เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม ที่ฮ่องกง เวลาประมาณ 09.00 น. นายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรี เข้าร่วมการประชุมเขตอ่าวกวางตุ้ง-ฮ่องกง-มาเก๊า: ขอบเขตใหม่แห่งการปฏิรูปและเปิดกว้างของจีน แนวปฏิบัติใหม่ของหลักการ ‘หนึ่งประเทศ สองระบบ’ และเวทีใหม่ของความร่วมมือที่ทุกฝ่ายล้วนได้ประโยชน์ (Guangdong – Hong Kong – Macao Greater Bay Area :New Horizon for China’s Reform and Opening-up,New Practice of ‘One Country ,Two Systems’,and New Platform for win-win cooperation) ที่โรงแรมฮ่องกง โอเชี่ยน ปาร์ค แมริออท พร้อมกล่าวปาฐกถาพิเศษ ว่า
“ผมรู้สึกเป็นเกียรติและยินดีเป็นอย่างสูงที่ได้รับเชิญให้เข้าร่วมในการประชุมกวางตุ้ง ฮ่องกง มาเก๊า Greater Bay Area ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรกอย่างยิ่งใหญ่ในวันนี้ การจัดงานในครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงความ สำคัญและความมุ่งมั่นของรัฐบาลจีนที่มีต่อการพัฒนา Guangdong – Hong Kong – Macao Greater Bay Area (GBA) อย่างแท้จริง
การมาร่วมงานของผมในวันนี้ ถือว่าเป็นโอกาสที่พิเศษ ถูกที่และถูกเวลา เดือนนี้เป็นเดือนที่ตรงกับการฉลองครบรอบ70 ปีแห่งการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน 70 ปีแห่งการทุ่มเทพลังทั้งมวลอย่างต่อเนื่อง เพื่อเปลี่ยนแปลงและสร้างชาติจีนให้เข้มแข็ง สมบูรณ์พูนสุข และทันสมัย ต้องขอชื่นชมวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลของผู้นำจีนทุกรุ่น พรรคคอมมิวนิสต์จีน และความทุ่มเทของชาวจีนทั้งมวลในการพลิกฟื้นประเทศจีนได้อย่างน่าอัศจรรย์ พิธีเฉลิมฉลองที่ยิ่งใหญ่ที่กรุงปักกิ่งเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา เป็นที่ตื่นตาตื่นใจต่อชาวโลกและสะท้อนถึง “จีนในยุคใหม่” ได้อย่างแท้จริง คำกล่าวของท่านประธานาธิบดีสี จิ้นผิงในพิธีฉลองวันนั้นที่ว่า”…ไม่มีพลังใดที่จะหยุดจีนไม่ให้เดินไปข้างหน้า ไม่มีอำนาจใดที่จะสั่นคลอนสถานะของจีนหรือหยุดยั้งคนจีนและชนชาติจีนไม่ให้ก้าวเดินไปข้างหน้า..และในการก้าวไปข้างหน้า จีนจะยึดมั่นในเส้นทางการพัฒนาอย่างสันติ ยุทธศาสตร์ การพัฒนาที่เปิดกว้างและสร้างประโยชน์กับทุกฝ่าย และจะทำงานร่วมกับทุกประเทศเพื่อผลักดันให้เกิดการสร้างประชาคมที่มีอนาคตร่วมกัน….คำกล่าวนั้นไม่เพียงสามารถรวมจิตใจคนจีนทั้งมวลให้เป็นหนึ่งเดียว แต่ยังสะท้อนให้ชาวโลกได้เห็นถึงความตั้งใจและเจตนาอันแน่วแน่ที่จะทำงานร่วมกับนานาประเทศ เพื่อสร้างโลกใหม่ที่ดีกว่าในอนาคต ผมขอแสดงความชื่นชมอย่างจริงใจไว้ในโอกาสนี้
สำหรับประเทศไทยแล้ว เราให้ความสำคัญกับจีนมากกว่าแค่การเป็นประเทศคู่ค้าและหุ้นส่วนเพื่อการพัฒนา แต่จีนเปรียบเสมือน “มิตรแท้และเพื่อนที่จริงใจ” กับไทยในทุกสถานการณ์ ในโอกาสครบรอบ 70 ปีการสถาปนาสารณรัฐประชาชนจีน ผมใคร่ขอใช้โอกาสนี้อวยพรให้สาธารณรัฐประชาชนจีน มีเอกภาพทางการเมืองที่แข็งแกร่ง เศรษฐกิจและสังคมเจริญก้าวหน้า ประชาชนอยู่ดีกินดี เป็นเสาหลักแห่งเอเชียในการขับเคลื่อนการพัฒนา ทั้งในภูมิภาคและของโลก
“ผมเดินทางมาร่วมงานในวันนี้ ด้วยจุดมุ่งหมายสองประการ ประการแรก คือความตั้งใจที่จะมาให้กำลังใจเป็นการส่วนตัวกับท่านผู้บริหารสูงสุด ท่าน Carie Lam (นางแคร์รี หล่ำ ผู้ว่าเขตปกครองพิเศษฮ่องกง)ที่ผมถือเสมือนมิตรสนิทที่นับถือ ในยามที่ท่านกำลังเผชิญกับสถานการณ์ที่ผู้คนในสังคมมีความขัดแย้งทางความคิด จนลุกลามเป็นความขัดแย้งในสังคมอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน สถานการณ์ความขัดแย้งเหล่านี้ ครั้งหนึ่งก็เคยเกิดขึ้นในประเทศไทยเมื่อหลายปีก่อน จนทำให้บ้านเมืองเสียโอกาสในการพัฒนาอยู่หลายปี ในท่ามกลางสถานการณ์ที่ยากลำบากเช่นนี้ ผมเชื่อว่าทุกผู้คนที่มีจิตใจเป็นธรรม ต่างได้เห็นถึงความเพียรพยายามของท่านผู้บริหารสูงสุดในการคลี่คลายปัญหาอย่างมีสติอดทน อดกลั้น และยึดมั่นในวิถีทางแห่งสันติวิธี ผมเป็นคนไทยคนหนึ่งที่ติดตามสถานการณ์ของฮ่องกงอย่างใกล้ชิด และเข้าใจในภาระอันหนักอึ้งที่ท่านกำลังเผชิญอยู่ จึงตั้งใจที่จะมาเพื่อให้กำลังใจกับท่านโดยเฉพาะ และอยากเรียนกับท่านว่า เราคนไทยเชื่อมั่นในศักยภาพของฮ่องกง และเชื่อมั่นเป็นอย่างยิ่งว่าภายใต้การนำของท่านผู้บริหารสูงสุด
ด้วยความอดทน อดกลั้น และยินดีหารือร่วมกับทุกภาคส่วน ในที่สุดแล้ว สถานการณ์จะสามารถคลี่คลายกลับสู่ภาวะปกติได้ในไม่ช้า ขอให้ท่านมั่นใจว่าประเทศไทยจะเป็นมิตรแท้ ที่จะอยู่เคียงข้าง สนับสนุนให้กำลังใจกับท่านและชาวฮ่องกงเสมอ”
จุดหมายประการที่สองของการมาร่วมงานในครั้งนี้ของผม คือการสานต่อความสัมพันธ์และความร่วมมือทวิภาคีระหว่างไทยกับ GBA ในทุกๆ มิติ ที่ผมมีความเชื่อมั่นเป็นอย่างยิ่งว่าจะยังประโยชน์ให้แก่ภูมิภาคเอเชียของเราโดยส่วนรวม
พวกเราต่างก็ตระหนักดีว่าในช่วงสองสามปีที่ผ่านมา บรรยากาศทั้งทางการเมืองและเศรษฐกิจของโลกนั้น ไม่สู้จะสดใสนัก การปรับเปลี่ยนเชิงนโยบายของชาติสำคัญอย่างสหรัฐอเมริกาได้ส่งผลต่อการจัดระเบียบโลกใหม่ทั้งการเมืองและเศรษฐกิจที่ยังไม่สามารถหาจุดสมดุลย์ใหม่ได้ในเร็ววัน การค้าโลกที่เคยเติบโตอย่างต่อเนื่องและยังประโยชน์ต่อการพัฒนาและยกระดับมาตรฐานความเป็นอยู่ของประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย ก็เริ่มพบกับมรสุมจากสงครามการค้าอย่างที่ไม่ควรจะเป็น แต่กระนั้นก็ดี สถานการณ์อันเป็นวิกฤตินั้น มักจะเปิดประตูให้กับโอกาสใหม่ๆ เสมอ ประเทศทั้งหลายโดยเฉพาะเอเชียของเรากำลังประจักษ์ในข้อเท็จจริงดังกล่าวในขณะนี้ สภาวะความถดถอยและผันผวนทางเศรษฐกิจในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา เสมือนหนึ่งกำลังส่งสัญญาณว่าปรากฎการณ์การผงาดของเอเชียหรือ asia rise นั้น อาจพบอุปสรรคและอาจสะดุดลง ด้วยหลายประเทศกำลังต้องดิ้นรนเพื่อรักษาระดับการเติบโตทางเศรษฐกิจของตนที่ถดถอยต่อเนื่องจากภัยแห่งสงครามการค้า แต่ในอีกด้านหนึ่ง ท่านผู้มีเกียรติครับ เรากำลังเห็นการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกและความร่วมมือที่ใกล้ชิดในภูมิภาคแห่งนี้ มรสุมทางเศรษฐกิจที่กำลังเกิดขึ้น ทำให้หลายประเทศเริ่มเห็นถึงจุดอ่อนและความเปราะบางของประเทศตนและเริ่มจริงจังกับการปฏิรูปเพื่อสร้างความเข้มแข็งเพื่อรองรับสถานการณ์ใหม่ที่กำลังเผชิญหน้า ประเทศไทยก็เป็นหนึ่งในจำนวนนั้นที่กำลังเร่งปฏิรูปประเทศให้เข้มแข็งและทันสมัย ในขณะเดียวกัน เราก็ได้เห็นความร่วมมือใหม่ๆ ของกลุ่มประเทศในภูมิภาคเพื่อสร้างโอกาสใหม่แห่งอนาคต อาทิ การก่อตัวของ rcep เขตความร่วมมือเศรษฐกิจที่ยิ่งใหญ่ที่ดูเหมือนจะเป็นจริงได้ยากยิ่งในระเวลาอันสั้น แต่บัดนี้อุปสรรคได้คลี่คลายลงอย่างมาก จากการประชุมร่วมของอาเซียนซัมมิท เมื่อกลางปีที่ผ่านมาและที่กำลังจะประชุมผู้นำอาเซียนที่ประเทศไทยในต้นเดือนหน้า ทุกชาติที่เกี่ยวข้องต่างสงวนจุดต่างและพยายามแสวงหาจุดร่วมเชิงบวก และมั่นใจได้ว่ากำลังใกล้สู่ข้อสรุปได้ในไม่ช้า แนวคิด belt and road ของจีนที่มุ่งส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือภายใต้ระบบการค้าที่เสรี fair และคลุม (Inclusive) และเท่าเทียม ก็เป็นที่ประจักษ์ว่ามีความก้าวหน้าอย่างเป็นรูปธรรม สะท้อนได้จากปัจจุบันมี 122 ประเทศและ 29 องค์การระหว่างประเทศที่เข้าร่วมกับข้อริเริ่ม BRI ความร่วมมือดังกล่าวกำลังขยายตัวเชื่อมต่อไปยังทุกภูมิภาคในโลกเพื่อแสวงหาความร่วมมือระหว่างกันในการพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับภูมิภาคอาเซียนที่เป็นทั้งตลาดและ supply chain ที่สำคัญของผลผลิตแทบทุกประเภทจากเอเชีย และกำลังจะเป็นศูนย์กลางการเชื่อมโยงที่สำคัญของ Rcep ที่กำลังก่อตัวขึ้นในขณะนี้
ด้วยการมองการณ์ที่ยาวไกลและแม่นยำของท่านประธานาธิบดีสีจิ้นผิง กวางตุ้ง ฮ่องกง และมาเก๊า หรือ greater bay area ได้ถูกผนึกให้เป็นหนึ่งเดียวทั้งในเชิงกายภาพและในเชิงยุทธศาสตร์ GBA กำลังเป็นประตูแห่งความเชื่อมโยงที่สำคัญที่สุดที่จะทำให้ Belt and road ก้าวไปข้างหน้าอย่างเป็นรูปธรรม GBA ในสายตาของผมนั้น มาพร้อมกับบทบาทสำคัญใน 2 นัยะ ด้านหนึ่งเพื่อการก้าวสู่การเป็นผู้นำทางเทคโนโลยี และนวตกรรมของโลก เป็นเบ้าหลอมแห่งการสร้างผู้ประกอบการยุคใหม่ที่ทรงพลังระดับ unicorn อีกทั้งเป็นศูนย์กลางแห่งภาคการเงินและ logistic ของโลกอย่างแท้จริง ในขณะที่อีกบทบาทหนึ่งคือเป็นหัวหอกอันสำคัญของจีนในการเชื่อมโยงความร่วมมือการพัฒนาในทุกมิติกับโลกภายนอกตามแนวทาง belt and road ของจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับอาเซียนและอนุภูมิภาค clmvt ที่มีพรมแดนติดต่อกัน
“ผมเห็นว่าจีนและไทยต่างมีความมุ่งหวังที่คล้ายคลึงกัน ในขณะที่จีนกำลังเดินตามวิสัยทัศน์ belt and road ของท่านประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ไทยเองก็มีความมุ่งมั่นที่จะร่วมสร้างอนุภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ให้มีศักยภาพที่โดดเด่น ใน 4-5 ปีที่ผ่านมารัฐบาลไทยไม่เพียงแต่ได้วางรากฐานความมั่นคงทางเศรษฐกิจไว้อย่างรัดกุมผ่านข้อริเริ่มเชิงนโยบายที่มุ่งส่งเสริมการเจริญเติบโต ลดความเหลื่อมล้ำ และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ในขณะเดียวกันก็มุ่งยกระดับความสามารถแข่งขันของประเทศ ทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐานการปรับปรุงกฎระเบียบที่เอื้อต่อการค้าการลงทุน และการพัฒนาเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง eec ที่จะเป็นศูนย์กลางการผลิตอุตสาหกรรมและศูนย์กลางการคมนาคมขนส่งของอนุภูมิภาคแห่งนี้ในอนาคต ในเชิงของภูมิรัฐศาสตร์ ไทยสามารถใช้จุดแข็งด้านทำเลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ในการสร้างความเชื่อมโยง อย่างไร้รอยต่อในทุกมิติกับมิตรประเทศทั้งหลายใน clmvt และอาเซียนไทยได้ใช้กรอบความร่วมมือ ACMECS กำหนด master plan อันเป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาร่วมกันของกลุ่มประเทศ clmvt ทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐานการคมนาคมขนส่ง ด้านทรัพยากรมนุษย์ โดยเราหวังว่าภายในปี ค.ศ. 2022 clmvt จะก้าวสู่การเป็นอนุภูมิภาคที่รวมกันเป็นหนึ่งทางเศรษฐกิจ (Single Economy) และสามารถบูรณาการเข้าสู่ห่วงโซ่มูลค่าของโลกได้อย่างแท้จริง และเราหวังเป็นอย่างยิ่งที่จะผลักดันให้เกิดความเชื่อมโยงอย่างแท้จริงระหว่าง belt and road ของจีนกับ clmvt และอาเซียนโดยรวมผ่านความร่วมมือระหว่าง GBA กับประเทศไทย
ในช่วงปีที่ผ่านมา ผมได้มีโอกาสเข้าคารวะท่านรองนายกหานเจิ้นและท่านมุขมนตรีแห่งรัฐหวังหย่งที่ปักกิ่ง และมีโอกาสหารือแนวคิดการเชื่อมโยงยุทธศาสตร์ระหว่าง GBA กับไทย อีกทั้งได้นำเสนอให้ตั้งกลไกการหารือระดับสูงระหว่างกัน เพื่อวาง roadmap ให้การเชื่อมโยงเกิดเป็นรูปธรรมในทุกมิติ ผมได้มีโอกาสเรียนท่านทั้งสองว่า GBA นั้นมีระดับการพัฒนาสูงสุดในจีน พร้อมสรรพทั้งวิทยาการ ผู้ประกอบการที่มีศักยภาพ อีกทั้งนวตกรรมระดับโลกในขณะที่ clmvt และอาเซียนโดยรวมเป็นอนุภูมิภาคที่กำลังเติบใหญ่ ประเทศสมาชิกส่วนใหญ่อยู่ในระหว่างการสร้างและปฏิรูปประเทศ การเป็นหุ้นส่วนเศรษฐกิจระหว่างกันและการมี road map ความร่วมมือที่ชัดเจน จึงเป็นคุณูปการอย่างสูงต่อทั้งสองฝ่าย นับเป็นความร่วมมือที่มีแต่ win กับ win เท่านั้น ในช่วงเวลาใกล้เคียงกันนั้น ผมก็ได้มีโอกาสต้อนรับและหารือกับท่านหลี่ซี เลขาธิการพรรคประจำกวางตุ้งที่นำคณะเยือนไทย ซึ่งต่างก็เห็นพ้องร่วมกันในนัยแห่งความสำคัญของเรื่องนี้ แต่ที่สำคัญและเป็นความร่วมมือที่เป็นรูปธรรมมากที่สุด ก็คือการได้มีโอกาสต้อนรับและหารือกับท่านผู้บริหารสูงสุดท่าน carie lam เมื่อคราวที่ได้มาเยือนประเทศไทยจนนำไปสู่การตั้งสำนักงานเศรษฐกิจการค้าฮ่องกงที่ประเทศ( ETO )และการประกาศความร่วมมือกับHong kong Cyberport ในการสร้าง cyber port ในไทยภายใต้ชื่อ Thailand Innospace ที่จะเป็นศูนย์บ่มเพาะนวตกรรมและ start up แห่งอนาคตของไทย และในอนาคตเรามุ่งหวังเป็นอย่างยิ่งที่จะให้มีการเชื่อมโยงกับฮ่องกงในด้านตลาดเงิน ตลาดทุนและ creative economy
ถ้าเรามองข้ามหมอกควันแห่งความยากลำบากที่พวกเรากำลังเผชิญในขณะนี้ เราจะเห็นโอกาสแห่งอนาคตที่กำลังเปิดรออยู่ข้างหน้า GBA กำลังเป็น platform ที่เกิดขึ้นคู่ขนาน belt and road ที่จะยังประโยชน์กับชาติพันธมิตรที่เข้ามาเชื่อมต่อทางยุทธศาสตร์ ทั้งในระดับประเทศ หรือ region to region การเชื่อมโยง GBA กับไทย จะเป็นก้าวสำคัญที่จะเชื่อมโยง belt and road เข้ากับ clmvt และอาเซียนได้อย่างรวดเร็วและเป็นรูปธรรม และนั่นคือเหตุผลที่ผมเดินทางมาที่กวางโจวในครั้งนี้เพื่อต่อยอดการหารือกับท่านหลี่ซี และเราทั้งสองได้ร่วมเป็นสักขีพยานในการลงนามความร่วมมือระหว่าง eec ของไทยกับกวางตุ้ง โดยจะเน้นเป็นพิเศษในด้านเทคโนโลยี นวัตกรรมที่จะมีบทบาทสนับสนุนการก้าวสู่ Thailand 4.0
