นายอานันท์ ปันยารชุน ประธานคณะกรรมการเครือข่ายภาคีเพื่อการศึกษาไทย หรือ Thailand Education Partnership (TEP) กล่าวในงานประชุมวิชาการ TEP Forum “ภาพใหม่การศึกษาไทย : ร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลงการศึกษาไทยด้วยพลังของทุกคน” เมื่อเร็วๆ นี้ ว่า การศึกษาไทยปรับตัวไม่ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลก การปฏิรูปศึกษาเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่ต้องพัฒนาตลอดเวลา แต่ระบบราชการและการบริหารการศึกษาในปัจจุบัน ไม่เอื้อให้เกิดสิ่งนั้น กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ควรเปลี่ยนบทบาท และไม่จำเป็นต้องเป็นกระทรวงใหญ่ที่รวมศูนย์อำนาจ แต่ควรกระจายอำนาจการศึกษาไปยังท้องถิ่น และทำหน้าที่อำนวยความสะดวก เพื่อให้เกิดโรงเรียนดีที่มีความหลากหลาย
นายอานันท์กล่าวอีกว่า อย่างหลักสูตรใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ย่อมไม่เหมือนกับหลักสูตรใน จ.เชียงใหม่ หรือแม้แต่เวลาเรียน ก็ไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน ดังนั้น การศึกษาที่ดี ต้องเป็นการทำงานภายใต้การกำกับดูแลของคนในพื้นที่ อยากให้คำนิยามภาพใหม่การศึกษาไทยว่า “ตื่นเถิดชาวไทย” ขอเชิญชวนให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมกับการสร้างภาพใหม่ของการศึกษาไทย โดยเฉพาะภาคธุรกิจ และพ่อแม่ผู้ปกครอง ต้องลุกขึ้นมาเป็นเจ้าของการศึกษาในพื้นที่ที่ตนเองเกี่ยวข้อง โดยเข้าร่วมกำหนดวิถีทางของการศึกษา สร้างบรรยากาศการเรียนรู้ และช่วยกันสร้างเครือข่ายต่อไป ที่สำคัญ คือผู้อำนวยการโรงเรียน และครู ควรเปลี่ยนบทบาทของตนเองใหม่ ให้เป็น Active Teacher ที่สร้าง Active Learning ที่ทำให้เด็กรักการเรียนรู้ และเป็น Active Citizen
“โจทย์ใหญ่ของการศึกษาไทย คือทำอย่างไรระบบใหญ่ของการศึกษา จะเป็นพลังหนุนทำให้เกิดภาพการทำงานของคนในพื้นที่ และขยายวิธีทำงานไปสู่ระบบใหญ่ของประเทศได้ และชี้ว่าคำตอบของการปฏิรูปการศึกษาอยู่ที่ การปลดพันธนาการให้คุณครู และโรงเรียน การลดวิธีคิด และสั่งการจากบนลงล่าง เปิดโอกาสให้ทุกคนได้คิด และทำ และสร้างการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันให้มากที่สุด” นายอานันท์ กล่าว
