สดร.เชิญชวนชาวไทยมุสลิมเช็กทิศ ละหมาด ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์
วันที่ 24 พฤษภาคม น.ส.สุกัญญา มัจฉา เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา สงขลา สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ(สดร.) เรียบเรียงบทความ เรื่อง เชิญชวนชาวไทยมุสลิมเช็คทิศกิบลัต (ทิศละหมาด) ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์ มีเนื้อหาต่อไปนี้
27-28 พฤษภาคมนี้ เชิญชวนชาวไทยมุสลิมเช็คทิศกิบลัต (ทิศละหมาด) ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์
ทิศกิบลัต คือ ทิศที่หันไปยัง “กะบะฮ์” อาคารสี่เหลี่ยมลูกบาศก์สีดำใจกลางมัสยิดอัลฮารอม เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ซึ่งจะอยู่ทางทิศใดก็ได้ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งบนโลกที่เราอยู่ ถือเป็นทิศที่มีความสำคัญในการปฏิบัติศาสนกิจของชาวมุสลิม
เนื่องจากหนึ่งในกฎเกณฑ์ของการละหมาดที่ถูกต้องคือการผินหน้าไปยังกะบะฮ์ ด้วยเหตุนี้ นักวิชาการอิสลามตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันจึงได้คิดค้นวิธีกำหนดหาทิศกิบลัตที่แม่นยำ โดยใช้ความรู้ด้านภูมิศาสตร์และดาราศาสตร์ควบคู่กัน เพื่อคำนวณหาทิศกิบลัตสำหรับพื้นที่ห่างไกล และหนึ่งในวิธีการที่ง่ายและแม่นยำที่สุด คือการสังเกตเงาของวัตถุ ในวันที่ “ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์”
วันที่ #ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์ คือ วันที่ค่าเดคลิเนชันของดวงอาทิตย์จะเท่ากับค่าละติจูดของเมืองมักกะฮ์ ตามเวลาเที่ยงวันของซาอุดีอาระเบีย (ดวงอาทิตย์ผ่านเส้นเมอริเดียนท้องถิ่น) เกิดขึ้นปีละ 2 ครั้ง ประมาณวันที่ 27-28 พฤษภาคม และ 16-17 กรกฎาคมของทุกปี
ส่งผลให้ชาวมุสลิมในประเทศที่มีกลางวันร่วมกับซาอุดีอาระเบีย สามารถใช้วันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์กำหนดหาทิศกิบลัต (ทิศละหมาด) ได้อย่างง่ายและแม่นยำ
โดยปีนี้ เกิดขึ้นช่วงเวลาประมาณ 12:18 น. ตามเวลาของซาอุดีอาระเบีย ตรงกับเวลาประเทศไทยประมาณ 16:18 น. เนื่องจากเวลาของประเทศไทยจะเร็วกว่าซาอุดีอาระเบีย 4 ชั่วโมง
ในช่วงวันและเวลาดังกล่าว ชาวไทยมุสลิมสามารถหาทิศกิบลัตได้โดยการใช้วัตถุที่มีความยาว เช่น แท่งไม้ แท่งเหล็ก วางตั้งฉากทำมุม 90 องศากับพื้น บริเวณที่โล่งแจ้ง และให้สังเกตเงาของวัตถุ ทิศกิบลัตจะอยู่ตรงข้ามกับเงาที่ทอดยาวมาจากวัตถุนั่นเอง
