ตู้หนังสือ : รู้จักครูบาคติใหม่ นำคนให้พ้นเภทภัยจิตใจ

ยามที่คณะสงฆ์ภาคกลางตกในกระแสอวิชชาและอคติซัดกระหน่ำ ไม่ว่าการเมืองเรื่องธรรมกาย เงินทอนวัด สึกพระติดตะรางคดีโลก ฯลฯ บทบาทสงฆ์ทางภาคเหนือค่อยๆหยั่งลึกลงในชุมชนด้วยการเกิดขึ้นของ ครูบาคติใหม่ ที่เหมือนการก่อภาพและผลิตซ้ำ ครูบาศรีวิชัย ขึ้นอีกครั้ง เพื่อนำพาผู้คนให้กลับจากความท้อแท้สู่คุณค่าของชีวิตอีกหน โดยการเปลี่ยนคำสอนให้กลายเป็นสินค้า เปลี่ยนศรัทธาให้กลายเป็นการลงทุน___วาว

ทั้งนี้เพื่อปรับพุทธศาสนาให้เข้ากับความเป็นไปของโลก ที่การบรรลุนิพพานอาจมิใช่เป้าหมายหลักอีกต่อไป แต่เป็นการสร้างความหวัง สร้างตัวตนและความหมายของผู้คนที่สิ้นหวังให้เกิดกำลังยืนหยัดขึ้น ผ่านพิธีกรรมทางศาสนา

และด้วยเหตุที่ผู้เขียน ณัฐพงศ์ ดวงแก้ว เป็นผู้คุ้นเคยใกล้ชิดกับวัดและบรรดาครูบามาแต่น้อย จนกลายเป็นความคลั่งใคล้ที่อยากรู้อยากเข้าใจที่มา เป้าหมาย และกิจของครูบาเหล่านั้น จนมีโอกาสพบปะและมีกิจกรรมร่วมนานาของครูบาหลายรูป แม้จน ครูบาบุญชุ่ม ผู้เรืองกิตติศัพท์จากหมูป่าถ้ำหลวง ทั้งยังเก็บสะสมวัตถุมงคล เครื่องราง ภาพครูบาทั้งหลายไว้มากจนต้องขอให้พ่อจ้างสล่าทำหีบไม้ให้เก็บ

จึงเมื่อได้ศึกษาระดับมหาบัณฑิต ประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ ธรรมศาสตร์ ความคิดเรื่องครูบาจึงขับให้เกิดวิทยานิพนธ์เรื่อง การศึกษากระแส “ครูบาคติใหม่” ในภาคเหนือของไทย พุทธทศวรรษ ๒๕๓๐-๒๕๕๐ ขึ้น

Advertisement

กลายเป็นหนังสือน่าเรียนรู้อย่างยิ่งเล่มนี้

คนไม่น้อยอาจเคยบริโภคหรือเห็นสินค้าของครูบาคติใหม่ จากคาสเสทหรือคอมแพคดิสก์หนังสือสวดมนต์ ประวัติ หรือกิจกรรมเหล่าครูบา ภาพถ่ายกับคลิปวิดีโอภาพครูบา ข่าวสารและรายการโทรทัศน์เกี่ยวกับครูบา ทั้งของเช่า ของที่ระลึก วัตถุมงคล เครื่องรางของครูบา และการนำภาพกับวัตรปฏิบัติของครูบาเผยแพร่ในสื่อสาธารณะยุคใหม่ ผู้เขียนได้อธิบายการผลิตภาพสงฆ์ให้กลายเป็นธรรมสินค้า เพื่อความเข้าใจวิถีศาสนาที่ปรับแปลงไป

พระสงฆ์ในโลกสมัยใหม่จะอยู่ล้าหลังทายก ทายิกา อุบาสก อุบาสิกา ได้อย่างไร – อ่านหนังสือเล่มนี้

 

๐ เรื่องของ เจ้าจันทรา ธิดาองค์โตของเจ้าฟ้าเมืองยองห้วย รัฐฉานในพม่า กับความทรงจำต่อเจ้าอู้ฟ้า เจ้าพ่อที่เป็นอดีตประธานาธิบดีคนแรกของสหภาพพม่าเมื่อ ๒๔๙๑ หลังได้รับเอกราชจากอังกฤษ

กลายเป็นหนังสือ มูน พรินเซส (moon princess) เผยชีวิตที่เติบโตในรัฐฉาน การเปลี่ยนแปลงระหว่างอังกฤษเป็นเจ้าอาณานิคม การยึดครองของกองทัพญี่ปุ่น จนทหารเข้ายึดอำนาจเมื่อ ๒๕๐๕ กับครอบครัวที่ต้องพัวพันกับการเมืองจนเสียน้องชายและเจ้าพ่อระหว่างทหารปฏิวัติ

นอกจากนี้ เจ้าหญิงซึ่งพบรักระหว่างเรียนเคมบริดจ์ กลับมาพำนักในย่างกุ้งกระทั่งพลัดบ้านหลังประชาธิปไตยล่มสลาย ยังเล่าความผันผวนทางการเมืองในพม่าและลาว ทั้งยังมีเอกสารสำคัญของรัฐฉานที่มีลำดับสายเชื้อเครือเจ้า ให้เราเพื่อนบ้านได้เห็นว่า ความหวังเป็นสาธารณรัฐของชนกลุ่มต่างๆในพม่าที่มีอัตลักษณ์ของตัว สิ้นสูญไปอย่างไรกับการเข้ามาของรัฐบาลทหาร ที่ตั้งใจกวาดเชื้อพันธุ์เหล่านั้นไว้ในปกครอง

จากตัวอย่างรัฐฉานที่เคยเป็นรัฐใหญ่รัฐหนึ่ง

จันทราเทวี ความทรงจำจากรัฐฉาน ของเจ้าจันทรา ซิมส์ แปลโดย สุทธิศักดิ์ ปาลโพธิ์ เพื่อให้ได้รู้จักการเมืองและการสูญเสียของเพื่อนบ้านกลุ่มหนึ่ง อย่างเข้าอกเข้าใจขึ้นกว่าเดิม

๐ หากยังระลึกได้ โปรตุเกสเป็นชาวตะวันตกชาติแรกที่แล่นเรือเข้ามาอยุธยา หลังจากยึดมะละกาเมืองท่าสำคัญไว้เป็นหลัก เมื่อการขยายตัวสำรวจเส้นทางการค้าทางทะเลเกิดขึ้นในคริสตศตวรรษที่ ๑๖-๑๗

จนถึงปี 2554 ที่ผ่านมา ก็ครบ 500 ปี ความสัมพันธ์สยามกับโปรตุเกส และชาติตะวันตกในอุษาคเณย์-อาเซียน 2054-2554 ยาวนานกว่า 5 ชั่วอายุคน หนังสือจากการสัมมนาชื่อเดียวกันข้างต้นจึงเกิดขึ้น ให้เห็นภาพเต็มเท่าที่จะสามารถเขียนขึ้นได้ ตั้งแต่ โปรตุเกส-อยุธยา และลัทธิอาณานิคมตะวันตก, 500 ปีสยาม-โปรตุเกส เรือกำปั่น เครื่องเทศ เซรามิก, มรดกลัทธิอาณานิคม เขตแดนรัฐสมัยใหม่, ศาสนาและความเชื่อในอยุธยา พุทธ พราหมณ์ อิสลาม คริสต์, คนไทยเชื้อสายโปรตุเกส, บ้านโปรตุเกส บ้านญี่ปุ่น บ้านฮอลันดา, หนังกบฏท้าวศรีสุดาจันท์, แผนที่โปรตุเกส อยุธยา, อยุธยา มรดกโลก และลิสบอน สตอรี่ ฯลฯ

นอกจากนี้ การเล่าเรื่อง ทอล์กกิ้ง พิกเจอร์ หนังน่าดูเกี่ยวกับเส้นทางประวัติศาสตร์ เมื่อแม่ซึ่งเป็นครูประวัติศาสตร์กับลูกลงเรือเดินสมุทรไปหาพ่อที่บอมเบย์ จากโปรตุเกสผ่านยุโรปใต้เข้าคลองสุเอซสู่มหาสมุทรอินเดีย การเรียนประวัติศาสตร์ไปกับการเดินทางของภาพยนตร์จึงเปี่ยมรสชาติ จนหนังจบลงด้วยความคิดคำนึงของผู้ชมที่แน่ใจประการหนึ่งได้ว่า มองอดีตกับปัจจุบันด้วยสายตาที่เปลี่ยนไป
หนังสือรายงานวิชาการเล่มนี้อ่านเพลิน ง่ายๆกับการสรุปและการอภิปรายเหมือนไปนั่งฟังอยู่ด้วย

 

ปฏิบัติการลับในสมรภูมิรบ บันทึกประวัติศาสตร์การทหารการเมืองไทย ที่เพิ่งค้นพบ หนังสือปกแข็ง เล่มโต งดงาม เรื่องของ พลตรี จักรชัย ศุภางคเสน นายทหารที่เคยร่วมรบในกรณีพิพาทอินโดจีน เล่าพร้อมภาพเหตุการณ์มากมายในช่วงนั้น จนเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์ล้ำค่าที่ยากจะหาชม

และเมื่อได้รับภารกิจเสี่ยงชีวิตเข้าฝ่ายศัตรูเพื่อสืบราชการลับ ในสงครามมหาเอเชียบูรพา เพื่อประสานงานกับฝ่ายสัมพันธมิตร เรื่องตอนนี้ก็พลาดไม่ได้แม้เสี้ยววินาทีเช่นเดียวกับตอนอยู่ท่ามกลางความเป็นตายเวลานั้น

หนังสือเล่มงามที่จะช่วยให้ได้รู้จักนายทหารแท้คนหนึ่ง ซึ่งรักชาติอยู่เบื้องหลัง รักด้วยการถวายชีวิตที่ชัดเจนโดยไม่ปรารถนาคำสรรเสริญใด ตั้งแต่เป็นนักเรียนนายร้อย ผ่านช่วงเปลี่ยนแปลงการปกครอง มหาสงคราม รัฐประหารครั้งแล้วครั้งเล่า จนสงครามกลางเมืองปราบคอมมูนิสท์ ตราบจนวันเสียงปืนดับที่นายทหารสี่แผ่นดินล่วงลับไป

ทิพภานิดา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา ผู้เรียบเรียงและนำหนังสือเล่มนี้มาให้นักอ่านและนักเรียนรู้ตัวเองได้รู้จัก โดยเฉพาะภาพถ่ายที่จะช่วยให้รำลึกถึงนายทหารอาชีพที่ต่อสู้อริราชศัตรูมาอย่างหาญกล้ามากหน้า ช่วยให้เราได้เห็นทหารที่เราไม่เคยรู้จักจำนวนมากในอดีตที่สง่างาม ผึ่งผาย และมุ่งมั่นจะเป็นรั้วของชาติอย่างแท้จริง น่าหามาอ่าน

สมพงศ์ สระกวี นักเคลื่อนไหวทางการเมืองบอกว่า เพียงคำนำก็ต้องอ่านแล้วอ่านอีก ตั้งใจะถอดวิญญาณหนังสือเล่มนี้มาเป็นอุดมการณ์และคุณค่าชีวิต เพื่อทำงานแก่ชาติบ้านเมืองต่อไป – เลยทีเดียว

 

มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับเป็นนักการเมืองได้อะไรมากกว่าที่คุณคิด นอกจากเรื่องหลวงพ่อคูณกับเรื่องฝุ่นๆแล้ว อ่านสีจิ้นผิงของอาจารย์ วรศักดิ์ อ่านสวัสดิกะของ ศิโรตม์ สวัสดิกะของ คมกฤช อ่านไอดอลกับนาซีของ คำ ผกา

ฉบับปีใหม่ของ อีศาน นิตยสารรายเดือนของชาวอีสานและเพื่อนทุกภูมิภาค มีเรื่องน่าอ่านอุดมเหมือนเคย มหากาพย์ชนชาติไทของอาจารย์ ชลธิรา เหลียวหลังแลหน้าของอาจารย์ เสรี เมรุนกหัสดีลิงค์ของ ยุทธพงศ์ กับจุดเปลี่ยนที่มะละกาของ ชุมศักดิ์ เพลงคู่ขวัญไทยลาวก็น่ารู้ เมืองจำปาศักดิ์น่าเรียน เหมือนกับเรื่องช่างแกะพิมพ์พระ ฯลฯ

มาเกทเทียร์ เปิดศักราชด้วยฉบับ ฮอท ออฟ เดอะ เยียร์ ๒๐๑๘ ทวนความจำของคนไทยช่างลืม เปิดมาเห็นโฆษณาโปรโมโปรเมก็อึ้งแล้ว สร้างคนไทยสู่ระบบนิเวศน์การเรียนรู้สมบูรณ์แบบ เอเชียระวัง เลโก้มาแล้ว ทำไมสื่อนอกบ้านกล้าขึ้นราคา ธุรกิจรับสร้างบ้านดูเงียบ แต่โตเพียบ น้ำพริกนิตยากับนิตยาไก่ย่าง อะไรขายดีกว่ากัน ฯลฯ พลิกอ่านเลย

————————————————————
บรรณาลักษณ์

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image