เคยได้ยินพรรคพวกที่สนิทเคารพนับถือกันพูดว่า “ลงเรือแป๊ะต้องตามใจแป๊ะ” ติดใจคำว่าเรือแป๊ะมานานแล้วว่า เรือเป็นของแป๊ะจริงหรือ ในระบอบเผด็จการมักจะทึกทักกันว่าเรือเป็นของแป๊ะ ซึ่งความจริงไม่ว่าเราจะอยู่ในระบอบการปกครองอะไร จะเป็นระบอบเผด็จการหรือระบอบประชาธิปไตย เรือก็ไม่ใช่ของแป๊ะ
เรือเป็นของพวกเราประชาชนทุกคน เราควรจะเป็นคนเลือกฝีพาย เลือกต้นหนของเราเอง รวมถึงเลือกแป๊ะให้มาเป็นนายท้ายเรือ เพื่อนำเรือไปสู่จุดหมายปลายทางที่เราเป็นคนเลือกทิศทาง บอกร่องน้ำให้นายท้ายหลบหลีกลมพายุหินโสโครกเกาะแก่ง แต่ถ้าจะผิดพลาดเรือชนโขดหินแล่นผิดร่องน้ำ ก็เป็นความผิดของเราเองที่เลือกนายท้ายต้นหนผิด แล้วเราก็เลือกนายท้ายคนใหม่ เลือกฝีพายชุดใหม่
แต่เมื่อมีการทำปฏิวัติรัฐประหาร ยึดเอาเรือของเราไปแล้ว สถาปนาตนเองเป็นแป๊ะ แล้วก็ประกาศว่าเรือเป็นของแป๊ะบังคับให้ต้นหนและฝีพายต้องตามใจแป๊ะ ทั้งๆ ที่ไม่ใช่ จะพายไปทางไหนก็สั่งฝีพายให้ตามใจแป๊ะ ฝีพายบางท่านก็เข้าใจว่าเรือเป็นของแป๊ะ ต้องตามใจแป๊ะ โดยคิดเอาเองว่าเรือเป็นของแป๊ะ หาใช่ของพวกเราประชาชน ไม่นำวิชาความรู้อ่านลมพายุมรสุมว่าควรจะพาเรือไปตามผลประโยชน์ของประชาชน แต่กลับนิ่งเสียและพายเรือไปตามคำสั่งแป๊ะ
ทั้งๆ ที่แป๊ะไม่มีความรู้ทั้งในทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและประวัติศาสตร์ หลักนิติธรรม หลักสิทธิมนุษยชน หลักเสรีภาพความเสมอภาค หลักการอยู่ร่วมกันในสังคมประชาชาติที่เขายอมรับกัน แต่ก็ไม่กล้าขัดใจแป๊ะ ยอมรับหลักมหัศจรรย์ หรือหลักการที่ไม่มีที่ไหนในประชาคมโลกอารยะเขายอมรับกัน เพราะยึดหลักการเรือเป็นของแป๊ะ เราเป็นฝีพายต้องตามใจแป๊ะ
แต่ถ้ายึดหลักความจริงว่า เรือเป็นของประชาชนทุกคน ไม่ใช่ของแป๊ะ ประชาชนเจ้าของเรือต้องเป็นคนเลือกแป๊ะ ถ้าแป๊ะยึดเรือไปจากเจ้าของเรือที่แท้จริง ประชาชนรวมทั้งฝีพายต้องพยายามเอาเรือคืนจากแป๊ะ แล้วเป็นผู้กำหนดจุดหมายปลายทางเลือกร่องน้ำเอง แต่ถ้าเลือกผิดก็ต้องรับผิดชอบแล้วเลือกแป๊ะคนใหม่ สามารถตรวจสอบแป๊ะได้ว่ามีความรู้ความสามารถเพียงพอที่จะนำเรือของเราฝ่าโขดหินเกาะแก่งโสโครกได้หรือไม่
แต่ถ้าแป๊ะยึดเรือของเราไปและฝีพายทุกคนตามใจแป๊ะแล้ว ถ้าเรือไปชนเกาะแก่งอับปางลง ใครจะรับผิดชอบ ลำพังแป๊ะก็คงไม่สามารถรับผิดชอบได้ นอกจากกระโจนออกจากเรือไปเท่านั้นเอง แม้ว่าแป๊ะจะประกาศว่า “ข้าพเจ้าขอรับผิดชอบแต่ผู้เดียว” ซึ่งไม่มีความหมายอะไรเลย ทั้งๆ ที่ตนเป็นคนกำหนดชะตากรรมของเจ้าของเรือทั้ง 67 ล้านคน จะเอาอะไรมารับผิดชอบ
การที่แป๊ะคิดว่าเรือเป็นของแป๊ะและยึดเรือไปดำเนินการแล่นเรือเอง ย่อมเป็นการขัดขวางการพัฒนาความรู้ความสามารถของเจ้าของเรือ ที่จะเลือกต้นหนฝีพายรวมทั้งแป๊ะเองว่ามีความรู้ความสามารถจริงหรือไม่ ถ้าเจ้าของเรือที่แท้จริงสามารถเลือกแป๊ะและฝีพายเองสัก 2-3 ชุด ในที่สุดเจ้าของเรือก็จะมีความสามารถเลือกแป๊ะ เลือกนายท้ายเรือและฝีพายที่ไม่เอาเท้าราน้ำ พายเรือด้วยความพร้อมเพรียง สามารถติชมตรวจสอบความซื่อสัตย์สุจริตของทีมแป๊ะได้ด้วยระบบที่โปร่งใส ไม่จำเป็นต้องเชื่อโดยปราศจากข้อสงสัย เพราะข้อมูลที่ได้รับเป็นข้อมูลที่แป๊ะเป็นคนให้ ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าจริงหรือไม่จริง เพราะแป๊ะย่อมจะเลือกข้อมูลให้กับเจ้าของเรือ จริงบ้างไม่จริงบ้างก็ต้องเชื่อเพราะเป็นผู้ให้ข้อมูลแต่ฝ่ายเดียว
ข้อมูลของฝ่ายตรงกันข้ามไม่สามารถนำมาเสนอได้ เพราะผู้ที่มีข้อมูลตรงกันข้ามเกรงกลัวในความปลอดภัยและสวัสดิภาพของตนเองและครอบครัว รวมทั้งความเจริญในตำแหน่งหน้าที่การงานเพราะอาจจะถูกกลั่นแกล้ง ถูกตำหนิ ถูกปลดออกจากการเป็นฝีพายต้นหนหรือแม้แต่ถูกทำโทษ แม้ว่าเรื่องที่ตนต้องทำนั้นตนจะไม่เห็นด้วย หรือเป็นเรื่องที่แป๊ะตัดสินใจด้วยข้อมูลผิดๆ ข้อมูลล้าสมัย
กว่าแป๊ะจะรู้ก็สายเกินไป เรือพุ่งชนเกาะแก่งโขดหินอับปางลงแล้ว เพราะฝีพายทุกคนคิดว่าเรือเป็นของแป๊ะ เมื่อลงเรือแป๊ะก็ต้องตามใจแป๊ะ แทนที่จะตามใจเจ้าของเรือที่แท้จริงคือประชาชน
เมื่อตอนแป๊ะยึดเรือไปเป็นของแป๊ะก็ไม่ว่าอะไร เพราะคิดว่ามีพายุคลื่นลมจัด เรือโคลงเคลง ทั้งๆ ที่คลื่นลมนั้นเป็นฝีมือของแป๊ะที่มีวิชาเรียกลมเรียกฝนได้ เหมือนจิวยี่เชื่อไปเองว่าขงเบ้งสามารถเรียกลมเรียกฝนได้ ทั้งๆ ที่ขงเบ้งรู้ล่วงหน้าแล้วว่าในวันเดือนเวลานั้นลมมรสุมเปลี่ยนทิศทางจะพัดมาเอง จึงยอมให้แป๊ะยึดเรือไป
แป๊ะเองก็ให้สัญญิงสัญญาอยู่ทุกเมื่อเชื่อวันว่า ขอเวลาอีกไม่นาน สร้างวาทกรรมว่าจะปฏิรูปก่อนเลือกตั้ง พวกเราเจ้าของเรือบางส่วนก็เฮตามว่าจะปฏิรูปก่อนเลือกตั้ง เศรษฐกิจการเงินนั้นอาจจะปฏิรูปได้ ถ้ามีสถาปนิกทางเศรษฐกิจมือดีวางแผนปฏิรูป แต่การปฏิรูปการเมืองนั้นไม่มีใครสามารถเป็นสถาปนิกทางการเมืองได้ แม้แต่พรรคคอมมิวนิสต์ประเทศต่างๆ ก็เป็นอันต้องสลายไป เพราะอำนาจรัฐที่ได้มาจากปากกระบอกปืนตามความคิดของท่านเหมา เจ๋อ ตง ในที่สุดก็อยู่ไม่ได้ ต้องปล่อยให้การเมืองพัฒนาตัวเองโดยการเรียนรู้ของประชาชนเจ้าของเรือ
การที่แป๊ะผิดสัญญาว่าขอเวลาอีกไม่นาน เจ้าของเรือเผลอไปก็ 4 ปีแล้ว และยังจะต่อท่ออำนาจยึดเรือต่อไปอีก 20 ปี โดยการจัดให้มีการเลือกตั้งสภาผู้แทนราษฎร ร่วมมือกับวุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้งด้วยมือของตนเอง ในศตวรรษก่อนอาจจะทำได้ แต่ในศตวรรษที่ 21 แล้ว โลกเปลี่ยนไปมากแล้วจะทำได้แค่ไหน คนไทยเองก็นิยมฝรั่งเป็นพื้นอยู่แล้ว เมื่อฝรั่งทั้งโลกเขาเป็นเจ้าของเรือกัน เลือกแป๊ะกันได้เอง คนบ้านเราจะฝืนกระแสของชาวโลกกันได้แค่ไหน
ถ้าแป๊ะทำตามสัญญาว่า “ขอเวลาอีกไม่นาน” เมื่อครั้งทำการยึดเรือ แต่เมื่อละเมิดสัญญาประชาคมที่ให้ไว้ เจ้าของเรือย่อมมีความชอบธรรมที่จะทวงคืนเรือที่ถูกยึดไปตามคำมั่นสัญญาที่แป๊ะให้ไว้ สัจจะย่อมมีความสำคัญมากในทางการเมือง เจ้าของเรืออาจจะหลงลืมไปบ้างชั่วขณะสำหรับบางคน แต่ไม่จริงสำหรับบางคนและไม่จริงตลอดไป
อาจจะหลอกบางคนได้ตลอดเวลา หรืออาจหลอกทุกคนได้บางเวลา แต่ไม่อาจจะหลอกทุกคนได้ตลอดเวลา วันหนึ่งก็จะมีคนไม่ยอม ย่อมเป็นความจริงอย่างที่ปราชญ์ทางรัฐศาสตร์กล่าวไว้และยังเป็นความจริงอยู่เสมอ
การที่จะรวบรวมหรือดูดเอานักการเมืองไร้อุดมการณ์ ที่ตนเองดูถูกดูแคลนและใช้เป็นเหตุผลหนึ่งในการปฏิวัติรัฐประหาร เป็นนั่งร้านเพื่อสืบต่ออำนาจ เป็นการขัดขวางและเป็นการทำลายขบวนการพัฒนาการเมืองของประเทศ ทำให้ขบวนการประชาชนไม่เจริญงอกงาม เป็นการสร้างต้นทุนให้กับประชาชนและประเทศชาติอย่างมหาศาล รัฐบาลที่ตนมีจินตนาการจะเป็นรัฐบาลที่อ่อนแอและล้าหลังทางภูมิปัญญา พัฒนาการทางเศรษฐกิจและสังคมจะไม่เกิดภายใต้การไร้ซึ่งสิทธิเสรีภาพของประชาชน
ถ้าสังเกตให้ดีทุกวันนี้ทั้งแป๊ะทั้งฝีพายก็จดจ่ออยู่กับการรักษาอำนาจ หวาดระแวงประชาชน หวาดระแวงแม้แต่เยาวชนนักเรียนนักศึกษา ไม่มีสมาธิในการทำงานเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ จนเพื่อนบ้านแซงหน้าไปหมดแล้ว
ผลงานที่นำมากล่าวอ้างก็ไม่มีอะไรใหม่ เป็นสิ่งที่ต่อเนื่องมาจากแป๊ะรุ่นเก่าทั้งนั้น ไม่มีอะไรใหม่ๆ ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งจนบัดนี้ก็ยังไม่รู้ว่าจะเกิดหรือไม่เกิด การเปลี่ยนแปลงของระบบสารสนเทศ การเปลี่ยนแปลงในเศรษฐกิจดิจิทัล ก็ล้วนแต่เป็นไปตามการพัฒนาของชาวโลก ไม่มีการคิดค้นอะไรใหม่ที่เป็นของของเราเอง
แม้กระนั้นเราก็ยังล้าหลังกว่าจีนซึ่งเคยตามหลังเราและประเทศเพื่อนบ้านในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เป็นเหตุให้อัตราการขยายตัวของเศรษฐกิจและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีของเราล้าหลังกว่าประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียนเดิมทุกประเทศ รวมทั้งฟิลิปปินส์และอินโดนีเซีย
หวาดผวาและเกรงว่าประเทศอาเซียนใหม่บางประเทศจะแซงหน้าเรา เพราะความสนใจของเราไม่ได้อยู่ที่ความสามารถในการพัฒนาตัวเองให้แข่งขันได้ ความสนใจมีแต่จะอธิบายความจำเป็นที่ต้องทำปฏิวัติรัฐประหาร และใช้ความได้เปรียบทางการเมืองเพื่อที่จะต่อท่ออยู่ในอำนาจต่อไป หวาดระแวงประชาชนเจ้าของเรือ เป็นคู่ต่อสู้กับเด็กเล็ก นักเรียนนักศึกษา แม้แต่เรื่องเล็กเรื่องน้อย การเรียกร้องสิทธิเสรีภาพซึ่งยังปลุกกระแสไม่ติด
แล้วจะเอาสมองไปคิดเรื่องอื่นได้อย่างไร
