| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) บอกในหนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย (พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2558 หน้า 75) ว่ามีคนไทยในยูนนาน อพยพเคลื่อนย้ายลงไปผสมผสานคนพื้นเมืองเดิม แล้วก่อตั้งบ้านเมืองบริเวณประเทศไทยปัจจุบัน
ไม่เคยพบหลักฐานประวัติศาสตร์โบราณคดีหรืออื่นใด สนับสนุนแนวคิดนี้ของ วธ. จึงขอแนะให้พิจารณา ดังนี้
บรรพชนร่วมอุษาคเนย์
คนไทย มีบรรพชนเป็นส่วนหนึ่งของคนสุวรรณภูมิในอุษาคเนย์
ไทย มีรากจากคำร่วมสุวรรณภูมิดั้งเดิมว่า ไท, ไต หมายถึง คน, ชาว มีใช้ในภาษาพูดของทุกชาติพันธุ์ เช่น มอญ-เขมร ก็มี แต่ความหมายเปลี่ยนไปให้มีฐานะทางสังคมต่ำลงเป็นข้า, ทาส
ภายหลังรับพุทธศาสนาเถรวาทใช้ภาษาบาลีอย่างกว้างขวางจนมีรากฐานแน่นหนาแล้ว อิทธิพลคำบาลีก็มีทั่วไป เลยแปลงคำพื้นเมืองให้มีรูปบาลีตามความนิยมครั้งนั้น โดยเอา ย มาสะกดคำเดิมเป็น ไทย แล้วกำหนดให้ความหมายเปลี่ยนไปหมายถึง อิสระ, เสรี
บรรพชนคนไทย เป็นคนดึกดำบรรพ์สุวรรณภูมิในอุษาคเนย์ราว 3,000 ปีมาแล้ว มีหลากหลายชาติพันธุ์ แล้วมีขอบเขตครอบคลุมถึงคนพื้นเมืองทางใต้ลุ่มน้ำแยงซี ในมณฑลกวางสี-กวางตุ้ง
คนไทย เป็นชื่อสมมุติขึ้นใหม่ หมายถึง คนกลุ่มหนึ่งที่มีหลักแหล่งปะปนกันบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยา มีหลากหลายชาติพันธุ์ (เช่น ลาว, เขมร, มอญ, มลายู, จ้วง, จาม, ฯลฯ) แต่พูดจาสื่อสารด้วยภาษาไทย
คนแต่ละกลุ่มในดินแดนไทยมีความเป็นมาของบรรพชนต่างกัน ขึ้นอยู่กับ กาละและเทศะ (คือเวลาและสถานที่) เช่น คนทางปัตตานี มีบรรพชนและประวัติศาสตร์ต่างกับคนภาคกลางและภาคอื่นๆ
ชนชาติไทย, คนไทย เป็นชื่อทางวัฒนธรรม (ไม่ใช่ชื่อเชื้อชาติ เพราะเชื้อชาติบริสุทธิ์ไม่มีจริงในโลก) สมมุติเรียกตนเองว่า “ไทย” ครั้งแรกบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยา ภาคกลาง ชาวต่างชาติบางทีเรียกไทยสยาม แล้วยังมีไทยน้อยกับไทยใหญ่
ไทยน้อย
เป็นชื่อที่คนในยุคอยุธยา ราวเรือน พ.ศ. 2000 ผูกขึ้นเรียกพวกลาว หรือชาติพันธุ์ในวัฒนธรรมลาว บริเวณสองฝั่งลุ่มน้ำโขง
ทั้งฝั่งขวา (คือบริเวณอีสานในประเทศไทย) และฝั่งซ้าย (คือ ดินแดนลาว) ต่อเนื่องไปทางทิศตะวันออกถึงกลุ่มคนพูดภาษาตระกูลไทย-ลาว ลุ่มน้ำดำ-แดง (ในเวียดนาม), กวางสี-กวางตุ้ง (ในจีน)
ลาวลุ่มน้ำโขง ถูกเรียกสมัยหลังว่า ลาวพุงขาว (เพราะไม่สักลายตามตัวเหมือนพวกไทยใหญ่) คนพวกนี้ออกเสียงตรงตามรูปอักษร คือ ท เป็น ท และ พ เป็น พ
ไทยน้อย เคลื่อนย้ายมาจากเมืองแถน ลุ่มน้ำดำ-แดง ในเวียดนาม (ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ) ติดพรมแดนลาวทุกวันนี้ มีบอกในตำนานขุนบรม
ไทยใหญ่
เป็นชื่อที่คนในยุคอยุธยา ราวเรือน พ.ศ. 2000 ผูกขึ้นเรียกพวกลาว บริเวณลุ่มน้ำสาละวินตอนเหนือ (ในพม่า) ต่อเนื่องถึงลุ่มน้ำพรหมบุตร (ในอัสสัมของอินเดีย)
ลาวลุ่มน้ำสาละวิน ถูกเรียกสมัยหลังว่า ลาวพุงดำ เพราะสักลายด้วยหมึกสีคล้ำตามตัวตั้งแต่บั้นเอวลงไปถึงแข้ง (ขา) คนพวกนี้ออกเสียง ท เป็น ต และ พ เป็น ป
ไทยใหญ่ยังถูกเรียกจากชาติพันธุ์อื่นๆ อย่างดูถูกเหยียดหยามเป็นสัตว์เลื้อยคลานว่า เงี้ยว แปลว่า งู (เหมือนคำว่า เงือก, งึม)
เหตุที่ได้นามไทยใหญ่ เพราะผู้คนรับศาสนาจากชมพูทวีป แล้วเติบโตเป็นบ้านเมือง และรัฐก่อนพวกอื่น
