| ผู้เขียน | ตุ้งแช่ |
|---|
ดิจิเทรนด์ฟอร์เวิร์ด : การใช้งานลิขสิทธิ์อย่างเป็นธรรม
เจ้าของลิขสิทธิ์ ซึ่งโดยทั่วไปคือผู้สร้างสรรค์งาน มีสิทธิแต่ผู้เดียวที่จะใช้งานนั้นเอง หรืออนุญาตให้ผู้อื่นใช้งานนั้นในเงื่อนไขที่กำหนด
ผู้ที่ต้องการใช้งานอันมีลิขสิทธิ์แต่ละชิ้น จึงควรติดต่อเพื่อขออนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อนการใช้งาน เช่น นางสาวอรนิตย์อยากรวมงานเพลงเกี่ยวกับพระคุณของแม่ของศิลปินหลายคนมาผลิตเป็นอัลบั้มเพื่อจำหน่ายหากำไร ก่อนลงมือทำซ้ำงานเพลงแต่ละเพลง ต้องขออนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์เพลงแต่ละเพลงก่อน
แม้การใช้งานอันมีลิขสิทธิ์อย่างใดอย่างหนึ่งต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน แต่ก็มีข้อยกเว้นของการใช้งานลิขสิทธิ์หลายรูปแบบที่สามารถใช้งานลิขสิทธิ์ได้โดยไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ และในบางกรณีสามารถใช้งานได้โดยไม่ต้องขออนุญาต
ตัวอย่างเช่น การใช้งานลิขสิทธิ์อย่างเป็นธรรม หรือที่เรียกว่า Fair Use ซึ่งผู้ใช้สามารถเข้าใช้งานนั้นได้ทันทีโดยไม่ต้องขออนุญาต และใช้งานไปได้ตราบเท่าที่ยังเป็นการใช้อย่างเป็นธรรมอยู่
กฎหมายลิขสิทธิ์เปิดโอกาสให้ทุกคนหรือสาธารณะสามารถเข้าใช้งานนั้นได้ภายในขอบเขตที่เหมาะสม การใช้งานลิขสิทธิ์อย่างเป็นธรรม หรือ Fair Use เป็นข้อยกเว้นเรื่องหนึ่งที่กฎหมายเปิดโอกาสให้ผู้ใช้งานทั่วไปสามารถเข้าใช้งานนั้นได้ ตราบเท่าที่การใช้งานนั้นยังเป็นการใช้งานอย่างเป็นธรรมอยู่
ทั้งนี้ การใช้งานลิขสิทธิ์ของคนทั่วไปในสังคม หากไม่ใช่การใช้ในเชิงพาณิชย์ ก็น่าจะอยู่ในขอบเขตของการใช้อย่างเป็นธรรม
การใช้งานอย่างเป็นธรรมต้องไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์ และต้องไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร
อย่างไรก็ตาม หากขัดต่อการแสวงหาประโยชน์อยู่บ้าง แต่เจ้าของลิขสิทธิ์ยังแสวงหาประโยชน์ได้ตามปกติ หรือกระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์อยู่บ้าง แต่ไม่กระทบจนเกินสมควร การใช้งานอย่างนี้ยังถือเป็นการใช้งานอย่างเป็นธรรมได้
