นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 爱媵贱女/愛媵賤女 ài yìnɡ jiàn nǚ (อ้าย อิ้ง เจี้ยน นฺหวี่ ) โดย คำว่า 爱/愛 ài (อ้าย) แปลว่า รัก 媵 yìnɡ (อิ้ง) แปลว่าผู้ติดตาม หญิงรับใช้ที่ติดตามนาย 贱/賤 jiàn (เจี้ยน) แปลว่า ต่ำ ชั้นต่ำ 女nǚ (นฺหวี่) แปลว่า ผู้หญิง เมื่อรวมกันแล้วจะแปลว่า รักผู้หญิงชั้นต่ำที่เป็นเพียงผู้ติดตามเจ้านาย ให้ความสำคัญต่อหญิงรับใช้ที่ติดตามเจ้านาย โดยไม่สนใจต่อตัวเจ้านายของหญิงรับใช้ ใช้อธิบาย คนที่ไม่รู้คุณค่าอันแท้จริงของสิ่งที่เห็นหรือสิ่งที่ได้มา กลับไปให้ค่าสิ่งกับที่ไม่มีค่าใดๆ หรือการมองเห็นค่าแค่เปลือก แต่มองไม่เห็นค่าของแก่น ซึ่งมีความละม้ายคล้ายเรื่องสังข์ทองตอนเงาะป่าของไทยเรานั่นเอง มาดูนิทานเรื่องนี้กัน
จีนในยุคชุนชิวจ้านกั๋ว 春秋战国/春秋戰國Chūnqiū zhànɡuó กินระยะเวลายาวนานกว่าห้าร้อยปี ตลอดของช่วงเวลาดังกล่าว สงครามเกิดขึ้นมากมายมิหยุดหย่อน คนเก่งคนมีความสามารถก็ก่อเกิดขึ้นมากมาย สถานการณ์บ้านเมืองเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลายากคาดเดา สงครามที่ก่อเกิดย่อมมีผู้แพ้ผู้สูญเสีย แต่ก็ก่อให้เกิดผู้ชนะ เกิดสุดยอดนักการเมือง นักการทหาร สุดยอดขุนศึกควบคู่ไปด้วยเสมอ และภายใต้ความขัดแย้งระหว่างรัฐก็ก่อให้เกิดนักเจรจา นักการทูต นักวางแผนยุทธศาสตร์ตามมาด้วยมากมายเช่นกัน ดังนั้นภายในยุคแห่งความวุ่นวายที่ยาวนานนี้ก็ก่อเกิดตำนาน คำสุภาษิตมากมายด้วยเช่นกัน ในบทนี้ขอเสนอคำว่ารักหญิงรับใช้ไม่ให้ค่านายหญิง โดยมีเรื่องเล่าว่า ครั้งหนึ่งในยุคที่เกิดห้ามหาอำนาจแห่งยุคชุนชิวซึ่งได้แก่ รัฐฉี รัฐจิ้น รัฐซ่ง รัฐฉู่และรัฐฉินนั้น ทั้งห้ารัฐนี้ต่างก็แก่งแย่งกันเพื่อเป็นรัฐผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดอยู่เสมอ และต่างก็ผลัดกันขึ้นเป็นพี่ใหญ่ได้ ซึ่งก็แล้วแต่ความสามารถเฉพาะตัวของผู้นำแต่ละรัฐ โดยในครั้งหนึ่ง ช่วงที่รัฐจิ้นกำลังมีอิทธิพลสูง ทำให้เป็นที่ยำเกรงของรัฐต่างๆ ในช่วงนี้เองก็จะมีรัฐต่างๆ ต้องการมาผูกมิตรด้วย โดยรัฐฉินก็เป็นรัฐหนึ่งที่ต้องการผู้มิตรกับรัฐจิ้นไว้ เนื่องจากทั้งสองรัฐมีพรมแดนติดกัน หากขัดแย้งกันย่อมไม่เป็นผลดีต่อรัฐฉิน การผูกมิตรที่ดีและเป็นที่นิยมมากในสมัยโบราณก็คือการดองญาติ ซึ่งจะทำให้ทั้งสองรัฐกลายเป็นมิตรได้ยาวนานกว่าวิธีการอื่นๆ ดังนั้นรัฐฉินจึงได้จัดส่งองค์หญิงผู้เลอโฉมแห่งรัฐฉินให้ไปแต่งงานกับองค์ชายของผู้นำรัฐจิ้น โดยในขบวนแห่ตัวเจ้าสาวนั้น ประกอบไปด้วยริ้วขบวนของเหล่าสาวใช้ในวังที่ต้องตามเสด็จไปรับใช้องค์หญิงที่รัฐจิ้นด้วยจำนวนกว่าเจ็ดสิบนาง แต่ละนางก็ล้วนผ่านการคัดเลือกมาอย่างดี และแต่ละนางก็แต่งตัวอย่างสวยงามเพื่อให้สมพระเกียรติองค์หญิง เมื่อขบวนเจ้าสาวเดินทางจากรัฐฉินไปถึงรัฐจิ้นแล้ว ผู้นำรัฐจิ้นกลับมองเห็นแต่ความสวยงามของเหล่าสาวใช้ที่ตามเสด็จมา อยากได้หญิงรับใช้เหล่านี้ไปดูแล โดยละความสนใจที่จะไปดูแลเจ้าสาวที่เป็นถึงองค์หญิงแห่งรัฐฉินซึ่งเป็นตัวหลักของงานนี้เสีย การกระทำของผู้นำรัฐจิ้นนี้สร้างความไม่พอใจอย่างยิ่งให้แก่รัฐฉิน และกลายเป็นบาดแผลร้าวลึกระหว่างรัฐฉินกับรัฐจิ้น จนสุดท้ายรัฐจิ้นก็แตกสลายกลายเป็นรัฐเล็กรัฐน้อยในกาลต่อมา เหตุการณ์นี้ต่อมาจึงกลายมาเป็นคำที่ใช้กระแนะกระแหนคนที่ให้ความสำคัญกับสิ่งที่เป็นเปลือก มองไม่เห็นความสำคัญของแก่น
ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้
成语比喻：做事不注意根本，而只抓细微末节。
成語比喻：做事不註意根本，而只抓細微末節。
Chénɡyǔ bǐyù： Zuòshì bù zhùyì ɡēnběn, ér zhǐ zhuā xìwéi mòjié.
เฉิงหยวี่ ปี่ยวี่ : จั้วฉื้อ ปู๋ จู้อี้ เกินเปิ่น , เอ๋อร์ จื่อ จวา ซี่เหวย มั่วเจี๋ย
สุภาษิตเปรียบว่า ทำการใดๆ โดยไม่คำนึงถึงผลลัพธ์โดยรวม กลับให้ความสำคัญต่อสิ่งเล็กน้อยที่ไร้ค่า
ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น
你是我们的领导，做事不能爱媵贱女破坏公共的利益。
妳是我們的領導，做事不能愛媵賤女破壞公共的利益。
Nǐ shì wǒmen de lǐnɡdǎo, zuòshì bùnénɡ ài yìnɡ jiàn nǚ pòhuài ɡōnɡɡònɡ de lìyì.
หนี่ ฉื้อ หวั่วเมิน เตอะ หลิงต่าว, จั้วฉื้อ ปู้เหนิง ไอ้ อิ้ง เจี้ยน นฺหวี่ ผั้วไฮว่ กงก้ง เตอะ ลี่อี้
คุณคือผู้นำของเรา จะทำการใดไม่อาจที่จะมองแต่ผลประโยชน์อันเล็กน้อยแล้วทำลายผลประโยชน์ของส่วนรวม
ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
