เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ที่บริเวณท้องสนามหลวง นายกิตติพันธ์ พานสุวรรณ รองปลัดกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) เปิดเผยว่า จากกรณีที่รัฐบาลมอบหมายให้ วธ.ร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ จัดนิทรรศการงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณผ่านพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ รวมทั้ง ให้เข้าชมความงดงามของพระเมรุมาศ และอาคารประกอบ ที่จัดสร้างอย่างสมพระเกียรติ โดยจัดนิทรรศการระหว่างวันที่ 2-30 พฤศจิกายน ซึ่งวันแรกของการเปิดนิทรรศการมีผู้เข้าชม 40,339 คน แบ่งเป็น ประชาชน 39,825 คน พระภิกษุสงฆ์ 137 รูป สามเณร 12 รูป ผู้ปฏิบัติธรรม 30 คน และผู้พิการ 335 คน สำหรับเส้นทางเดินรอบพระเมรุมาศ และนิทรรศการ โดยรวมมีการนำข้อบกพร่องจากการทดสอบนำชมนิทรรศการในวันที่ 1 พฤศจิกายน มาปรับปรุงแก้ไข เพื่อให้จำนวนประชาชนในจุดพักคอยมีน้อยที่สุด และจัดระเบียบการเข้าชมให้เป็นไปอย่างเรียบร้อย
นายกิตติพันธ์กล่าวต่อว่า ทั้งนี้ ในวันที่ 2 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา การนำชมนิทรรศการ เริ่มจากแบ่งประชาชนเป็น 8 กลุ่มต่อรอบ กลุ่มละ 300 คน ให้เข้าชมพระเมรุมาศ แต่พบว่ามีรอยต่อระหว่างกลุ่ม จึงเพิ่มจำนวนประชาชนให้มากขึ้นเป็นกลุ่มละ 700 คน เพื่อให้การเข้าชมนิทรรศการมีความต่อเนื่อง แต่จำนวนดังกล่าวไม่ถือเป็นหลักเกณฑ์ตายตัว เพราะหากพบว่าพื้นที่ด้านในมีเพียงพอ จะให้ประชาชนในจุดพักคอยเข้าไปเติม โดยมีเจ้าหน้าที่ และข้าราชการ วธ.นำเข้าสู่นิทรรศการพระเมรุมาศบริเวณพระที่นั่งทรงธรรม และศาลาลูกขุนทั้ง 6 หลัง จากการประเมินพบว่าประชาชนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับพระเมรุมาศเป็นอย่างมาก ประกอบกับอาคารประกอบต่างๆ มีขนาดไม่ใหญ่นัก ประชาชนในแต่ละกลุ่มขึ้นบนอาคารทั้งหมดไม่ได้ จึงมีการปะปนของผู้เข้าชมกลุ่มต่างๆ ซึ่งต้องนำบทเรียนในแต่ละห้วงเวลามาปรับแก้การเข้าชมให้เป็นระเบียบยิ่งขึ้น
นายกิตติพันธ์กล่าวอีกว่า ทั้งนี้ พบว่าช่วงเย็นหลังเลิกงาน มีผู้เข้ามาชมนิทรรศการมากกว่าเวลาเช้า และกลางวัน ส่วนใหญ่ยังเป็นคนกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง อย่างไรก็ตาม ในสัปดาห์หน้ามีหน่วยงานกว่า 30 แห่ง อาทิ สถานศึกษา โรงพยาบาล ฯลฯ ประสาน วธ.เพื่อเข้าชมเป็นหมู่คณะ โดยคาดว่าจะใช้จุดคัดกรองบริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และผ่านสู่เต็นท์พักคอย ซึ่งเจ้าหน้าที่จะพิจารณาให้ประชาชนในแถวพักคอยเข้าก่อน จากนั้นตามด้วยผู้เข้าชมเป็นหมู่คณะ
“วันเสาร์ และอาทิตย์นี้ คาดว่าจะมีประชาชนเดินทางมาชมพระเมรุมาศจำนวนมาก มั่นใจบริหารจัดการได้ เพราะได้ทดสอบระบบคัดกรองและการเข้าชมนิทรรศการแล้วเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน มีประชาชนเข้าร่วมทดสอบกว่า 15,000 คน ในช่วงเวลาต่อเนื่องกัน รอบ 07.00, 08.00 และ 09.00 น.ซึ่งหากมีประชาชนเข้ามามากในลักษณะนี้น่าจะรองรับได้ อย่างไรก็ตาม ขอความร่วมมือผู้เข้าชมนิทรรศการแต่งกายสุภาพ ไม่แตะต้อง หรือสัมผัสพระเมรุมาศ ตลอดจนสิ่งของที่นำมาจัดแสดง ถ่ายรูปด้วยกิริยาสำรวม เราไม่ได้ห้ามถ่ายภาพ กรณีที่มีภาพนักเรียนถ่ายภาพชูสองนิ้วกับพระเมรุมาศลงสื่อออนไลน์นั้น ไม่เหมาะสม” นายกิตติพันธ์ กล่าว
นายกิตติพันธ์กล่าวอีกว่า ส่วนที่มีเผยแพร่ภาพประติมากรรมรูปปั้นเทวดาเสียหายจากการทดสอบให้เข้าชมบนพระเมรุมาศนั้น เชื่อว่าไม่มีความเสียหายเกิดขึ้นในวันนั้น เพราะรูปปั้นเทวดาทำจากไฟเบอร์กลาสที่มีความคงทน ไม่สามารถเด็ด หรือหักได้เหมือนงานปูนปั้น ข่าวที่เผยแพร่ออกไปไม่ทราบว่าเป็นประติมากรรมในสถานที่ใด ส่วนที่พบว่าชำรุดมีเพียงงานประดับผ้าทองย่นหลุดร่อนบ้าง แต่ปริมาณไม่มาก เพราะผ่านแดด และฝนมาระยะหนึ่ง” นายกิตติพันธ์ กล่าว
พล.ต.ธานี ฉุยฉาย ที่ปรึกษาแม่ทัพภาคที่ 1 ในฐานะรองผู้อำนวยการกองอำนวยการร่วมรักษาความเรียบร้อยบริเวณโดยรอบพระบรมมหาราชวัง (กอร.รส.) กล่าวว่า ตั้งแต่เริ่มทดสอบระบบ และเปิดให้ประชาชนได้เข้าชมจริงเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา พบว่า ส่วนใหญ่มุ่งเข้าสู่พระเมรุมาศเป็นหลัก หรือกระจายไปตาม 2 ฝั่ง ทำให้บางคนได้รับความรู้จากนิทรรศการที่จัดไว้ได้ไม่เต็มที่ ดังนั้น จึงได้ปรับเส้นทางการเข้าชมใหม่ โดยให้เวียนทักษิณาวรรต หรือเวียนขวา เริ่มจากศาลาลูกขุน 2 เข้าชมนิทรรศการสมมติเทวพิมาน : สถาปัตยกรรมพระเมรุมาศ เดินออกวนไปทางทิศตะวันตกของพระเมรุมาศ ฝั่งศาลฎีกา เข้าศาลาลูกขุน 1 ณ วิธานสถาปกศาลา : จากแบบขยายสู่การก่อสร้าง และศาลาลูกขุน 3 ประติมากรรมสร้างสรรค์ จากนั้นเข้าชมศาลาลูกขุน 2 ฝั่งพระบรมมหาราชวัง ชมนิทรรศการ สวรรค์บรรจงวาด : ฉากบังเพลิงจิตกรรมฝาผนังโครงการพระราชดำริ ก่อนเข้าพระที่นั่งทรงธรรม ชมนิทรรศการ พระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ “พระผู้ทรงเป็นนิรันดร์” เข้าชมนิทรรศการ ตระการตาวิจิตรศิลปกรรม งานประณีตศีลป์ในพระราชพิธีที่ศาลาลูกขุน 4 และการบูรณปฏิสังขรณ์ราช และพระยานมาศที่ศาลาลูกขุน 2 ฝั่งทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และนิทรรศการสัมผัสเพื่อผู้พิการทางสายตา บริเวณทับเกษตร จากนั้นวนออกไปสู่จุดคัดกรองฝั่งศาลฎีกา โดยประชาชนทุกคนที่เข้าชม จะได้รับโปสการ์ดที่ระลึกภาพพระบรมฉายาลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ 9 โดยประชาชนสามารถถ่ายรูปพระเมรุมาศได้ตลอดเส้นทาง
“การปรับเส้นทางการเข้าชมครั้งนี้ เพื่อให้ประชนได้ชมรายละเอียดต่างๆ อย่างครบถ้วน เนื่องจากพระเมรุมาศเป็นศูนย์รวมจิตใจ เพราะเป็นสถานที่ที่ใช้ประกอบพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ 9 ซึ่งประกอบด้วย จิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปัตยกรรม หากมุ่งถ่ายรูปพระเมรุมาศอย่างเดียว อาจทำให้ไม่เห็นความงดงามของศิลปกรรมไทยอย่างลึกซึ้ง ดังนั้น เมื่อเข้ามาแล้วได้ชมทุกเรื่องราวจะได้ทราบ และมีความภาคภูมิใจในความเป็นไทยอย่างแท้จริง” พล.ต.ธานี กล่าว
พล.ต.ธานีกล่าวอีกว่า ส่วนการเตรียมความพร้อมรองรับผู้เข้าชมนิทรรศการช่วงวันหยุดเสาร์ และอาทิตย์นั้น มีการจัดระบบเช่นเดียวกับการสักการะพระบรมศพ โดยเตรียมเต็นท์พักคอยที่บรรจุคนได้ประมาณ 12,000-15,000 คน ให้เข้าชมไม่เกินชุดละ 3,000 คน คาดว่าจะทำให้มีพื้นที่รองรับประชาชนที่สับเปลี่ยนเข้ามาได้อย่างต่อเนื่อง หากไม่พอก็ได้จัดเตรียมเต็นท์รองรับประชาชนในส่วนโค้งสนามหลวงด้านทิศเหนือ และฝั่งศาลฎีกาไว้รองรับอีกส่วนหนึ่งด้วย
“สำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ต้องการเข้าชมนิทรรศการ จะต้องเข้าคิวผ่านจุดคัดกรองเช่นเดียวกับประชาชนทั่วไป หากต้องการถ่ายพระเมรุมาศเพียงอย่างเดียว มีการจัดพื้นที่บริเวณถนนเส้นกลางท้องสนามหลวง ด้านหน้าทางเข้าพระเมรุมาศไว้รองรับ แต่จะเปิดให้เข้าถ่ายภาพหลังจากที่ประชาชนในแต่ละชุดผ่านเข้าสู่พระเมรุมาศเรียบร้อยแล้ว ให้เวลาชุดละ 10-15 นาที จากนั้นเจ้าหน้าที่จะเชิญออก และเชิญประชาชนชุดต่อไปเข้าชมนิทรรศการ การเปิดให้ประชาชนเข้าชมจะประเมินจากจำนวนผู้เข้าชมบริเวณท้ายแถว หากยังมีพื้นที่ว่างจะเปิดให้ประชาชนชุดต่อไปได้เข้าชมทันที เพื่อไม่ให้รอคอยเป็นเวลานาน โดยกำหนดเวลาเข้าชมรอบละ 45 นาที ถึง 1 ชั่วโมง” พล.ต.ธานี กล่าว
ผู้สื่อข่าวรายงาน สำหรับการเปิดเข้าชมนิทรรศการพระเมรุมาศฯ ในวันที่สอง พบว่ามีชาวต่างชาติสนใจเข้าคิวเพื่อเข้าชมความงดงามของพระเมรุมาศจำนวนมาก โดยเฉพาะชาวจีนซึ่งมาท่องเที่ยวเป็นกลุ่มกับบริษัททัวร์ ได้ทยอยมาเข้าคิวที่จุดพักคอยเพื่อเข้าชมพระเมรุมาศตั้งแต่ช่วงเช้า
