เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน ที่โรงแรมแมนดาริน สามย่าน สมาคมสภามหาวิทยาลัย(สสมท.) จัดเสวนาเรื่อง “การแก้ปัญหาอุดมศึกษาไทย:ทางเลือก ทางรอด” โดยมีผู้ทรงคุณวุฒิในทหาวิทยาลัยเข้าร่วมกว่า 100 คน โดยชุมพล พรประภา นายกสสมท. กล่าวว่าการที่รัฐบาลใช้คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)ตามมาตรา 44 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2557 (ฉบับชั่วคราว)ทำให้เห็นว่า มหาวิทยาลัยบางแห่ง มีปัญหาเรื่องธรรมาภิบาล กรรมการสภาฯ บางคนไม่เข้าใจบทบาทหน้าที่ของตนเอง ทำให้ไม่สามารถผลิตนักศึกษาที่มีคุณภาพตรงตามที่สถานประกอบการต้องการ
นายอานนท์ เที่ยงตรง ประธานคณะกรรมการปฏิบัติหน้าที่แทนสภามหาวิทยาลัยบูรพา (มบ.)กล่าวว่า สภามหาวิทยาลัยบางแห่งมีปัญหาจริงๆ โดยเฉพาะปัญหาความขัดแย้งกับอธิการบดี หรือ บางแห่งก็มีปัญหาสภาฯ เข้ากันได้ดีกับฝ่ายบริหารแต่ไม่ได้สนใจว่าผู้บริหารทำผิดหรือถูก จนทำให้ขณะนี้มีมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง มีผู้สำเร็จการศึกษาแต่ไม่สามารถรับปริญญาได้ เพราะไม่มีสภามหาวิทยาลัย
“โดยส่วนตัว มองว่ามหาวิทยาลัยที่ไม่สามารถแก้ตัวเองได้บางแห่งก็จำเป็นต้องใช้ม.44 เพราะทั้งสภาฯ และฝ่ายบริหาร อาจถูกฟ้องทั้ง 2 ฝ่าย คดีอยู่ที่ศาล ทำให้ไม่สามารถเดินต่อไป ทั้งนี้พบว่า ปัญหามหาวิทยาลัยมีจำนวนมาก ยิ่งเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ ซึ่งมีอำนาจในการบริหารจัดการตัวเอง กลับพบว่าในระดับคณะ ความก้าวหน้าตำแหน่งวิชาการของคณะหยุดชะงัก เพราะไม่อยากให้มีรองศาสตราจารย์ (รศ.)และผู้ช่วยศาสตราจารย์ (ผศ.)เนื่องจากมหาวิทยาลัยต้องจ่ายเงินเอง ซึ่งแก้ยาก เพราะเงินกับคนไม่ไปด้วยกัน ทำให้หลายแห่งต้องรับนักศึกษาจำนวนมาก เพื่อหาเงิน
นายสุมนต์ สกุลไชย อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น(มข.) กล่าวว่าตามจริงเรื่องของมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยต้องแก้ไขเอง แต่ยอมรับว่ามีสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหารบางแห่งไม่สามารถแก้ไขได้ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องใช้มาตรา 44 แบบมีเงื่อนไข และต้องระมัดระวังอย่างดี โดยต้องมีกลไกชัดเจน ส่วนจะแก้ไขปัญหาอุดมศึกษาได้หรือไม่นั้น มองว่าได้ผลเพียงระดับหนึ่ง คือในเรื่องของงานประจำไม่สะดุด ผลประโยชน์ของนักศึกษา อาจารย์เดินหน้าต่อไปได้ความขัดแย้งภายในมหาวิทยาลัยยุติลงชั่วคราว แต่ไม่สามารถแก้ปัญหาทั้งหมดได้ เพราะถ้าจะให้รอดในระยะยาว ต้องทำอย่างไรให้มหาวิทยาลัยเข้มแข็ง และมีกลไกกำกับการทำงานของสภามหาวิทยาลัย ทำอย่างไรให้สรรหาผู้บริหารไม่ใช่เพียงเก่งอย่างเดียว แต่เป็นคนดี ทุ่มเท มีคุณธรรมจริยธรรม มียางอายบ้าง ไม่เห็นแก่ประโยชน์ของตน
นายสุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ อธิการบดีสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง(สจล.)และประธานที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศไทย (ทปอ) กล่าวว่า เป็นเรื่องยากมาก มหาวิทยาลัยที่สอนเรื่องความมีเหตุมีผล แต่ในทางปฏิบัติกลับไม่มีเหตุมีผลและยากมากจะเปลี่ยนอะไร
“ตอนที่เข้ามาเป็นอธิการบดีสจล. มีปัญหาการเมืองภายใน มีทุจริต แต่ขณะนี้ไม่มีปัญหาเหล่านี้ มหาวิทยาลัยไทยทุกแห่งมีเรื่องการเมือง สจล.ก็มี ซึ่งการเมืองเหมือนไวรัสที่พร้อมเกิดขึ้นตลอดเวลา ถ้าผู้บริหารมหาวิทยาลัยมีความเข้มแข็ง โดยเฉพาะกระบวนการความคิด ไวรัสก็ไม่สามารถเติบโตได้ ที่สำคัญต้องวางเป้าหมายว่าอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงอะไร ต้องชัดเจน อย่าดูถูกตัวเอง ต้องมีธรรมภิบาล และสนุกกับการแก้ไขปัญหา เพราะถ้าคิดแบบนี้แม้จะเจอปัญหาทุกวัน ก็สามารถก้าวผ่านไปได้” อธิการบดีสจล.กล่าว
นพ.ชัยเลิศ พิชิตพรชัย อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช(มสธ.) กล่าวว่า มหาวิทยาลัยต่างๆ ที่เกิดปัญหา ส่วนใหญ่เป็นเพราะสภามหาวิทยาลัย อย่าง มสธ.เองที่ตอนนี้ถือว่า สภามหาวิทยาลัยเป็นอัมพาต เพราะมีองค์ประกอบไม่ครบ ไม่สามารถประชุมได้ ทำให้นักศึกษาระดับปริญญาโท และปริญญาเอกจำนวน 1,994 คน ไม่สามารถจบการศึกษาได้ ดังนั้น มองว่าจำเป็นต้องใช้คำสั่งตามมาตรา44 เข้ามาแก้ปัญหา เพื่อการให้บริหารงานภายในมหาวิทยาลัยสามารถเดินต่อไปได้
นายบดินทร์ รัศมีเทศ อดีตว่าที่อธิการบดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) กล่าวว่า จะสามารถแก้ปัญหาอุดมศึกษาไทยได้ อย่างแรกสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.)และกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) จะต้องใช้กฎหมายแบบไม่เลือกปฏิบัติ ขณะที่สกอ.อย่าบริหารงานบนกฎของความเชื่อ ความรู้สึก ให้บริหารงานตามข้อเท็จจริงและกฎหมาย และสุดท้าย สกอ.อย่ายุ่งกับมหาวิทยาลัยมากเกินไป
“ผมถูกสภามหาวิทยาลัยเลือกให้เป็นอธิการบดีมก. แต่มีปัญหา เพราะถูกร้องเรียน โดยที่สกอ.ไม่เคยเรียกไปสอบถามข้อเท็จจริง คนมก.ไม่เคยทะเลาะกัน แต่สกอ.เล่นจนทะเลาะกัน ทำให้วันนี้ก็ยังไม่สามารถหาอธิการบดีได้ ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นสกอ.หรือกระทรวงการอุดมศึกษาที่จะตั้งใหม่ ถ้าคนทำงานยังเป็นกลุ่มเดิมก็ไม่สามารถแก้ปัญหาอุดมศึกษาได้”นายบดินทร์ กล่าว
นายฉัตรชาย ศุภจารีรักษ์ ประธายสภาคณะจารย์และข้าราชการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.)ตะวันออกกล่าวว่า ต้องขอบคุณรัฐบาลที่ใช้มาตรา 44 กับมทร.ตะวันออก เนื่องจากสภามหาวิทยาลัยมีปัญหาในเรื่องธรรมาภิบาลจนไม่สามารถบริหารจัดการได้ และเมื่อใช้มาตรา 44 แล้วจะต้องใช้ระบบเซ็ตซีโร่ ที่ต้องเอาคนเก่า ผู้บริหารที่มีปัญหาทั้งหมดออกจากมหาวิทยาลัย และมาเริ่มนับหนึ่งใหม่
