| ผู้เขียน | คอลัมน์หน้า 3 มติชน |
|---|
ลักษณะของรัฐบาลที่ว่าเป็นรัฐบาล “ทหาร” หรือไม่เป็นรัฐบาลทหารจะพิจารณาจากองค์ประกอบอย่างไร
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา อาจจะสับสน เนื่องจากมิได้มีพื้นฐานในทางรัฐศาสตร์ หากแต่มีพื้นฐานมาในทางวิทยาศาสตร์
เห็นได้จากคุณวุฒิ วท.บ. (ทบ.)
กระนั้น กล่าวสำหรับประชาชนคนไทยโดยทั่วไป เชื่อได้เลยว่ามีน้อยคนอย่างยิ่งที่ไม่สามารถแยกออกได้ระหว่างรัฐบาลทหาร กับ ไม่ใช่รัฐบาลทหาร
1 ประชาชนมีบทเรียน ประสบการณ์
ไม่ว่ารัฐบาล จอมพล ป.พิบูลสงคราม ในยุคก่อน 2500 ไม่ว่ารัฐบาล จอมพล ส.ธนะรัชต์ ในยุคหลัง 2500 ไม่ว่ารัฐบาล จอมพล ถ.กิตติขจร ในยุคก่อนเดือนตุลาคม 2516
เด่นชัดว่า 3 รัฐบาลนี้คือ “รัฐบาลทหาร” แน่นอน
หัวใจหลักที่จะลงความเห็นว่าเป็นรัฐบาลทหารหรือไม่ใช่นั้น มิได้ยึดถือว่านายกรัฐมนตรีเป็นนายทหาร หากแต่มีปัจจัยมากกว่านั้น
1 ต้องเป็นรัฐบาล “รัฐประหาร”
จอมพล ป.พิบูลสงคราม เป็นผลจากรัฐประหารเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2490 และทำซ้ำอีกในเดือนพฤศจิกายน 2494
จอมพล ส.ธนะรัชต์ เป็นผลจากรัฐประหารเมื่อเดือนตุลาคม 2501
จอมพล ถ.กิตติขจร เป็นผลจากรัฐประหารเมื่อเดือนตุลาคม 2501 และทำซ้ำเพื่อกระชับอำนาจอีกในเดือนพฤศจิกายน 2514
ขณะเดียวกัน 1 มิได้มาจาก “การเลือกตั้ง”
จอมพล ป.พิบูลสงคราม พยายามประแป้งแต่งตัวผ่านรัฐการเลือกตั้งเดือนกุมภาพันธ์ 2500 แต่ก็เป็นการเลือกตั้งสกปรก จอมพล ส.ธนะรัชต์ ไม่มีการเลือกตั้ง จอมพล ถ.กิตติขจร พยายามประแป้งแต่งตัวผ่านการเลือกตั้งเดือนกุมภาพันธ์ 2512 แต่ไม่นานก็ก่อรัฐประหารโค่นรัฐบาลของตัวเอง
รัฐบาล “ทหาร” จึงไม่ชอบ “การเลือกตั้ง”
จากนี้จึงเห็นได้ว่า รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เข้ากับองค์ประกอบของรัฐบาลทหารในกาลอดีตครบถ้วน
เพราะมาจากการรัฐประหาร
ขณะเดียวกัน กระบวนการยกร่างรัฐธรรมนูญก็เป็นไปเหมือนในยุค จอมพล ถ.กิตติขจร ที่ร่างรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.2511 ออกมาเพื่อสืบทอดอำนาจแต่ก็ไม่สามารถสืบทอดอำนาจได้
รัฐบาล จอมพล ป.พิบูลสงคราม อาจดำรงอยู่ได้ระยะหนึ่งจากการเลือกตั้งในเดือนกุมภาพันธ์ แต่พอถึงเดือนกันยายน 2500 ก็ถูกรัฐประหาร
รัฐบาล จอมพล ส.ธนะรัชต์ อยู่ได้ 4 ปีก็ต้องแพ้สังขาร แต่ภายหลังการล่วงไปก็ถูกขุดคุ้ย เปิดโปงโจมตี เพราะอาศัยอำนาจเผด็จการทุจริตคอร์รัปชั่นอย่างมหาศาล กระทั่งถูกยึดทรัพย์
รัฐบาล จอมพล ถ.กิตติขจร ผ่านรัฐประหาร 2514 ได้ไม่ถึง 2 ปีก็เจอ 14 ตุลาคม 2516
ทั้งหมดนี้คือตัวอย่างอันเด่นชัดยิ่งของสิ่งที่เรียกว่า “รัฐบาลทหาร” มาจากรัฐประหาร ปกครองด้วยอำนาจพิเศษ โดยเฉพาะมาตรา 17
รัฐประหารจึงสัมพันธ์กับทหาร สัมพันธ์กับกองทัพ
จากตัวอย่างและองค์ประกอบของรัฐบาล จอมพล ป.พิบูลสงคราม จอมพล ส.ธนะรัชต์ และ จอมพล ถ.กิตติขจร จึงแสดงอย่างแจ้งชัด
แจ้งชัดจากสภาพความเป็นจริง
แจ้งชัดทั้งรากฐานการได้มาซึ่งอำนาจ แจ้งชัดถึงกระบวนการบริหารในแบบเผด็จการ และแจ้งชัดถึงทิศทางที่เดินไปสู่อนาคต
ความเป็นจริงของ “รัฐบาลทหาร” เป็นเช่นนี้
