เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม ที่บริเวณท้องสนามหลวง พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ประธานกรรมการอำนวยการงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วย พล.อ.ธนะศักดิ์ ปฏิมาประกร รองนายกรัฐมนตรี ประธานกรรมการฝ่ายจัดสร้างพระเมรุมาศ สิ่งปลูกสร้างประกอบพระเมรุมาศ และบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถและพระยานมาศฯ และคณะกรรมการอำนวยการฯลงพื้นที่ตรวจติดตามความคืบหน้าการก่อสร้างพระเมรุมาศและอาคารประกอบ และชมความคืบหน้างานประติมากรรม จิตรกรรมประดับพระเมรุมาศ อาทิ องค์มหาเทพ สัตว์หิมพานต์ จากนั้นตรวจเยี่ยมการก่อสร้างพระที่นั่งทรงธรรม ทิม ศาลาลูกขุน ทับเกษตร โดยมีนายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) และนายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร พร้อมนายช่างและผู้เชี่ยวชาญ ต้อนรับและรายงานความคืบหน้า
นายอนันต์ กล่าวว่า ขณะนี้ทุกส่วนงานทั้งการก่อสร้างอาคาร การผลิตงานศิลปกรรมประดับพระเมรุมาศ ตลอดจนงานประณีตศิลป์ในพระราชพิธี และงานบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถและพระยานมาศ เป็นไปตามแผนที่ตั้งไว้ โดยช่างและจิตอาสาทุกคนได้ร่วมแรงร่วมใจปฏิบัติงานอย่างสุดฝีมือ เพื่อให้งานพระเมรุมาศครั้งนี้เป็นตัวแทนแห่งความจงรักภักดีของชาวไทยทุกคนถวายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 สำหรับความคืบหน้าการก่อสร้างพระเมรุมาศขณะนี้มีความคืบหน้าไปมากกว่า 60% ได้ดำเนินการงานติดตั้งฐานชาลาทั้งสามชั้นแล้วเสร็จ รวมทั้งบุษบกซ่างและบุษบกหอเปลื้อง ซึ่งได้กรุผิวบริเวณฐาน หุ้มเสา และประกอบชั้นหลังคาเกือบทั้งหมดแล้ว ขณะนี้สถาปนิกและช่างศิลปกรรม ได้ออกแบบลวดลายตกแต่งพื้นผิวทั้งหมดของพระเมรุมาศ โดยจะทำด้วยผ้าทองย่นตอกฉลุลายและสาบสี ซึ่งจัดเตรียมไว้ให้พร้อมสำหรับนำมาติดตั้งเป็นขั้นตอนต่อไป เมื่อติดตั้งและตกแต่งแล้วเสร็จ พระเมรุมาศจะมีสีทองแวววาวทั้งองค์
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า การก่อสร้างอาคารประกอบในพระราชพิธี อาทิ พระที่นั่งทรงธรรม ศาลาลูกขุน ทับเกษตร ทิม และพลับพลายก มีความคืบหน้าไปมาก รวมทั้งงานภูมิสถาปัตยกรรม ได้จำลองสระอโนดาตไว้บริเวณมุมทั้งสี่ของฐานพระเมรุมาศสำหรับติดตั้งเขามอและประดับด้วยเหล่าสัตว์หิมพานต์ และพื้นที่ทางด้านทิศเหนือได้เตรียมขุดปรับดินเพื่อจำลองสระแก้มลิงและฝายน้ำล้น ติดตั้งกังหันน้ำชัยพัฒนา ตลอดจนเตรียมพื้นที่สำหรับแปลงนาจำลองที่ทำคันนาเป็นรูปเลข 9 สีดินทอง ซึ่งกรมการข้าวจะจัดเตรียมพันธุ์ข้าวและกำหนดให้ออกรวงตรงกับวันออกพระเมรุมาศ รวมไปถึงการจัดเตรียมพืชพันธุ์ไม้ดอกสีเหลืองตกแต่งทั่วทั้งบริเวณ เพื่อให้ภูมิทัศน์งดงามสมพระเกียรติที่สุด
นายก่อเกียรติ ทองผุด นายช่างศิลปกรรม สำนักสถาปัตยกรรม กรมศิลปากร กล่าวว่า ในส่วนของพระเมรุมาศอยู่ในขั้นตอนการประดับตกแต่งเชิงกลอนแต่ละชั้นดำเนินการเสร็จแล้ว ดำเนินการกรุหลังคา ติดตั้งแผ่นยางกันซึม ตกแต่งในส่วนบัวปลายเสา คันทวยครุฑ กาบพรหมศร รัดอกบริเวณกึ่งกลางพระเมรุมาศบุษบกประธาน ประดับรักร้อยที่เสา ส่วนกระจังบริเวณบุษบกประธานเสร็จเกือบ 100% ประดับตกแต่งซุ้มคูหาลายราชวัติ หน้ากลางเกียรติมุขมีพญานาคห้อยท้ายแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ ส่วนซ่าง หอเปลื้อง ประดับเชิงกลอน 4 ชั้น ติดตั้งองค์ระฆังและบัวปลายเสาแล้วบางส่วน
“ล่าสุดได้ทำการขยายแบบขยายลายยอดพระเมรุมาศองค์ประประธานเสร็จเรียบร้อยแล้ว เฉพาะยอดบุษบกประธานสูง 29.52 เมตร เชิงกลอน 7 ชั้น สูงสุดคือฉัตร 9 ชั้นหรือ นพปฎลมหาเศวตฉัตรสถาปัตยกรรมยึดตามโบราณราชประเพณี ความพิเศษ คือการย่อมุมที่ลดหลั่นเพื่อความสวยงาม เพิ่มความสูงของบันแถลงทรงกลีบบัว ประกอบชั้นเชิงกลอนออกมาอีก 12 เซนติเมตร เพื่อส่งให้ยอดสูงสุดมีความสวยงามมากยิ่งขึ้น” นายก่อเกียรติกล่าว
นายสมชาย ศุภลักษณ์อำไพพร นายช่างศิลปกรรมอาวุโส กลุ่มงานศิลปะประยุกต์และเครื่องเคลือบดินเผา สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กล่าวว่า ขณะนี้อยู่ระหว่างเขียนลายของยอดเสาซ่างบุษบกพระเมรุมาศองค์ประธาน เพื่อให้ทางภูมิสถาปัตยกรรมนำไปขยายแบบขยายลายขนาดเท่าจริง โดยลวดลายที่ใช้ ได้แก่ ลายพุ่มข้าวบิณฑ์ก้านแยก และลายเทพพนม ซึ่งเป็นลายชั้นสูง ถวายพระเกียรติสูงสุด นอกจากนี้ยังได้ออกแบบส่วนยอดบนเหนือพระจิตกาธาน ทั้ง 4 ด้านใช้ลายหน้าพรหมพักตร์ แกะด้วยไม้จันทน์ มีขนาด 20 เซนติเมตร ถัดจากหน้าพรหมพักตร์ขึ้นไป เป็นยอดทรงน้ำเต้า 5 ยอด ปลายสุดเป็นปลียอด
นายพิจิตร นิ่มงาม นายช่างศิลปกรรมอาวุโส สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กล่าวว่า สำหรับความคืบหน้าการจัดสร้างพระโกศจันทน์นั้น ภาพรวมคืบหน้าไปแล้วกว่า 40-45% เข้าสู่ขั้นตอนการประดับตกแต่งคาดว่า จะใช้ลวดลายในการประดับตกแต่งมากกว่า 30 ลาย เช่น ลายกระจัง ลายหน้ากระดานดอกจอก ลายหน้ากระดานดอกไม้ทิศ ลายบัวถลา โดยใช้ลายเทพพนม เป็นหลัก ทั้งนี้ในส่วนของฝาพระโกศจันทน์ ได้ดำเนินการประกอบลวดลายไปแล้วกว่า 90% เป็นทรงเกี้ยว 3 ชั้น ยอดพุ่มข้าวบิณฑ์ เปรียบเทียบคล้ายมงกุฏของพระมหากษัตริย์ เพื่อเป็นการถวายพระเกียรติสูงสุด ส่วนหีบพระบรมศพจันทน์ คืบหน้ากว่า 95% เหลือในส่วนของการประดับอุบะ และลวดลายเพียงเล็กน้อย ซึ่งในส่วนของการดำเนินงานในส่วนของพระโกศจันทน์และหีบพระบรมศพจันทน์ จะต้องแล้วเสร็จภายในเดือนสิงหาคมนี้
