| ที่มา | คอลัมน์ "มติชนมติครู" |
|---|---|
| ผู้เขียน | จตุพร ตระกูลปาน ร.ร.สระบุรีวิทยาคม |
มติชนมติครู : สอนเด็กไทยให้รู้จักใช้ PDCA
รู้จักกับ PDCA ครั้งแรก ก็เมื่อตอนเรียนอยู่ในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ณ โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัย ผู้สอนวิชาการงานอาชีพ คืออาจารย์ภูวนาท แก้วพะเนาว์ ได้ให้เรียนรู้จากการทำโครงงานโดยใช้กระบวนการ PDCA ซึ่งในตอนนั้นก็ยังไม่ค่อยเข้าใจอะไรมากนัก รู้แค่ว่าทำตามที่ครูให้ทำก็พอ ซ้ำยังงงๆ กับหลักการ กระบวนการนี้ด้วยซ้ำ ทำไมต้องทำอะไรให้ยุ่งยาก ขั้น P ขั้น D ขั้น C ขั้น A
แต่เมื่อผู้เขียนได้เรียนในระดับที่สูงขึ้น จนกระทั่งได้รับราชการเป็นครูในโรงเรียนรัฐบาล ตั้งแต่นั้นมาก็ได้รู้จักกับ PDCA มากขึ้น เพราะเวลามีหน่วยงานอื่น เช่น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามานิเทศโรงเรียน หลักการที่ถูกนำมาใช้ในการนำเสนอ หรือนำมาอ้างถึงเป็นประจำนั้น ก็คือ PDCA นี่เอง ซึ่งอันที่จริงมีอีกหลายหลักการ/ทฤษฎี แต่ PDCA นี้ อาจจะได้รับความนิยม เพราะมีกระบวนการที่ไม่ซับซ้อน ไม่ยุ่งยาก จำง่าย แล้ว PDCA ที่ว่านี้คืออะไรกันแน่?
Deming Cycle หรือ PDCA หรือวงจรคุณภาพ หรือจะเรียกอะไรก็แล้วแต่ ตามที่บรรดานักวิชาการจะให้นิยามความหมายนั้น กล่าวโดยสรุปได้ว่า PDCA เป็นแนวคิดหนึ่งที่ไม่ได้ให้ความสำคัญเพียงแค่การวางแผน แต่แนวคิดนี้เน้นให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีระบบ โดยมีเป้าหมายให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง แล้วโครงสร้างของ PDCA มีอะไรบ้าง?
คำถามนี้สามารถอธิบายได้ด้วยแผนภาพต่อไปนี้
จากที่ได้เห็นถึงความสำคัญของวงจรคุณภาพ PDCA ว่าเป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นการทำงานอย่างมีระบบ ซึ่งจะก่อให้เกิดการพัฒนา และจากประสบการณ์ทำงานที่ผ่านมา พบว่า PDCA สามารถนำไปใช้ได้จริง และเห็นผลจริง ช่วยให้ทำงานเป็นระบบ และเกิดการพัฒนา ทั้งนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ทั้งในเรื่องของการทำงาน หรือแม้กระทั่งในเรื่องของการดำเนินชีวิต ผู้เขียนในฐานะที่เป็นครูผู้สอนนักเรียนคนหนึ่ง จึงมีความต้องการที่จะนำ PDCA ไปให้นักเรียนได้รู้จัก และเรียนรู้เฉกเช่นเดียวกันกับที่อาจารย์ของผู้เขียน ได้สอนผู้เขียนเมื่อตอนทำโครงงานสมัยมัธยม
คำถามที่เกิดขึ้นในใจคือ แล้วจะนำ PDCA มาบูรณาการกับการเรียนการสอนวิชาภาษาไทยได้อย่างไร? คำถามเกิดขึ้นเพราะว่าผู้เขียนเป็นครูภาษาไทย ซึ่งดูจะห่างไกลกับ PDCA เหลือเกิน แต่เมื่อเกิดคำถาม ก็ต้องหาคำตอบ สู่การออกแบบการเรียนรู้เพื่อพิสูจน์ว่า เรียนภาษาไทยก็ใช้ PDCA ได้ ผู้เขียนได้ออกแบบการเรียนรู้เรื่องการเขียนโฆษณาโดยใช้กระบวนการ PDCA ดังนี้
ผู้เขียนได้ออกแบบการเรียนรู้ และนำไปใช้จัดการเรียนการสอนจริง ซึ่งก่อนเริ่มกระบวนการ PDCA ผู้เขียนได้สอนเรื่องหลักการเขียนโฆษณา และอธิบายให้นักเรียนรู้จักกับ PDCA ซึ่งผลลัพธ์ที่เกิดจากการเรียนการสอนด้วย PDCA นั้น มีดังนี้
ในด้านครูผู้สอน ได้ออกแบบการเรียนรู้ด้วยวิธีการใหม่ๆ นั่นคือการนำกระบวนการ PDCA มาสู่การจัดการเรียนการสอน ซึ่งทำให้การเรียนการสอนมีลำดับขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ที่ชัดเจน
ในด้านของนักเรียนนั้น นอกจากจะได้เรียนรู้เรื่องการเขียนโฆษณา ตลอดจนฝึกเขียนโฆษณาแล้ว นักเรียนยังได้ฝึกฝนทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบ มีลำดับขั้นตอน รู้จักการวางแผนการทำงาน การลงมือทำงาน การตรวจสอบผลที่เกิดจากการปฏิบัติงาน รวมทั้ง การปรับปรุงแก้ไขพัฒนาผลงานให้ดีขึ้น ซึ่งทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบนี้ จะเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาตนเองของนักเรียนต่อไป
และนี่คือการสอนเด็กไทยให้รู้จักใช้ PDCA
