คิวช่วยสินเชื่อรถ ธปท.นำไกล่เกลี่ย แบ่ง 3 กลุ่ม-ลดภาระ
ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เคยเปิดงานมหกรรมไกล่เกลี่ยหนี้บัตรเครดิตและสินเชื่อส่วนบุคคลมาแล้ว ได้ผลตอบรับจากประชาชนเป็นอย่างดี จึงมีการเปิดมหกรรมไกล่เกลี่ยสินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์ขึ้นมาเพิ่มเติม เพื่อช่วยบรรเทาผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรค โควิด-19 ที่ทำให้รายได้และความสามารถในการชำระหนี้ของลูกหนี้ลดลงอย่างมาก
ธัญญนิตย์ นิยมการ ผู้ช่วยผู้ว่าการสายกำกับสถาบันการเงิน 2 ระบุว่า ธปท. เผยว่า ธปท.จัดงานมหกรรมไกล่เกลี่ยสินเชื่อ เช่าซื้อรถยนต์ขึ้น โดยร่วมกับกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม สำนักงานศาลยุติธรรม สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) และ ผู้ให้บริการทางการเงิน 12 แห่ง ซึ่งมีส่วน แบ่งตลาดของธุรกิจเช่าซื้อรถยนต์รวมกันแล้วมากกว่า 65% ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2564 ถึงวันที่ 31 กรกฎาคม 2564
ทั้งนี้ เพื่อช่วยเหลือประชาชนสามารถนำรถมาประกอบอาชีพ หรือใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ คาดว่าจะช่วยเหลือลูกหนี้เช่าซื้อรถยนต์ได้ประมาณ 1 แสนบัญชี คิดเป็นมูลค่า 3.8 หมื่นล้านบาท เฉลี่ยจากมูลค่าหนี้การเช่าซื้อรถยนต์ต่อรายอยู่ที่ 3.8 แสนบาท
ปัญหาที่พบคือ เมื่อมีหนี้เช่าซื้อในสินทรัพย์ต่างๆ จะมีค่าติดตามทวงถามหนี้สูงเกินความจำเป็น โดย ธปท.ได้ทำหนังสือเวียนขอความร่วมมือให้จัดเก็บค่าทวงหนี้งวดละ 100 บาท ไม่ว่าจะเป็นหนี้ประเภทใดก็ตาม แต่เนื่องจากธุรกิจเช่าซื้อไม่ได้อยู่ภายใต้การกำกับของ ธปท.ทั้งหมด ทำให้กลุ่มที่อยู่นอกเหนือการดูแลของ ธปท.คิดค่าทวงหนี้สูงมากกว่าที่ควร มีเสียงสะท้อนว่า บางครั้งค่าทวงหนี้มีราคาสูงกว่าค่างวดที่ต้องจ่ายจริง ทำให้ ลูกหนี้ที่ไม่สามารถจ่ายหนี้ได้ เพราะอาจติดค่าใช้จ่ายอื่นจนไปไม่ไหว หนี้นั้นจะกลายเป็น หนี้เสียไป
แม้ปัจจุบันยังไม่มีเกณฑ์กำหนดออกมาชัดเจนว่าค่าทวงหนี้ควรอยู่ในอัตราเท่าใด มีเพียงกำหนดเวลาที่เหมาะสมในการทวงหนี้ ทวงได้กี่ครั้งต่อวัน แต่ขณะนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำลังผลักดันและดำเนินการในเรื่องนี้ อยู่เพื่อผ่อนภาระของลูกหนี้เบื้องต้น
ตัวอย่างกรณีเจ้าของรถแท็กซี่ที่ถูกยึดรถเพราะขาดส่งค่างวด 6 เดือน หลังจากการระบาดโควิดทำให้รายได้หายไป ทั้งที่ผ่านมาได้ผ่อนค่างวดมากว่า 4 ปีแล้ว ซึ่งเหลืออีกไม่กี่เดือนก็จะผ่อนจ่ายครบทั้งหมด แต่ต้องถูกยึดรถไป ซึ่งมองว่าอาจไม่ยุติธรรมกับลูกหนี้มากนัก
ธัญญนิตย์ยกตัวอย่างเจ้าของรถแท็กซี่ที่ถูกยึดรถโดยไม่เป็นธรรม นอกจากนี้ ยังพบปัญหาอีกเรื่องเป็นการยึดรถแล้วขายทอดตลาด ซึ่งจะประเมินราคาขายรวมกับค่าใช้จ่ายอื่นๆ อาทิ ยอดหนี้เช่าซื้อคงเหลือ ค่าธรรมเนียมทวงถามหนี้ ทำให้เมื่อขายรถได้แล้ว นำราคามาหักลบกับมูลค่าหนี้ที่เหลือ แต่เพราะมูลหนี้ที่ตั้งไว้สูงจากการรวมค่าใช้จ่ายอื่นเข้าด้วยกัน ทำให้ยอดหนี้คงเหลือที่ต้องชำระเพิ่มเติมโตเกินจริง แต่เมื่อมากำหนดแนวทางตามคำพิพากษาของศาลแล้ว จะได้มูลค่าหนี้ที่สะท้อนความจริงและเป็นธรรมมากขึ้น ซึ่งเริ่มดำเนินการแล้วและพยายามผลักดัน ให้ผู้ประกอบการนำแนวทางนี้ไปใช้ในการประเมินราคาขายทอดตลอด
ผู้ช่วยผู้ว่าการ ธปท.อธิบายถึงงานมหกรรมไกล่เกลี่ยสินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์ครั้งนี้ ว่าจะครอบคลุมลูกหนี้เช่าซื้อบุคคลธรรมดาทุกกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ 1 ลูกหนี้ที่ยังไม่เป็นหนี้เสีย (NPL) หรือเป็น NPL แล้วแต่รถยังไม่ถูกยึด แนวทาง ช่วยเหลือจะสอดคล้องกับมาตรการช่วยเหลือลูกหนี้รายย่อยระยะที่ 3 ของ ธปท. ได้แก่ การปรับโครงสร้างหนี้ ลดค่างวด ขยายระยะเวลาชำระหนี้ สำหรับลูกหนี้ที่ได้รับผลกระทบรุนแรง สามารถขอพักชำระค่างวดได้ 3 เดือน หรือตามผลกระทบที่ลูกหนี้ได้รับ แต่ก่อนเป็นการคำนวณดอกเบี้ยจากฐานของเงินต้นคงค้างทั้งหมด
ส่วนแนวทางใหม่จะคำนวณดอกเบี้ยในช่วงพักชำระหนี้จากฐานของค่างวดที่ได้พักชำระหนี้ตามเกณฑ์ของ สคบ. ซึ่งจะทำให้ดอกเบี้ยในช่วงที่พักชำระหนี้ถูกลงอย่างมาก สำหรับลูกหนี้ที่เคยพักชำระค่างวด หรือปรับปรุงโครงสร้างหนี้ และได้รับผล กระทบรุนแรงจนไม่สามารถชำระหนี้ต่อไปได้ สามารถคืนรถยนต์เพื่อลดภาระหนี้ได้ หากราคาขายรถทอดตลาดที่ได้รับต่ำกว่าภาระหนี้คงค้าง ลูกหนี้สามารถขอผ่อนปรนเพิ่มเติมได้ โดยผู้ให้บริการทางการเงินพิจารณายกหนี้ส่วนที่เหลือให้ตามความเหมาะสม
กลุ่มที่ 2 ลูกหนี้ที่รถถูกยึดแล้วแต่ยังไม่ถูกขายทอดตลาด ลูกหนี้สามารถเจรจากับเจ้าหนี้เช่าซื้อที่ร่วมงานเพื่อขอรถที่ถูกยึดไปคืน โดยเจ้าหนี้เช่าซื้อจะชะลอการขายทอดตลาดและปรับโครงสร้างหนี้ ที่ผ่านมาเจ้าหนี้กับลูกหนี้เช่าซื้อจะเจรจากันเอง ไม่มีแนวทางที่ชัดเจน ทำให้โอกาสที่ลูกหนี้จะได้รถที่ถูกยึดคืนมีไม่มาก แต่ในครั้งนี้หวังว่าลูกหนี้ที่ถูกยึดรถไป ส่วนหนึ่งจะมีโอกาสที่จะได้รับรถคืน ซึ่งเป็นทางเลือกที่ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย
กลุ่มที่ 3 ลูกหนี้ที่รถถูกขายทอดตลาดแล้วแต่ยังมีมูลหนี้เช่าซื้อส่วนที่ขาด กรณีรถถูกขายทอดตลาดแล้ว ปรากฏว่าเงินที่ได้รับนั้นน้อยกว่ายอดหนี้เช่าซื้อคงเหลือ ทำให้มียอดหนี้ส่วนขาด หรือ ติ่งหนี้ ในงานมหกรรมครั้งนี้ สคบ.และ ธปท.ได้ร่วมกันศึกษาแนวคำพิพากษาของศาลยุติธรรมเกี่ยวกับการคำนวณยอดหนี้เช่าซื้อส่วนขาด และได้จัดทำโปรแกรมการคำนวณยอดหนี้เช่าซื้อส่วนขาดแบบง่ายๆ เพื่อให้ลูกหนี้จะได้ใช้คำนวณ
โดยลูกหนี้เช่าซื้อที่มีปัญหาเกี่ยวกับยอดหนี้เช่าซื้อส่วนขาดสามารถใช้ช่องทางไกล่เกลี่ยปัญหาที่เกิดขึ้นกับเจ้าหนี้ ทั้งในส่วนที่ยังไม่มีการฟ้อง หรือฟ้องแล้ว ผู้ช่วยผู้ว่าการ ธปท.สรุปถึงแนวทางช่วยเหลือลูกหนี้ สินเชื่อรถยนต์ หวังว่ามหกรรมไกล่เกลี่ยหนี้สินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์ครั้งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เรื่องนี้เป็นธรรมมากขึ้น และช่วยให้เจ้าหนี้และลูกหนี้เช่าซื้อสามารถตกลงกันได้ง่ายขึ้นและตรงไปตรงมา
