ถึงวาระที่นักอ่านได้ตื่นเต้นกับหนังสือใหม่ และเป็นโอกาสเสาะหาหนังสือซึ่งออกมาแล้วแต่ยังไม่เคยผ่านสายตาอีกครั้งกับ งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ครั้งที่ 46 และงานแสดงร่วม สัปดาห์หนังสือนานาชาติ ครั้งที่ 16 ณ หอประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ระหว่างวันที่ 29 มีนาคมถึง 8 เมษายนนี้
โดยมีนิทรรศการหลักของงานชื่อ อ่านอีกครั้ง ไว้จูงใจ
จาก 407 สำนักพิมพ์ไทยและ 19 สำนักพิมพ์ต่างประเทศ รวมเป็นหน้าร้านหนังสือถึง 945 ร้านให้เลือกหางานถูกใจหอบกลับบ้านไปอ่านหรือไปฝากลูกหลาน คนสนิทมิตรสหาย
ได้เห็นการอ่านอีกครั้งของหนังสือเล่มต่างๆ บนเส้นทางการอ่านของโลกและสังคมไทย ที่มีอิทธิพลเปลี่ยนแปลงคนและเปลี่ยนแปลงโลกได้ โดยเน้นให้สังคมไทยประจักษ์ในความสำคัญที่จะต้องสร้างวัฒนธรรมแสวงการเรียนรู้ ซึ่งอาศัยการอ่านเป็นกิจกรรมหลัก
ในงานนี้มี ไต้หวัน เป็นแขกพิเศษ ที่จะนำเทคโนโลยีมาแสดงมิติการอ่านอันก้าวหน้า นอกเหนือการสนทนาระหว่างนักเขียนรุ่นใหม่ วงซิมโฟนีออร์เคสตราซึ่งมีประวัติยาวนานที่สุดของไต้หวัน และโรงละครงานวัด ให้ชมกันอย่างตื่นตา เป็นต้น
ส่วนมิติการอ่านด้วยเทคโนโลยีโดยนิทรรศการ CCC Creative Comic Creation ผสมผสานโลกเสมือนเข้ากับโลกความจริง ด้วยการ์ตูน 4 เล่มผ่านภาพ 3 มิติ ที่ตัวการ์ตูนโผล่ขึ้นมาทักทายผู้ชมได้ โดยการใช้แอพลิเคชั่น รวมทั้งการพัฒนาใหม่ๆที่นักประดิษฐ์คิดค้นพยายามเชื่อมโยงวิทยาการเข้ากับธุรกิจสิ่งพิมพ์อีกมากมาย ซึ่งไม่น่าพลาดชม
นอกจากนี้ยังมีนิทรรศการ 100 ปี นายผี อัศนี พลจันทร์ หนึ่งในบุคคลที่มีอิทธิพลต่อนักศึกษายุคก่อนและหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 เชื่อมโยงให้เห็นพลังการอ่านที่ส่งไปถึงกำลังความคิด
และในงานนี้เอง สำนักพิมพ์มติชน เสนองานที่ควรแก่การอ่านและการใช้เวลาอย่างยิ่งยวด ทั้งที่เป็นความรู้น่าตื่นเต้น และที่เป็นบันเทิงอันแสนจะเพลิดเพลิน มากมายหลากหลายให้เสาะหา
๐ จากความทรงจำล้ำค่าในท่านหญิงพูน ม.จ. พูนพิศมัย ดิศกุล พระธิดาในสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ทำให้ประวัติศาสตร์นอกพงศาวดารมีเลือดเนื้อและชีวิตชีวาขึ้นมา อ่านสนุกมีรสชาติราวกับภาพยนตร์เรื่อง ‘พระราชวงศ์จักรี พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๖’ หรือสิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็นสมัยรัชกาลที่ 6 มาฉายให้ชมอยู่ต่อหน้า
เป็นหนังสือเล่มที่ชะลอภาพและเรื่องราวนานาสมัยรัชกาลที่ 6 มาให้เราชมชนิดหาจากที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว อ่านแล้วเล่าให้เพื่อนฟังต่อได้หลายวันทีเดียว
๐ ‘อยากลืมกลับจำ’ อีกความทรงจำซึ่งหาบันทึกไม่ได้อีกเหมือนกันของ จีรวัสส์ ปันยารชุน พิบูลสงคราม ธิดาของจอมพลอดีตผู้นำซึ่งเป็นเชื้อสายคณะราษฎรคนสุดท้าย ถ่ายทอดให้สามนักประวัติศาสตร์รุ่นใหม่จดจารไว้ให้คนรุ่นหลังได้เรียน ทั้งชีวิตที่ดำเนินอยู่ในสังคมยุคก่อนและหลังสงครามโลกครั้งหลัง ที่เกี่ยวข้องกับบุคคลสำคัญและบุคคลทั่วไป
การฉายซ้ำอย่างมีคุณค่าที่หากเจ้าของความทรงจำวัย 90 มิได้ฝากผ่านมา คนรุ่นหลังก็คงมิได้มีข้อมูลอีกด้านที่จะพิจารณาเรื่องต่างๆในอดีตได้รอบด้านขึ้น
สนุกอย่างกับนิยายเช่นเดียวกับเล่มแรก
๐ อีกเล่มที่นักอ่านและนักเรียนรู้พลาดไม่ได้ เมื่อวรชาติ มีชูบท รวบรวมเรื่องราวใน ‘ราชสำนักรัชกาลที่ ๖‘ จากมหาดเล็กผู้เคยได้ถวายงานใกล้ชิด กับข้อมูลที่ได้จากเอกสารจดหมายเหตุในหอจดหมายเหตุแห่งชาติ และบันทึกของข้าราชการในยุคสมัย ดังนั้นจึงแน่ใจได้ถึงข้อเท็จจริง ที่นำผู้อ่านเข้าสู่ราชสำนัก พบเรื่องราวที่ไม่เคยได้ล่วงรู้อีกนานาซึ่งทำให้เข้าใจและเห็นภาพที่เคยพร่ามัวได้ชัดเจนขึ้น
โดยเฉพาะโบราณราชประเพณีนานา ที่ทำให้เปลี่ยนแปลงในปัจจุบันเกิดขึ้นได้อย่างเข้าใจ
๐ อีกเรื่องพิสดารที่พลาดไม่ได้จริงๆ ประวัติศาสตร์มีชีวิตอีกมุมสำคัญของสังคมที่พระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน ‘เดอะ ฟิชชิ่ง ฟลีท’ โดย แอน เดอ คูร์ซี หรือพากย์ไทยโดย สุพัตรา ภูมิประภาส ฟังแล้วชวนพิศวงว่า ‘กองเรือหาคู่ จากเมืองฝรั่งขึ้นฝั่งที่อินเดีย’
เมื่อการแต่งงานเป็นเรื่องจำเป็นของหญิงอังกฤษยุควิคตอเรียน อันประกันชีวิตบั้นปลายที่สุขสบายได้ แต่คู่ครองที่เพียบพร้อมในบ้านเกิดนั้นหายาก กองเรือหาคู่จึงนำสาวโสดที่ไม่อยากขึ้นคาน มุ่งไปยังดินแดนบริติชราชอันคับคั่งด้วยชายหนุ่มฐานะมั่นคงทั้งลาภยศ ที่ต่างโหยหาหญิงคู่ชีวิตเช่นเดียวกัน
เปิดโลกหาคู่และการแต่งงานในแผ่นดินอนุทวีป ให้เห็นวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมอันซับซ้อนของบรรดาเจ้าหน้าที่ชั้นสูงอังกฤษ การเกี้ยวพาราสีและงานสังคมของเจ้าอาณานิคม ที่น้อยโอกาสจะถูกเปิดเผยให้รับรู้ เป็นประวัติศาสตร์สังคมนอกเหนือการล่าอาณานิคม ที่พ่วงตามมาอย่างมีสีสัน
๐ แต่ที่เข้มข้นสุดยอดที่ต้องหอบกลับบ้านด้วยคือ ‘อย่าเรียกฉันว่านังแพศยา’ ของ หลิวเจิ้นอวิ๋น พากย์ไทยโดย ศุณิษา เทพธารากุลการ เรื่องของสาวบ้านนอกโฉมงามหยดย้อย ซึ่งมีชีวิตปกติสุขกับสามี แต่ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อท้องลูกคนที่ 2 เพราะรัฐบาลให้มีลูกได้คนเดียว เลยเตี๊ยมกับสามีแกล้งหย่ากันหลอกๆ แต่เจ้าผัวตัวแสบกลับได้โอกาสไปแต่งงานกับหญิงคนใหม่
ทำไงล่ะ แค้นเข้ากระดูกละสิ
เธอคิดจะทรมานผัวตัวแสบให้สาหัส จึงฟ้องศาลพิสูจน์ว่าการหย่าครั้งนั้นเป็นเรื่องโกหก เพื่อแต่งงานกับสามีอีกครั้งและหย่าอีกหนให้ถูกต้อง
ใครจะไปรู้ว่า เหตุการณ์ดังกล่าว หลอกหลอนทั้งเธอและข้าราชการน้อยใหญ่ตั้งแต่ระดับตำบล อำเภอ มณฑล จนถึงระดับผู้นำ เป็นปรากฏการณ์พิสดารนานถึง 20 ปี
สนุก อยากรู้ วางไม่ลง
๐ น่าเสียดาย ไม่มีพื้นที่พอจะพูดถึงหนังสือน่าอ่านอีกหลายเล่ม ที่รอนักอ่านอยู่ในงาน ซึ่งล้วนแล้วแต่ให้ทั้งสาระและความบันเทิงเต็มอิ่ม เปิดโลกอดีตอันเร้าใจของเราเองที่ไม่เคยรู้ และไม่เคยเล่าในห้องเรียนมาก่อน ประวัติศาสตร์อันเปี่ยมชีวิตชีวามากมายที่ครูไม่เคยสอน และเรื่องจริงที่ยิ่งกว่านิยายอีกหลายเล่ม ซึ่งจะอยู่ในความทรงจำไปอีกนาน
อย่าพลาดงานสัปดาห์หนังสือคราวนี้ และร้านที่พลาดไม่ได้ สำนักพิมพ์มติชน… ปู๊นปู๊น…
