาร “ซ้ำ” ไม่เพียงมาจากคณะเดียวกัน หากแต่มาจากความยินยอมพร้อมใจของ พล.อ.ถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี
นายกรัฐมนตรีอันเป็น “ลูกน้อง” ของ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์
จากนั้น รัฐบาลก็อยู่กระทั่ง จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ถึงแก่อนิจจกรรมในเดือนธันวาคม 2506 และจอมพลถนอม กิตติขจร ดำรงตำแหน่งต่อเนื่องมา
กระทั่งถึงเดือนมิถุนายน 2511 ก็เป็นเรื่อง
คําว่า “เป็นเรื่อง” ในที่นี้ก็คือ การดำรงอำนาจและสืบทอดอำนาจจากรัฐประหารเมื่อเดือนกันยายน 2500 ก็เริ่มเกิดอาการสะดุด
สะดุดเพราะจำเป็นต้องมี “รัฐธรรมนูญ”
ที่จำเป็นเพราะมีการร่างรัฐธรรมนูญอย่างยาวนานตั้งแต่เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2502 โดยแทบไม่มีอะไรคืบหน้าเลย แต่เมื่อ จอมพลถนอม กิตติขจร สืบทอดอำนาจมาถึงปี 2510 ก็เริ่มเกิดแรงกดดัน
เป็นการกดดันจากกลุ่มการเมืองหลายกลุ่ม
ประกอบกับ นายทวี บุณยเกตุ ซึ่งเป็นสมาชิก “คณะราษฎร” ขึ้นดำรงตำแหน่งเป็นประธานสภาร่างรัฐธรรมนูญ จึงร่วมส่วนในการเร่งในเรื่อง “รัฐธรรมนูญ”
กระทั่ง สามารถประกาศและบังคับใช้ได้ในเดือนมิถุนายน 2511
การมีรัฐธรรมนูญเท่ากับเป็น “การปลดล็อก” สร้างบรรยากาศทางการเมืองให้คึกคักและนำไปสู่การกำหนดวันเลือกตั้งขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ 2512
ถึงแม้ว่าหลังการเลือกตั้งพรรคสหประชาไทยจะได้จัดตั้งรัฐบาล และจอมพลถนอม กิตติขจร จะดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีพร้อมกับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
พร้อมกับดำรงตำแหน่งเป็น “ผู้บัญชาการทหารสูงสุด”
แต่รัฐบาล จอมพลถนอม กิตติขจร ก็บริหารงานได้เพียงเดือนพฤศจิกายน 2514 ก็หมดความอดทนหวนกลับมาใช้กระบวนการรัฐประหารอีก
โดย จอมพลถนอม กิตติขจร ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ยึดอำนาจจาก จอมพลถนอม กิตติขจร ที่เป็นนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม พล.อ.ประภาส จารุเสถียร ที่เป็นรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย และผู้บัญชาการทหารบก
แต่อยู่ได้ถึงเดือนตุลาคม 2516 ก็เป็นเรื่อง
ครานี้ไม่ได้เป็นเรื่องเพราะการเลือกตั้ง หากแต่เป็นเรื่องเพราะประชาชนมิอาจทนอยู่ภายใต้อำนาจของระบอบ “ถนอม-ประภาส” ต่อไปได้อีก
เริ่มต้นจากการเรียกร้อง “รัฐธรรมนูญ” แล้วถูก “จับ”
สร้างความไม่พอใจให้แผ่ขยายกลายเป็นเชื้อไฟในทางการเมืองร้อนแรงจนนำไปสู่การชุมนุมและขับไล่ จอมพลถนอม กิตติขจร
ถามว่ารัฐประหารเดือนพฤษภาคม 2557 มีพิมพ์เขียวมาจากประวัติศาสตร์ช่วงใด เป็นรัฐประหารเมื่อเดือนตุลาคม 2519 หรือรัฐประหารเมื่อเดือนตุลาคม 2501
ไม่ว่าจะเป็นเมื่อปี 2501 หรือปี 2519
แต่หากถือเอา “รัฐธรรมนูญ” เป็นบรรทัดฐาน หลังมีรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2511 ต้นปี 2512 ก็มีการเลือกตั้ง หลังมีรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2521 ต้นปี 2522 ก็มีการเลือกตั้ง
“รัฐธรรมนูญ” ต่างหากคือปัจจัย “กำหนด”
