บทนำมติชน 23 เมษายน 2565 : ปลูกกัญชาได้เมื่อไหร่
นายประยุทธ เพชรคุณ รองอธิบดีอัยการสำนักงานคดีพิเศษ ในฐานะรองโฆษกสำนักงานอัยการสูงสุด ให้ความเห็นส่วนตัวทางวิชาการ เกี่ยวกับปัญหาการปลูกกัญชา ซึ่งน่าสนใจและไขข้อข้องใจของประชาชน โดยระบุว่า พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 กำหนดให้กัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ซึ่งผู้ใดมีไว้ในครอบครองโดยไม่ได้รับอนุญาต หรือผลิต ปลูกกัญชา เพื่อจำหน่ายมีโทษปรับและจำคุก ต่อมามีการประกาศใช้ พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 มาตรา 4 ให้ยกเลิก พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 ที่กำหนดให้กัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษไปแล้วตั้งแต่วันที่ 9 พฤศจิกายน 2564
แต่ประมวลกฎหมายยาเสพติดฉบับใหม่ ยังบัญญัติให้มียาเสพติดให้โทษประเภท 5 ในมาตรา 29 (5) โดยระบุชื่อเพียงพืชฝิ่น ไม่ระบุชื่อกัญชา แต่ใช้คำว่า “เช่น” เป็นการยกตัวอย่างว่าฝิ่นเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ดังนั้น หากจะดูว่าอะไรเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 จึงต้องไปดูในประกาศกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2563 ซึ่งยังมีชื่อ กัญชาอยู่ ข้อสงสัยว่า เมื่อ พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 ยกเลิกไปแล้ว ทำไมกัญชายังเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 อยู่อีก คำตอบง่ายๆ คือ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ปี 2563 ที่กำหนดให้กัญชาเป็นยาเสพติด ไม่ได้ถูกยกเลิกโดย พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 ซึ่งต่อมากระทรวงสาธารณสุขได้มีประกาศ ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 ปลดกัญชาออกจากชื่อยาเสพติดให้โทษประเภท 5 มีผลใช้บังคับเมื่อพ้น 120 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา คือวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2565 ดังนั้น กัญชาจะสิ้นสภาพยาเสพติดให้โทษนับแต่วันที่ 9 มิถุนายน 2565 เป็นต้นไป
รองอธิบดีอัยการสำนักงานคดีพิเศษ ชี้ต่อไปว่า ปัจจุบันกัญชาจึงยังเป็นยาเสพติดให้โทษ ประชาชนยังปลูกไม่ได้ ต้องรอ 9 มิถุนายน 2565 เป็นต้นไป และเมื่อปลดล็อกโดยสมบูรณ์ จะมีผลต่อคดีต่างๆ จะมีการสั่งยุติคดี จำหน่ายคดี ปล่อยตัวผู้ถูกคุมขัง ฯลฯ และตั้งแต่ 9 มิถุนายน 2565 เป็นต้นไป ประชาชนสามารถปลูกกัญชาได้ทันทีหรือไม่ ก็น่าจะเป็นเช่นนั้น อย่างไรก็ตาม มีหน่วยงาน และ ส.ส.เตรียมเสนอกฎหมายควบคุมและกำหนดหลักเกณฑ์ ข้อห้ามต่างๆ เข้าสภา ซึ่งหากกฎหมายดังกล่าวเสร็จไม่ทันวันที่ 9 มิถุนายน 2565 จะเกิดเป็นประเด็น เป็นไปได้ที่ประชาชนจะตีความว่าปลูกกัญชาได้โดยเสรี ตามหลักที่ว่า “การปลูกกัญชาสามารถกระทำได้โดยไม่มีความผิด และไม่มีโทษเมื่อไม่มีกฎหมาย” นั่นเอง
