| ที่มา | มติชนรายวัน 6 มกราคม 2562 |
|---|
หมายเหตุ”มติชน” – นายชาตรี อรรจนานันท์ อธิบดีกรมการกงสุล ให้สัมภาษณ์ถึงภาพรวมการทำงานของกรมการกงสุลในปีที่ผ่านมา ตลอดจนแผนงานที่กำลังดำเนินการเพื่อยกระดับการบริการประชาชน และคนไทยที่ตกทุกข์ได้ยากในต่างประเทศให้มีประสิทธิภาพและสามารถช่วยเหลือประชาชนได้อย่างรวดเร็วมากยิ่งขึ้น
คนไทยเดินทางออกนอกประเทศเฉลี่ย 10 ล้านคนต่อปี เมื่อรวมกับจำนวนคนไทยที่คาดว่าอาศัยอยู่ในต่างประเทศที่มีอยู่ราว 1.6 ล้านคน ก็เท่ากับมีคนไทยอยู่ในต่างประเทศเกือบ 12 ล้านคนต่อปี ตัวเลขการให้ความช่วยเหลือคนไทยในปี 2561 นับตั้งแต่เดือนมกราคม – สิงหาคม อยู่ที่ 7,238 ราย เป็นการให้ความช่วยเหลือคนไทยที่ตกทุกข์ได้ยากทั่วไป 2,587 ราย ช่วยเหลือแรงงานไทย 1,033 ราย ช่วยเหลือลูกเรือประมง 57 ราย ช่วยเหลือผู้ที่อาจเข้าข่ายเป็นเหยื่อค้ามนุษย์ 138 ราย ช่วยคนไทยที่ถูกจับกุม 1,501 ราย ส่งศพและอัฐิผู้เสียชีวิตในต่างประเทศ 116 ราย ติดตามหาญาติและตรวจสอบสภาพความเป็นอยู่ 1,709 ราย เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2560 ทั้งปีที่ 11,000 คน ตัวเลขโดยรวมถือได้ว่าลดลง แต่เมื่อเทียบกับตัวเลขคนไทยที่อยู่ในต่างประเทศโดยรวมจะเห็นว่าผู้ที่เราเข้าไปให้ความช่วยเหลือจะคิดเป็นสัดส่วนราว 1 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น
ในปีนี้ ซึ่งจะต้องมีการจัดการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร ถือเป็นโอกาสดีที่เราจะได้จัดทำทะเบียนคนไทยในต่างประเทศ เพื่อตรวจสอบตัวเลขที่แท้จริงของคนไทยที่อาศัยอยู่ในต่างประเทศอีกครั้ง เพราะคนไทยที่จะมาใช้สิทธิลงคะแนนเลือกตั้งจะต้องมาลงทะเบียนกับสถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุลใหญ่ไทยในประเทศที่ตนมีถิ่นพำนักอยู่
ส่วนกลุ่มประเทศที่มีความเสี่ยงคือกลุ่มประเทศในตะวันออกกลาง ซึ่งพบปัญหาการค้าบริการสูงในระดับที่กรมให้ความสำคัญ ในปี 2562 เราจะจัดทีมสหวิชาชีพไปยังประเทศกลุ่มเสี่ยง เพื่อไปแนะนำ ตักเตือน และช่วยเหลือตามที่เห็นว่ามีความต้องการ อาทิ มีจิตแพทย์ไปให้คำปรึกษา มีหมอไปแนะนำเรื่องการดูแลตนเอง เราไม่ได้สนับสนุนให้คนไทยทำผิดกฎหมายเพิ่ม แต่ทำหน้าที่ตามที่ควรจะมีเพื่อให้พวกเขาสามารถดูแลตนเองได้เมื่อเจ็บป่วย
กรณีของเกาหลีใต้ ปัจจุบันสภาพปัญหายังทรงๆ แต่ก็ได้มีกลไกหารือระดับทวิภาคีระดับอธิบดีภายใต้การประชุมกรอบ Consular Consultaion ระหว่างกัน โดยมีการหารือกันอย่างต่อเนื่องทั้งในระดับอธิบดีและรองอธิบดีของทั้งสองประเทศ เพื่อแก้ไขปัญหาคนไทยลักลอบไปทำงานในเกาหลีใต้ที่มีอยู่ราว 120,000 คนในปัจจุบัน
ประเด็นปัญหาอีกประการที่พบมากในปีที่ผ่านมาคือเรื่องภัยพิบัติทางธรรมชาติ อาทิ อินโดนีเซียที่มีภัยพิบัติเกิดขึ้นต่อเนื่อง กรมการกงสุลให้ความสำคัญกับประเด็นนี้จึงจะมีการซักซ้อมแผนให้ความช่วยเหลือคนไทยในยามฉุกเฉิน โดยจะให้ความสำคัญกับการฝึกซ้อมแผนการอพยพ การสร้างความเข้าใจและเตรียมงานให้พร้อมสำหรับเหตุฉุกเฉินใดๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้
เราให้การสนับสนุนให้สถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุลใหญ่ของไทยทั่วโลกทำงานร่วมกับเครือข่ายคนไทยในประเทศต่างๆ ที่มีอยู่อย่างใกล้ชิด เพราะเป็นกลไกสำคัญในการช่วยเหลือคนไทย เรามีงบประมาณสนับสนุนองค์กรและเครือข่ายคนไทยเหล่านี้เพื่อประโยชน์ในการทำงาน ทั้งยังเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนคนไทยในต่างแดนด้วย
ที่ผ่านมา กรมได้พัฒนาแอพพ์ Thai Consular ขึ้นและแนะนำให้คนไทยที่เดินทางไปต่างประเทศดาวน์โหลดแอพพ์ดังกล่าวไว้ เมื่อประสบปัญหาแอพพ์นี้จะบอกเบอร์ติดต่อ สถานที่ตั้งของสถานทูตและสถานกงสุลใหญ่ของไทยในประเทศต่างๆ ทั้งหมด
ขณะนี้สิ่งที่กรมกำลังพัฒนาเพิ่มขึ้นและอยู่ในช่วงทดลองระบบคือมีฟีเจอร์ใหม่เป็นปุ่มกด SOS เพื่อให้การช่วยเหลือเร่งด่วนในแอพพ์ Thai Consular บนพื้นฐานที่ผู้ใช้บริการต้องพร้อมที่จะแชร์โลเคชั่นเพื่อที่เราจะรู้ถึงตำแหน่งของผู้ต้องการความช่วยเหลือทันที ซึ่งต้องจำกัดการใช้งานเฉพาะกรณีประสบอุบัติภัย ประสบอุบัติเหตุ เจ็บป่วย และมีผู้เสียชีวิต ปัจจุบันกำลังอยู่ในระหว่างการทดสอบระบบ และน่าจะใช้ได้จริงในราวกลางเดือนมกราคมนี้ ถือเป็นเครื่องมือเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยที่จะสามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนได้อย่างทันท่วงที และสอดคล้องกับแนวโน้มที่คนไทยซึ่งเดินทางไปต่างประเทศทุกวันนี้ที่มักจะเปิดใช้บริการอินเตอร์เน็ตด้วย
ในด้านการปรับปรุงกฎระเบียบ ที่ผ่านมาการให้ความช่วยเหลือคนไทยที่ตกทุกข์ได้ยากในต่างประเทศมีข้อจำกัดในเรื่องระเบียบกฎเกณฑ์ซึ่งผูกกับระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยเงินทดรองราชการเพื่อช่วยเหลือคนไทยในต่างประเทศ พ.ศ.2549 จึงได้มีการจัดทำร่างระเบียบกระทรวงการต่างประเทศว่าด้วยการใช้จ่ายเงินอุดหนุนเพื่อช่วยเหลือคนไทยที่ตกทุกข์ได้ยากในต่างประเทศขึ้น เพื่อเอื้อให้เจ้าหน้าที่มีความยืดหยุ่นในการทำงานมากขึ้นในการช่วยเหลือคนไทยที่ตกทุกข์ได้ยากได้มากขึ้น โดยจะแล้วเสร็จและมีผลบังคับใช้ได้ภายในปีนี้
นอกจากนี้ในปี 2562 เรายังจัดทำงบประมาณแบบบูรณาการเพื่อทำกิจกรรมด้านกงสุลที่จะช่วยเสริมความเข้มแข็งของชุมชนคนไทยในต่างประเทศ โดยจะบูรณาการการทำงานของทุกหน่วยงานที่จะให้ความช่วยเหลือคนไทยในต่างประเทศและยังจะจัดปฏิทันการทำงานเพื่อไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนแต่ส่งเสริมซึ่งกันและกัน ขณะที่ในส่วนกลางเราก็ดำเนินมาตรการเชิงรุกเพื่อป้องปรามไม่ให้คนไทยทำผิดกฏหมาย อาทิ มีการเดินทางลงพื้นที่่เพื่อประชาสัมพันธ์ให้คนไทยหลีกเลี่ยงการไปทำงานอย่างผิดกฎหมาย เตือนให้ระมัดระวังการถูกหลอกไปค้าประเวณีในต่างประเทศ และยังมีการจัดทำคลิปแอนิเมชั่นชุด “หนูอุ่นจุ้นจ้าน” เพื่อให้ความข้อมูลความรู้กับประชาชนในรูปแบบที่เข้าถึงและเข้าใจได้ง่าย อาทิ ตอนแกะรอยผีน้อยน่ารักในเกาหลี และขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างจัดทำตอนต่อไป ซึ่งจะเป็นคำแนะนำสำหรับคนไทยที่อยากไปเก็บผลไม้ป่าในฟินแลนด์เป็นต้น
เราพยายามที่จะใส่ชุดความรู้ ป้องปราม บอกให้ประชาชนคิดให้รอบคอบ ตรวจสอบให้แน่ชัด ควบคู่กับการลงพื้นที่เพื่อให้ข้อมูล ชุดความรู้ ชุดความจริง เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลประกอบการตัดสินใจให้ได้มากที่สุด และไม่ตกเป็นเหยื่อของการค้ามนุษย์
ทั้งหมดนี้นับเป็นส่วนหนึ่งของความตั้งใจที่จะพัฒนาการทำงานในทุกมิติของกรมการกงสุล เพื่อให้การช่วยเหลือดูแลคนไทยในต่างประเทศเป็นไปอย่างครอบคลุมให้มากที่สุดอย่างแท้จริง
