| ผู้เขียน | ติสตู |
|---|
เล่าเรื่องหนัง : ย้อนอดีต สิทธิสตรียุคเบ่งบาน
สัปดาห์ที่ผ่านมาอยู่ในบรรยากาศของช่วงวันสิทธิสตรีสากล 8 มีนาคม เลยขอนำมินิซีรีส์ที่พูดถึงประเด็นสิทธิสตรียุคเบ่งบานในสหรัฐอเมริกา ที่ถือเป็นหนึ่งในประเทศหัวหอกของวงการสิทธิสตรีในโลกฝั่งตะวันตก มาเล่าผ่านซีรีส์ Mrs.America และขอเสริมเพิ่มกับสารคดีเรื่อง “What Happened, Miss Simone?” ที่เล่าถึงช่วงเวลาเรียกร้องสิทธิสตรีและประเด็นชาติพันธุ์ของศิลปินหญิงในตำนาน นีน่า ซีโมน
เริ่มจากมินิซีรีส์ Mrs.America นั้น มีแง่มุมการเมืองที่เข้มข้น เป็นซีรีส์ที่พาเราย้อนรอยไปดูบรรยากาศยุคที่ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมและการเมืองของเหล่าผู้หญิงในสหรัฐอเมริกาเติบโตอย่างมากในช่วงทศวรรษ 70 และน่าสนใจที่ว่าในขบวนการเคลื่อนไหวเพื่อสตรีนั้นก็มีหลายเฉดสี มีทั้งเห็นด้วย เห็นต่าง สุดโต่ง สายกลาง ซ้ายกลาง ขวากลาง เป็นเลเยอร์ชั้นของแนวคิดสตรีนิยมที่เมื่อมาดูในยุคนี้แล้วก็น่าใคร่ครวญ
ซีรีส์พาไปติดตามเหตุการณ์จริงและตัวละครเหล่าสตรีที่มีบทบาทสำคัญในช่วงที่สิทธิพลเมืองเบ่งบาน และหนึ่งในนั้นคือการเรียกร้องความเสมอภาคทางเพศ โดย Mrs.America เล่าเรื่องจริงในยุคที่มีการผลักดัน “กฎหมายความเสมอภาคทางเพศ” Equal Rights Amendment หรือร่างกฎหมาย ERA ที่ถูกผลักดันโดยกลุ่มสตรีนิยม จากหลากหลายทั้งนักการเมืองหญิง นักกิจกรรม นักเคลื่อนไหวภาคประชาสังคม สื่อมวลชนสายลิเบอรัล และคนรุ่นใหม่ที่สนับสนุนความเสมอภาคทางเพศ ตลอดจนการเปิดโอกาสในเรื่องเพศทางเลือก เรื่องราวจะพาไปดูเส้นทางยาวนานกว่า 1 ทศวรรษของการต่อสู้ผลักดันกฎหมายนี้ ขณะเดียวกันก็จะเล่าคู่ขนานถึงการต่อต้านกฎหมายนี้โดยกลุ่มสตรีสายอนุรักษ์ที่ส่วนใหญ่เป็นแม่บ้านชนชั้นกลางที่รวมตัวออกมาเคลื่อนไหว และร่วมถกประเด็นดีเบตกฎหมายอีอาร์เอกันคนละมุมฝั่งความคิด
แม้ตัวซีรีส์จะมีเติมแต่งเรื่องราวบางเรื่องบางตัวละครบ้าง แต่แก่นหลักยังอิงอยู่บนพื้นฐานเรื่องจริงในประวัติศาสตร์ ตัวละครหลักในเรื่องก็มีตัวตนจริง Mrs.America จึงเป็นงานบันเทิงกึ่งบันทึกความจริงบางช่วงของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมครั้งใหญ่ของกลุ่มผู้หญิงในสหรัฐที่เล่าจบใน 9 ตอน จากเรื่องราวใน Mrs.America ที่มีจุดเริ่มต้นของขบวนการสิทธิสตรีนับตั้งแต่ปลายยุค 60 หลังสงครามเวียดนามและการต่อสู้เรื่องสีผิวที่ก่อให้เกิดขบวนการสิทธิพลเมืองทั่วประเทศ ถือเป็นการเล่าเรื่องช่วงยุคทองที่สุดของเหล่าสตรีในอเมริกาไม่ว่าจะกลุ่มเฟมินิสต์ ลิเบอรัล และกลุ่มสตรีในฝั่งอนุรักษนิยม ซึ่งเป็นช่วงที่ประเด็นสิทธิพลเมืองถูกพูดอภิปรายและดีเบตกันมากมายในภูมิทัศน์การเมือง-สังคมอเมริกา เช่นเดียวกับ สารคดีอีกเรื่องที่จะนำมาเล่าสู่กันฟัง เป็นภาพยนตร์สารคดีที่พูดถึงผู้หญิงในเวทีการเมืองคือ Knock Down the House หนังสารคดีการเมืองที่พาเราไปตามติดเบื้องลึกเบื้องหลังของกลุ่มนักการเมืองหญิงหน้าใหม่ในช่วงการเลือกตั้ง ส.ส.และ ส.ว. กลางเทอมสหรัฐเมื่อปลายปี 2018 ซึ่งเป็นปีที่คองเกรสมีผู้หญิงเข้าสภามากขึ้นเป็นประวัติการณ์ ซึ่งการเป็นหน้าใหม่ทางการเมืองของผู้สมัครหญิงเหล่านี้ตกเป็นมวยรอง และถูกให้ค่าว่าไร้ประสบการณ์ทางการเมือง
Knock Down the House พาไปดูเส้นทางความยากลำบากของผู้หญิงกลุ่มนี้ที่ต้องเผชิญคือ ก่อนจะมีสิทธิได้ตั๋วไปสู้ระดับพรรคต่อพรรค พวกเธอต้องสู้ให้ได้รับการเลือกตั้งขั้นต้นเป็นตัวแทนพรรคให้ได้ก่อน แต่ความยากคือ การเป็นหน้าใหม่ทางการเมืองที่ต้องสู้กับสมาชิกพรรคเดียวกันที่เป็น ส.ส. ส.ว. เจ้าของพื้นที่ที่มีคะแนนนิยมมั่นคงมาอย่างยาวนานหลายสมัย หนำซ้ำความใหม่ทำให้ไม่มีฐานเสียง ไม่มีเงินทุน และต้องสู้กับทัศนคติแบบเหมารวมว่า การเป็นผู้หญิงในทางการเมืองมักถูกประเมินอย่างเสียเปรียบ แต่สิ่งที่พวกเธอมีคือความตั้งใจแรงกล้าที่จะไปเป็นตัวแทนจากผู้คนที่ถูกละเลย อาทิ เป็นตัวแทนชนชั้นแรงงานที่แท้จริง เป็นตัวแทนของชาวบ้านที่ถูกละเลยจากภาครัฐ เป็นต้น
ภาพยนตร์สารคดีได้เกาะติดให้เราเห็นเส้นทางของแต่ละคนบนถนนการเมืองที่เต็มไปด้วยหนามและตะปูเหล็กมากมาย ซึ่งหนังสารคดีพาไปดูจุดเริ่มต้นจนถึงจุดจบของเส้นทางนี้ว่า แต่ละคนเตรียมตัว ต่อสู้และพยายามกันอย่างไร โดยตามติดเบื้องหลังการทำงานของผู้สมัครหญิง 4 คนจากพรรคเดโมแครต ซึ่งบทสรุปสุดท้ายรัฐสภาสหรัฐอเมริกามี ส.ส.หญิงอายุน้อยสุดในประวัติศาสตร์การเมือง ในวัยเพียง 29 ปี อย่าง อเล็กซานเดรีย โอคาซิโอ-คอร์เตซ ซึ่งสามารถล้มยักษ์นักการเมืองรุ่นลายครามได้ ถือเป็นภาพยนตร์สารคดีมีพลังที่จุดประกายความหวังความพยายามของเหล่าสตรีที่มีความหวังจะเข้ามาเปลี่ยนแปลงสังคมผ่านกลไกการเมือง
สัปดาห์นี้ใครสนใจดูขบวนการเคลื่อนไหวในมุมสตรีลองหาดูมินิซีรีส์ Mrs.America ได้บนสตรีมมิ่ง HBO และหนังสารคดี Knock Down the House รับชมได้ทางเน็ตฟลิกซ์
ภาพประกอบ Youtube Video / BBC / FX / Netflix
