นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 假途灭虢jiǎ tú miè ɡuó (เจี่ย ถู เมี่ย กั๋ว) โดยคำว่า 假jiǎ (เจี่ย) แปลว่าเท็จ เสแสร้ง แกล้งทำเป็น 途tú (ถู) แปลว่าทาง ในที่นี้หมายถึงทางผ่าน 灭 miè (เมี่ย) แปลว่ากำจัด ทำลาย 虢 ɡuó (กั๋ว) แปลว่ารัฐกั๋ว รัฐขนาดเล็กรัฐหนึ่งในยุคชุนชิวตอนต้น เมื่อรวมกันแล้วแปลว่า แสร้งขอผ่านทางไปโจมตีเมืองกั๋ว ทำทีขอผ่านทางไปโจมตีรัฐกั๋ว แต่เป้าหมายหลักคือต้องการยึดดินแดนที่ขอเดินทางผ่าน มาอ่านนิทานเรื่องนี้กัน
จีนในยุคชุนชิว 春秋Chūnqiū ช่วงต้นของยุค เป็นช่วงที่ราชวงศ์โจวเพิ่งย้ายราชธานีจากทางตะวันตกมาตั้งยังดินแดนตะวันออกของจีน การย้ายเมืองหลวงครั้งนี้ส่งผลถึงอำนาจของศูนย์กลางเริ่มเสื่อมลง เมื่อศูนย์กลางเสื่อมอำนาจ เปิดโอกาสให้บรรดาเหล่านครรัฐแสดงความกระด้างกระเดื่องต่อศูนย์กลางอำนาจ จึงมีนครรัฐต่างๆ แข็งข้อขึ้นมากมายเสมือนต้นหญ้าต้นไม้ที่แข่งขันกันเกิดและแข่งขันกันเติบโตในฤดูใบไม้ผลิ แต่ละนครรัฐก็พยายามขยายดินแดน ขยายประชากรของตนออกไป เพื่อเป้าหมายแห่งการเป็นใหญ่แต่เพียงผู้เดียวในใต้หล้า แสดงความต้องการเป็นผู้นำเหนือรัฐอื่นๆนั้น มีด้วยกันอยู่ห้านครรัฐ ได้แก่ รัฐฉี 齐国Qí Guó (ฉีกั๋ว) ในยุคที่มีผู้นำชื่อฉีหฺวานกง 齐桓公Qí Huán ɡōnɡ รัฐจิ้น 晋国Jìn Guó (จิ้น กั๋ว) ในยุคที่มีผู้นำชื่อจิ้นเหวินกง 晋文公Jìn Wén ɡōnɡ รัฐซ่ง 宋国Sònɡ Guó (ซ่ง กั๋ว) ในยุคที่มีผู้นำชื่อซ่งเซียงกง 宋襄公Sònɡ Xiānɡ ɡonɡ รัฐฉู่ 楚国Chǔ Guó (ฉู่ กั๋ว) ในยุคที่มีผู้นำชื่อฉู่จวงหวัง 楚庄王Chǔ Zhuānɡ wánɡ และรัฐฉิน 秦国Qín Guó (ฉิน กั๋ว) ในยุคที่มีผู้นำชื่อฉินมู่กง
秦穆公Qín Mù ɡonɡ ซึ่งห้ารัฐนี้ต่างผลัดกันขึ้นเป็นผู้นำรัฐอื่นๆตามยุคที่มีผู้นำที่เก่งและเข้มแข็งเท่านั้น
ณ รัฐจิ้นยุคต้น ภายใต้การนำของจิ้นเซี่ยนกง ผู้เป็นพระราชบิดาของจิ้นเหวินกง ได้พยายามสร้างความเป็นปึกแผ่นให้กับรัฐของตนด้วยการสร้างกองทัพ ขยายดินแดนให้กว้างขวางออกไปอย่างไม่หยุดหย่อน แน่นอนว่าการขยายดินแดนนั้นย่อมหมายถึงการรุกรานผนวกเอาดินแดนของรัฐอื่นๆ ด้วยเหตุนี้ จิ้นเซี่ยนกงจึงเลือกขยายดินแดนไปยังรัฐเล็กๆ ที่มีกำลังอ่อนแอกว่ารัฐตน ดังนั้นในช่วงต้น รัฐจิ้นสามารถรบชนะรัฐเล็กรัฐน้อยได้หลายรัฐ รวบรวมดินแดนและผู้คนมาได้พอสมควร จนรัฐจิ้นเริ่มกลายเป็นรัฐใหญ่ ที่มีอำนาจทั้งด้านการทหาร การเมือง และเศรษฐกิจ จึงทำให้เป็นที่วิตกกังวลของรัฐเล็กๆ ที่รายล้อมรัฐจิ้นยิ่งนัก ด้วยความกังวลว่ารัฐจิ้นจะรุกรานรัฐของตน ดังนั้นรัฐเล็กเหล่านี้จึงรวมกำลังกันต่อต้านรัฐจิ้นอย่างแข็งขัน ทำให้ในเวลาต่อมา การขยายดินแดนของรัฐจิ้นเริ่มประสบกับความยากลำบากเข้าแล้ว ถึงตอนนี้ จิ้นเซี่ยนกงจึงต้องประชุมปรึกษาหารือกับเหล่าข้าราชการทั้งหลาย เพื่อหากลยุทธ์ที่ดีในการผนวกดินแดนของรัฐอื่นๆ จึงมีผู้เสนอแผนอันสลับซับซ้อนมาแผนหนึ่ง นั่นก็คือผูกมิตรรัฐใกล้โจมตีรัฐไกล ได้ดินแดนรัฐไกลแล้วค่อยวกกลับมายึดดินแดนรัฐใกล้ ซึ่งรัฐไกลที่ว่านี้ก็คือรัฐกั๋ว 虢国Guó Guó (กั๋ว กั๋ว) ส่วนรัฐที่ใกล้ก็คือรัฐ 虞国Yú Guó (ยหวี กั๋ว) รัฐทั้งสองเป็นรัฐเล็กที่อยู่ตรงทิศใต้ของรัฐจิ้น ทั้งสองรัฐเล็กๆนี้มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน พึ่งพากันเรื่อยมา จึงทำให้เป็นที่ยากยิ่งนักที่รัฐใดๆ จะรุกรานเอาได้โดยง่าย เสนาอำมาตย์ของรัฐจิ้นจึงหาวิธีการขึ้นมา คือต้องแยกสองรัฐนี้ให้ได้ โดยการส่งทูตและแก้วแหวนเงินทอง ม้าศึกและข้าทาสจำนวนมากไปมอบให้กับรัฐยหวีเป็นประจำ เพื่อต้องการแสดงให้เห็นว่ารัฐจิ้นมีความจริงใจที่จะคบค้าสมาคมกับรัฐยหวี เมื่อเจ้าผู้ครองรัฐยหวีเห็นรัฐจิ้นมาคบค้าด้วย ในทีแรกก็เกรงว่ารัฐจิ้นจะมาด้วยเล่ห์กล จึงระมัดระวังอย่างยิ่ง แต่เมื่อนานวันเข้า รัฐจิ้นได้ส่งมอบของมีค่าให้เป็นประจำ ก็ทำให้เหล่าผู้นำเริ่มคลายความกังวลลง จนสุดท้ายก็เปิดบ้านคบค้ากับรัฐจิ้นอย่างเปิดเผย
โปรดอ่านต่อสัปดาห์หน้า
ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
