เมื่อเวลา 09.00 น. วันที่ 16 มิถุนายน 2561 ที่ผ่านมา มีการเปิดการประชุมสุดยอดผู้นำยุทธศาสตร์ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอิรวดี – เจ้าพระยา – แม่โขง (ACMECS Summit) ครั้งที่ 8 ซึ่งจัดขึ้นที่โรงแรมแชงกรี-ลา ถนนเจริญกรุง เขตบางรัก กรุงเทพฯ โดยงานนี้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) เป็นประธาน และได้กล่าวสุนทรพจน์ ภายใต้หัวข้อ “การก้าวสู่ประชาคมแม่โขงที่เชื่อมโยงกัน” โดยมีผู้นำสมาชิก ACMECS ได้แก่ สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโชฮุน เซน นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา นายทองลุน สีสุลิด นายกรัฐมนตรีแห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว นายอูวินมยิน ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา นายเหวียน ซวน ฟุก นายกรัฐมนตรีแห่งสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม และดะโต๊ะ ปาดูกา ลิม จ็อก ฮอย เลขาธิการสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) เข้าร่วมด้วย
ในระหว่างที่มีการถ่ายทอดสดผ่านทางสถานีโทรทัศน์อยู่นั้น หลายคนก็สังเกตเห็นนายดอน ปรมัตถ์วินัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ หยิบหูฟังขึ้นมาใส่ทันทีที่ พล.อ.ประยุทธ์ เริ่มกล่าวบนเวที ทำเอาสงสัยว่า ใส่ทำไม ในเมื่อนายกฯพูดภาษาไทย
เพื่อคลายข้อสงสัย “มติชน” จึงได้สอบถามเรื่องนี้จากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศโดยตรง เพื่อให้ได้คำตอบชัดๆ
ทำให้ทราบว่า “ก็ต้องการฟังการแปลของล่ามของท่านนายกฯ ซึ่งเป็นข้าราชการจากกระทรวงการต่างประเทศ”
“ปกติผมไม่เคยฟัง แต่ครั้งนี้ฟังเพราะจะตรวจคนแปล ก่อนหน้านี้มีคนชมให้ฟังว่าล่ามของเราแปลได้ดี พอฟังแล้วก็เห็นด้วยว่าเขาแปลได้โอเค” นายดอนกล่าว
ไหนๆ ก็มีคนสนใจสอบถามถึงเรื่องล่าม รัฐมนตรีดอนเลยขยายความให้ฟังต่อว่า ล่ามในการประชุมต่างๆ ถือว่ามีความสำคัญอย่างยิ่ง และการประชุมระหว่างประเทศเช่นนี้ เมื่อผู้นำแต่ละชาติพูดภาษาของตนเอง แต่ละประเทศก็จะมีล่ามของตนเองตามมาด้วยเช่นกัน ล่ามจะต้องมีการแปลจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาท้องถิ่นของแต่ละชาติ เรียกว่าเป็นการแปลซ้อนแปล
“ความละเอียดอ่อนมันอยู่ตรงที่ล่ามของเรากับล่ามของเขา คนเป็นล่ามภาษาอื่นจะรู้และเข้าใจสิ่งที่ผู้นำของเราพูดแค่ไหน ก็อยู่ที่ล่ามของเราที่สำคัญที่สุดว่าจะสามารถถ่ายทอดสิ่งที่ผู้นำพูดได้กี่เปอร์เซ็นต์ ซึ่งล่ามของเราก็ทำได้ดี” นายดอนกล่าว
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ให้ความรู้เพิ่มเติมอีกว่า บางครั้งเมื่อผู้นำพูดตามถ้อยแถลงที่มีการเตรียมกันเอาไว้ล่วงหน้าก็ไม่เป็นไร แต่เมื่อเป็นการพูดสด ล่ามอาจตามไม่ทัน ท่านนายกฯ เป็นคนพูดเร็วและไม่พูดตามสคริป บางครั้งเลยไม่แน่ใจว่าล่ามจะตามสิ่งที่ท่านนายกฯ พูดทันหรือไม่ เพราะในอดีตเคยเกิดเรื่องที่ล่ามตามไม่ทัน ซึ่งในครั้งนั้นเป็นล่ามที่จ้างมา ไม่ใช่ล่ามที่เป็นข้าราชการกระทรวงการต่างประเทศ
รัฐมนตรีดอนยังพูดถึงการประชุมผู้นำแอคเมคส์ ครั้งที่ 8 ที่เพิ่งจบลงไปเมื่อวันที่ 16 มิถุนายน ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นที่มาของคำถามว่าด้วยเรื่องล่ามในครั้งนี้ว่า เป็นการประชุมที่ได้รับคำชื่นชมจากผู้นำชาติอื่นๆ ที่มาร่วมประชุมว่า เป็นเสมือนการช่วยชุบชีวิตให้ความร่วมมือในกรอบแอคเมคส์มีพลวัตรขึ้นมาอีกครั้ง จนทำให้คนทำงานที่อยู่เบื้องหลังการประชุมครั้งนี้ปลื้มใจและหายเหนื่อยไปตามๆ กัน
