| ที่มา | คอลัมน์สยามประเทศไทย มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
ย่านการค้านานาชาติ ตลาดบก ตลาดน้ำ บริเวณป้อมเพชร อยุธยา น่าสนุก แต่ไม่สนุก เพราะขาดแบ่งปันความรู้สู่คนทั่วไป (ที่ไม่เป็นนักโบราณคดี)
ป้อมเพชร มีชื่อในเอกสารจากหอหลวง ว่าเป็นป้อมใหญ่ของพระนครศรีอยุธยา ที่ก่อด้วยศิลาแลงมั่นคงแข็งแรง สูงราว 7 เมตร (3 วา 2 ศอก) สูงกว่ากำแพงเมือง 1 เมตร (2 ศอก)
มีชานชาลารอบป้อม มีกำแพงแก้วล้อมรอบชานป้อม มีประตูซ้าย-ขวาเปิดให้เดินเข้าออกตามชานชาลาได้รอบป้อม มีปืนแทรกตามช่อง 8 กระบอก ชั้นล่างมีปืนใหญ่รางเกวียนบรรจุทุกช่อง 16 กระบอก
ป้อมเพชรอยู่ตรงแม่น้ำสามแยกมีน้ำวนเชี่ยว เพราะเป็นบริเวณแม่น้ำป่าสักชนกับแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วไหลลงทางใต้ออกอ่าวไทย
สามแยกแม่น้ำหน้าป้อมเพชรเป็นตลาดน้ำ เรียก ตลาดน้ำวนบางกะจะ เอกสารจากหอหลวงพรรณนาไว้โดยสรุปย่อๆ ดังนี้
มีเรือปากกว้างมากกว่า 7 เมตร พวกพ่อค้าจีนและแขกจามทอดสมอขายน้ำตาลทราย น้ำตาลกรวด สาคูเม็ดใหญ่เม็ดเล็ก กำมะถัน จันทน์แดง หวายตะค้า กระแชง เคย และสินค้าต่างๆ จากชายฝั่งทะเล
มีแพลอยของพวกลูกค้าไทย จีน แขกเทศ แขกจาม นั่งร้านแพ ขายสรรพสิ่งของต่างๆ กันทั้งสองฟากฝั่งแม่น้ำ ตั้งแต่ท้ายปากคลองวัดสุวรรณดาราราม ตลอดแม่น้ำไปจนหน้าพระราชวังหลัง
นอกจากนั้นทางฝั่งตรงข้ามป้อมเพชร มีแพจอดตั้งแต่ท้ายวัดพนัญเชิงตลอดไปจนท้ายวัดพุทไธศวรรย์ และเลยไปจอดเป็นระยะจนหน้าวัดไชยวัฒนาราม
ตรงฝั่งตะวันออก ตั้งแต่ท้ายเกาะเรียน มีแพจอดเรี่ยรายขึ้นมาจนถึงท่าเสือข้าม มีแพชุกชุมมากขึ้นมาจนถึงท้ายวัดพนัญเชิง
อ่านแล้วน่าสนุกตามข้อความเอกสารจากหอหลวง
ถ้ามีโมเดลย้อนยุคเมื่อยังสมบูรณ์ หรือหุ่นจำลองป้อมเพชร (เหมือน ปตท.สผ. ให้ทุนทำไว้ในวังโบราณและวัดสำคัญ) โดยมีคำอธิบายง่ายๆ ย่อๆ กำกับด้วย แล้วสร้างกิจกรรมแบ่งปันเผยแพร่ความรู้ต่อเนื่องสม่ำเสมอ จะมีคุณูปการสูงยิ่ง
แต่ทุกวันนี้ไม่สนุก เพราะไปถึงสถานที่จริงแล้วไม่มีบอกอะไรเลย
