นิทานสุภาษิตจีน (115) 成语故事 (一百十五)

นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 不自量力 Bú zì liànɡ lì (ปู๋ จื้อ เลี่ยง ลี่ ) คำว่า 不 bù (ปู้) แปลว่า ไม่ 自zì (จื้อ) แปลว่า ตนเอง 量liànɡ (เลี่ยง) แปลว่า วัด ชั่ง 力lì (ลี่) แปลว่า พลัง กำลัง เมื่อนำมารวมกันแปลว่า ไม่วัดกำลังของตนเอง หรือไม่ดูกำลังความสามารถของตน เป็นสุภาษิตที่ใช้เพื่อเปรียบเปรยกับการทำการสิ่งใดหลับหูหลับตาทำ ไม่มองหรือไม่คำนึงถึงความสามารถของตน สุดท้ายก็ล้มเหลว หรือพบกับความพ่ายแพ้เอง ซึ่งก็จะตรงกับภาษาไทยว่าไม่เจียมตนนั่นเอง

ประเทศจีนในยุคชุนชิว 春秋Chūn Qiū มีรัฐเล็กๆรัฐหนึ่งชื่อว่ารัฐซี 息国/息國 Xī Guó ซีกั๋ว รัฐนี้มีอาณาเขตติดต่อกับรัฐใหญ่หลายรัฐ โดยเฉพาะรัฐเจิ้ง 郑国/鄭國/Zhènɡ Guó เจิ้งกั๋ว ซึ่งเป็นรัฐที่ใหญ่กว่ารัฐซีมาก และรัฐเจิ้งก็มีกำลังทางทหารที่เข้มแข็งทั้งยังมีจำนวนที่มากกว่ารัฐซีด้วย ทำให้ความอยู่รอดของรัฐซีนั้นต้องขึ้นอยู่กับความเมตตาของรัฐเจิ้งด้วย ด้วยเหตุนี้ เหล่าขุนนางเสนาทั้งหลายจึงแนะนำเจ้าเมืองซีว่า ให้ผูกมิตรกับประเทศใหญ่ๆ เหล่านั้นไว้ โดยเฉพาะรัฐเจิ้ง ทว่าเจ้าเมืองซีกลับตอบว่า อันรัฐเจิ้งนั้น เป็นศัตรูของเรามาช้านาน อย่าว่าแต่จะไปผูกมิตรเลย เราเองจะส่งกองทัพไปถล่มรัฐเจิ้งให้ราบคาบ เราไม่เกรงกลัวรัฐเจิ้งจะยิ่งใหญ่กว่าเราแค่ไหน เราไม่เกรงกลัวรัฐเจิ้งมีกองกำลังที่เข้มแข็งกว่าเราเพียงใด ขอเพียงเรารวบรวมกำลังพลบุกโจมตีก็ทำลายรัฐเจิ้งได้ เจ้าเมืองซีไม่เพียงพูดเปล่า ต่อมายังสั่งเตรียมกองทัพยกพลไปบุกโจมตีรัฐเจิ้งตามที่พูดไว้ เช่นนี้แล้ว เหล่าขุนนางล้วนหวั่นวิตกยิ่งนัก กองทัพอันน้อยนิดของรัฐซีเมื่อไปรบกับรัฐเจิ้งจริงๆ เข้า แม้ว่าจะมีความตั้งใจเพียงใด จะสามัคคีกันเพียงไหน แต่อนิจจาไม่อาจบุกเข้าไปยังเขตแดนรัฐเจิ้งได้ การรบนานวันเข้า กำลังก็ร่อยหรอ เสบียงก็เริ่มหมด เศรษฐกิจของประเทศเริ่มล่มสลาย ประชาชนหลบหนี กองทัพไม่อาจเอาชนะได้ ถูกตีจนแตกพ่ายกลับมา เหล่าผู้รู้ทั้งหลายที่เห็นรัฐซียกทัพไปรบครั้งนี้ ต่างถอนใจแล้วพูดขึ้นว่า ไม่เพียงแต่จะไม่ได้อะไรกลับมา ยังจะนำมาซึ่งภัยอันใหญ่หลวงต่อรัฐซีเอง ช่างไม่รู้จำเจียมตัวเอาเสียเลยที่ยกทัพไปตีรัฐเจิ้ง

ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้

成语比喻:不正确地估量自己的实力或过高地估计了自己的力量。

Advertisement

成語比喻:不正確地估量自己的實力或過高地估計了自己的力量。

Chénɡyǔ bǐyù:Bú zhènɡquè de ɡūliànɡ zìjǐ de shílì huò ɡuòɡāo de ɡūjì le zìjǐ de lìliànɡ.

เฉิงยหวี่ ปี่ยวี่: ปู๋ เจิ้งเชฺว่ เตอะ กูเลี่ยง จื้อจี่ เตอะ ฉือลี่ ฮั่ว กั้วเกา เตอะ กูจี้ เลอะ จื้อจี่ เตอะ ลี่เลี่ยง

Advertisement

สุภาษิตเปรียบว่า ไม่ประเมินกำลังความสามารถอันแท้จริงของตน หรือประเมินกำลังของตนมากเกินไป

ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น

做任何事,如果不自量力的话,就只有失败。

做任何事,如果不自量力的話,就只有失敗。

Zuò rènhé shì, rúɡuǒ bú zì liànɡ lì de huà,jiù zhǐ yǒu shībài.

จั้ว เริ่นเหอ ฉื้อ, หรูกั่ว ปู๋ จื้อ เลี่ยง ลี่ เตอะ ฮฺว่า, จิ้ว จื๋อ โหย่ว ฌือไป้

ทำการสิ่งใด หากไม่รู้จักประมาณตนเอง ก็จะมีแต่ความล้มเหลว

ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image