สืบเนื่องกรณีกลุ่มโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ ได้ดำเนินการขุดค้นศึกษาทางโบราณคดี แหล่งถลุงเหล็กโบราณในพื้นที่บ้านแม่ลาน ตำบลแม่ลาน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ซึ่งได้ค้นพบฐานเตาถลุงเหล็กโบราณในบริบทติดที่ดั้งเดิม ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่มีความสมบูรณ์มากที่สุดเตาหนึ่ง เท่าที่เคยมีการค้นพบในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทยในปัจจุบัน
ล่าสุด เมื่อวันที่ 9 กันยายน มีการเปิดเผยถึงผลการศึกษาอายุสมัยของเตาถลุงเหล็กดังกล่าว ซึ่งได้จากการสกัดหาตัวอย่างถ่านที่ตกค้างอยู่ภายในก้อนตะกรันส่วนห้องไฟของเตาถลุง เพื่อนำไปศึกษาค่าอายุทางวิทยาศาสตร์ด้วยวิธี Accelerator mass spectrometry (AMS) dating พบว่ามีอายุสมัยการเกิดกิจกรรมอยู่ในช่วง พ.ศ.294 หรือ ราวพุทธศตวรรษที่ 3 ก่อนการเกิดขึ้นของรัฐหริภุญไชย กว่า 1,000 ปี
สำนักโบราณคดีที่ 7 ระบุว่า ผลศึกษาดังกล่าวถือเป็นเป็นกุญแจสำคัญในการไขปริศนาเรื่องราวของผู้คนยุคก่อนหริภุญไชยต่อไปในอนาคต โดยจะมีการเดินหน้าศึกษาวิจัยสร้างองค์ความรู้แหล่งโลหกรรมโบราณในพื้นที่อำเภอลี้และบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูนให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น
ทั้งนี้ ปัจจุบันเตาถลุงเหล็กโบราณอายุกว่า 2,200 ปีนี้ ถูกเก็บรักษาและจัดแสดงอยู่ภายในอาคารศูนย์เรียนรู้ฯ องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาน หากโรงเรียนหรือหน่วยงานสนใจเข้าไปศึกษาเรียนรู้แหล่งถลุงเหล็กดังกล่าว สามารถติดต่อได้ทางข้อความของเพจ Archaeology 7 Chiang Mai ซึ่งยินดีเป็นสื่อกลางประสานกับทางท้องถิ่นเพื่อการเรียนรู้ต่อไป
///
