| ผู้เขียน | พยาธิ เยิรสมุด |
|---|
ศิลปินแห่งชาติ นักโบราณคดี และคุรุ(คำนี้สื่อไทยทิ้งไปแล้ว ใช้คำจากเสียงฝรั่งว่ากูรูแทน) ด้านประวัติศาสตร์สุจิตต์ วงษ์เทศ บอกไว้ชัดเจนว่า ประวัติศาสตร์ก็คือนิยาย
และหากใครเคยดูหนังญี่ปุ่นเรื่อง ‘ฟลายอิ้ง คัลเลอร์’ (2015) ก็จะเห็นครูกวดวิชาบอกกับนักเรียนที่อ่อนประวัติศาสตร์ว่า ประวัติศาสตร์ก็คือเรื่องของรัก โลภ โกรธ หลง อ่านเรื่องให้สนุกแล้วจะจำได้เอง
น่าเสียดายที่เราไม่ได้สอนกันอย่างนี้ เพราะเรามีความคิดชุดหนึ่งครอบไว้ก่อนเรียน ระหว่างเรียน และระหว่างที่ซ่อนอยู่ตามบรรทัดของตำรา ไม่ให้เฉไฉไปอื่นว่า เรียนด้วยความรักชาติ รักชาติด้วยการเรียนประวัติศาสตร์
กระทั่งขุนวรวงศาธิราช ที่ขึ้นมาได้เพราะแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ ก็ยังถูกกีดกันจากหน้าประวัติศาสตร์ไทย มิให้นับเป็นกษัตริย์ ขณะที่ 400 ปีของราชวงศ์ต่างๆที่ พี่ฆ่าน้อง อาฆ่าหลาน ผู้ใหญ่ฆ่าเด็กทารก ฯลฯ ชิงบัลลังก์อยุธยากันเป็นปกติ
เรียนประวัติศาสตร์เพื่อเห็นชีวิต เข้าใจเส้นทางอำนาจ และตระหนักในสภาพที่แท้ของสังคม
โดยเฉพาะประวัติศาสตร์ยุคใกล้ ซึ่งมีหลักฐานเอกสารมากมายให้ศึกษา เพียงหยิบขึ้นอ่านเท่านั้น ก็จะรู้เรื่องราวซึ่งยิ่งกว่านิยาย เห็นภาพบรรพบุรุษที่ฝ่าฟันอุปสรรคสร้างบ้านเมืองมาอย่างยากลำบากอย่างไร เพื่อจะตรวจตราตัวเองในวันนี้ ว่าเป็นหน่วยหนึ่งของสังคมคุณภาพที่จะรักษาบ้านเมืองต่อไปได้อย่างมั่นคง สุขสงบ หรือไม่
เจ้าฟ้า เจ้าชาย ในพระพุทธเจ้าหลวง เป็นอีกเล่มที่เหมือนนิยายศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย นำชีวิตของเจ้าฟ้าเจ้าชาย 8 พระองค์ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างสังคมยุคใหม่อย่างใหญ่หลวง มาถ่ายทอดอย่างเห็นเลือดเนื้อ จนแทบจะรู้สึกถึงลมหายใจ นอกเหนือพระวิริยะอุตสาหะที่แต่ละพระองค์ทรงทุ่มเทแก่บ้านเมือง ทำงานสนองพระราชปณิธานในพระราชบิดา
แต่ละพระองค์ราวกับตัวเอกละครหลังข่าว ทั้งสรรเสริญ นินทา ทั้งว้าเหว่ ทุกข์ทรมานจากโรคภัย ฯลฯ
กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ เจ้านายหนุ่มพระอารมณ์แรง ทรงทำอย่างไร ระบบกฎหมายของสยามจึงเกิดขึ้นเทียมนานาอารยะประเทศได้ แต่เกิดอะไรพระราชบิดาจึงทรงกริ้วขนาดหนัก จนสิ้นพระชนม์ในต่างแดน
ขณะที่ระบบไพร่พลเกณฑ์ทัพยังล้าหลัง กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช ทรงทุ่มเทระดับไหน จึงสร้างโรงเรียนนายร้อยทหารบก สร้างกองทัพสมัยใหม่ขึ้นได้ โดยทรงเป็นที่รักของผู้คนอย่างไร
เจ้านายทั้งสองพระองค์นี้หากเขียนเรื่องเป็นบทหนังบทละคร ผู้ชมคงน้ำตาร่วงแล้วร่วงอีก ทั้งยังสิ้นพระชนมชีพเสียแต่ทรงเป็นหนุ่มใหญ่วัยฉกรรจ์
ยังเรื่องของ หมอพร พลเรือเอกกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ที่ชาวบ้านทูนหัวเรียก เสด็จเตี่ย กับจอมพลเรือกรมพระนครสวรรค์วรพินิต ผู้ทรงผ่านราชการ 3 แผ่นดิน ทรงตกระกำต่างๆทั้งๆเป็นเสาหลักงานราชการนานา
ทั้งสองพระองค์ทรงงานร่วมกันอย่างดีแบบไหน จึงเกิดข่าวแย่งราชบัลลังก์รัชกาลที่ 6 ขึ้นได้
ยังกรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ผู้ทรงมีคติประจำพระองค์ว่า อะไรฝรั่งทำได้ คนไทยก็ทำได้กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ผู้ทรงเป็นที่ประทับพระทัยในพระเจ้าซาร์นิโคลัสแห่งรัสเซีย กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ผู้ทรงทุ่มเทแก่การสาธารณสุข แต่บั้นปลายชีวิตถูกถอดฐานันดรศักดิ์ เป็นนักโทษชา
และกรมหลวงสงขลานครินทร์ พระบิดาแห่งการแพทย์ไทย ผู้ทรงมีน้ำพระทัยอันประเสริฐ
แม้หนังสือไม่ได้บอก แต่อ่านแล้วรู้ได้ทันทีว่า พระพุทธเจ้าหลวงและพระราชโอรสทั้งหลาย ทรงนำพาบ้านเมืองฝ่าภยันตรายมาอย่างยากเย็นแสนเข็ญอย่างไร.
