การศึกษาหาข้อเท็จจริงนั้นเรื่องหนึ่ง ความรู้อันเกิดจากข้อเท็จจริงนั้นอีกเรื่องหนึ่ง แต่ที่สำคัญก็คือ การเรียนรู้ข้อเท็จจริงด้วยทัศนคติที่ถูกต้อง เพื่อประมวลเป็นความรู้อันเหมาะควรนั้น น่าสังวรที่สุด เนื่องจากความรู้ซึ่งปราศจากอคติเท่านั้น ที่จะแตกกิ่งก้านสาขาเป็นปัญญาอันร่มรื่น รังสรรค์ประโยชน์แก่ผู้คนได้
ย้อนรอยเสียแผ่นดินสมัยรัตนโกสินทร์ ประวัติศาสตร์ที่ต้องเรียนรู้โดย สายสกุล เดชาบุตร เป็นอีกเรื่องที่นักเรียนนักศึกษาครึ่งศตวรรษหลังที่ผ่านมา ไม่ได้ศึกษากระจ่างจากห้องเรียนนัก
เกาะหมาก, มะริด ทวาย ตะนาวศรี, บันทายมาศ, แสนหวี เชียงตุง, เประ, สิบสองปันนา, สิบสองจุไท, แม่น้ำสาละวินฝั่งซ้าย, ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง, ฝั่งขวาแม่น้ำโขง, มณฑลบูรพา, ๔ หัวเมืองมลายู, เขาพระวิหาร คำนวณพื้นที่มหาศาลของดินแดนเหล่านี้ ก็ประมาณความเป็นมหาอำนาจจากการขยายอาณาเขตของสยามได้ แต่นั่นมิใช่การศึกษาเพื่อขุ่นแค้นเสียดายด้วยความรู้สึกชาตินิยม
ลองคำนึงในมุมกลับ ว่าหากดินแดนเหล่านั้นยังอยู่ในอาณัติสยาม ปัจจุบัน ด้วยความคิดและความรู้สึกทางเชื้อชาติ วัฒนธรรม และชาตินิยมลักษณะเดียวกันของผู้คนโดยทั่วไป สยามจะเผชิญกับสงครามแยกดินแดนอย่างมากมาย หลายลักษณะ จะระส่ำระสายขนาดไหน
เช่นเดียวกับนานาประเทศเกิดใหม่อีกครั้งหลังสหภาพโซเวียตล่มสลาย
อ่านเพื่อปรับทัศนคติและเพิ่มพูนสติปัญญา
๐ จดหมายเหตุฟอร์บัง ปกแข็งบันทึกความทรงจำของออกพระศักดิสงคราม (เชอวาลลิเยร์ เดอ ฟอร์แบง – Chevalier de Forbin) ผู้ซึ่งถูกเจ้าพระยาวิชเยนทร์ริษยากีดกัน จนต้องกลับฝรั่งเศส ประวัติชีวิตที่เล่าแต่เหตุการเดินทางเข้าสยามมากับราชฑูตฝรั่งเศส การประสบปัญหาการเมืองภายใน ถูกส่งมาสร้างป้อมที่บางกอกและปราบกบฏมักกะสัน กระทั่งพระเพทราชาปฏิวัติปราบดาภิเษก
ม.จ. ดำรัสดำรง เทวกุล ทรงแปล เป็นหนังสืออีกเล่มที่นักเรียนนักศึกษาต้องอ่าน และคนไทยที่รักจะเรียนรู้ทบทวนตัวเองต้องไม่พลาด เพราะถ้าไทยเป็นฮอลลีวู้ดหรือเกาหลี เรื่องนี้เป็นอีกเรื่องที่ถูกสร้างเป็นหนังหรือหนังชุดไปแล้ว
๐ หนังสือเล่มที่ต้องกล่าวถึง จาก ล่อกวนตง ผู้เขียน สามก๊ก อันลือลั่น ตำนานคนดีคนชั่วที่จะยืนยันพุทธทัศนะและความจริงที่ว่า ต้องดูตัวเองให้เห็นเสียก่อน จึงค่อยดูคนอื่น ฮุนจึงเหลา หรือ หอพิศวาท ปกแข็งงดงามเล่าเรื่องผู้กตัญญุรู้คุณซึ่งตั้งมั่นแน่วแน่แม้จะทุกข์ขุกเข็ญเพียงใด กับผู้สันดานเนรคุณทรยศเจ้านาย ซึ่งมีบั้นปลายให้นักอ่านประจักษ์ในกรรมสนองตามครรลองชีวิต
๐ นิยายขนาดสั้นแทบไม่ถึงร้อยหน้า ของนักเขียนหญิงอเมริกัน คาร์สัน แมคคัลเลอร์ส ที่ร้อยเรียง บทเพลงโศกแห่งคาเฟแสนเศร้า ให้นักอ่านได้สะทกสะเทือนความรู้สึกอย่างคาดไม่ถึง และเรื่องสะทกสะเทือนนั้นจะมีอะไรยิ่งไปกว่าความรัก อันเป็นที่มาของเหตุทุกข์และสุขนานาหลากหลาย จุฑามาศ แอนเนียน แปล
๐ อีกเล่มที่ไม่น่าพลาดคือ เรื่องง่ายๆ ของ เลโอนาร์โด ชัชชา คดีฆ่าตัวตายที่เห็นได้ชัดเจน ซึ่งกลายเป็นกรณีฆาตกรรมซับซ้อนที่ตำรวจไม่กล้าสรุปสำนาน นิยายสืบสวนของนักเขียนปัญญาชนคนสำคัญของอิตาลีที่ อิตาโล คัลวิโน บรรณาธิการและเพื่อนกล่าวว่า เป็นนักเขียนหนุ่มอันเฉียบแหลม นันธวรรณ์ ชาญประเสริฐ แปล
หนังสือเล่มบางๆที่เนื้อหาไม่บางตามรูปเล่ม เขาเป็นคนซิซิลี คนซิซิลีฆ่ากันเองมาตั้งนานแล้ว เพราะอะไรก็ไม่รู้ ” น่าอ่านพิลึกล่ะ
๐ จากนักเขียนที่ อี. เอ็ม. ฟอสเตอร์ ผู้โด่งดังกล่าวว่า ไม่เคยมีคนเช่นนี้ในวงวรรณกรรมอังกฤษมาก่อน ตั้งแต่สายธารวรรณกรรมเกิดขึ้น จะจับเขาไปอยู่ตรงไหนก็ไม่ได้ และถ้าปล่อยเขาเขียนหนังสือต่อไป พวกเราจะต้องเป็นบ้าตาย ชามูเอล บัตเลอร์ ผู้เขียน โนแฮ์วร หรือที่ ประสิทธิ์ ตั้งมหาสถิตกุล พากย์ไทยในชื่อว่า เอเรวอน ดินแดนไร้แห่งหน เล่มหนาพอดีมือ
หนังสือที่จะมาป่วนก่อกวนความคิดให้ต้องใช้ใคร่ครวญอย่างเตลิดเปิดเปิง อย่างน้อยนะ คิดว่างั้น
๐ นักสำรวจและเรื่องฟินน์อื่นๆ ๑๕ เรื่องสั้นประหลาด รสชาติแปลก ของนักเขียนมือรางวัลชาวฟินแลนด์ เยอกี ไวโนเนน รถเมล์สายหนึ่งมีผู้โดยสารประจำคนหนึ่งนั่งเล่นไปมา ไม่มีใครเห็นว่าเขาขึ้นเมื่อไหร่หรือลงตรงไหน, เมื่อพรานล่านกขอเพียงจุมพิตเดียวจากกินรี, นักโทษต้องเล่นหมากรุกเพื่ออิสรภาพหากชนะ และตายถ้าเล่นแพ้ ตามนโยบายลดความแออัดในเรือนจำ ฯลฯ น้ำลายสอ อยากอ่าน
กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ แปลให้พบอีกโลกของจินตนาการ
๐ อย่ามาส่งเสียงกับผม ประโยคเช่นนี้ ผู้ใดที่สามารถพูดกับสาธารณชนได้ อ่าน มติชนสุดสัปดาห์ วรรณกรรมสำราญทางการเมือง สานสัมพันธ์แนบแน่นสืบเนื่องมากับประวัติศาสตร์ปฏิวัติรัฐประหาร
สุดท้าย ไม่ควรพลาดคือบทความ “เรื่องที่น่าเศร้า” การเสียชีวิตของนักเรียนเตรียมทหารที่อาจารย์ วีรพงษ์ รามางกูร เขียนไว้น่าสะเทือนใจใน มติชน รายวันกับออนไลน์ ๓๐ พ.ย.ที่ผ่านมา.
บรรณาลักษณ์
