หมายเหตุ”มติชน” นายดอน ปรมัตถ์วินัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ให้มุมมองและแง่คิดถึงผลกระทบด้านการต่างประเทศที่อาจจะเกิดขึ้นจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการทำหน้าที่สำคัญในฐานะประธานอาเซียนของไทยในปีนี้
///
0การเลือกตั้งที่กำลังจะเกิดขึ้นของไทย จะส่งผลต่อการต่างประเทศอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเรากำลังทำหน้าที่ประธานอาเซียนในปีนี้
4 ปีที่ผ่านมามันยิ่งกว่าชัดว่าการต่างประเทศจะมีประสิทธิภาพได้เพียงใดต้องโยงกับสถานการณ์ภายในประเทศ ถ้าหากในประเทศมีเสถียรภาพก็จะช่วยให้การต่างประเทศเดินไปได้ ฉันใดก็ฉันนั้นในทางกลับกันหากในประเทศวุ่นวาย นานาประเทศก็จะรักษาระยะห่าง หรือไม่ก็จะถอยหลัง ไม่เข้ามามีปฏิสัมพันธ์กับเราอย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นการส่งคณะมาเยือนไทยหรือการเชิญคณะของไทยไปเยือน หรือการสนับสนุนให้ภาคธุรกิจให้เดินหน้ามาค้าขายลงทุน รวมทั้งการที่ชาวต่างชาติจะมาท่องเที่ยวในไทยก็เช่นกัน เขาก็ต้องดูสภาวะบ้านเมืองเราเหมือนกัน เรื่องใดก็ตามที่เชื่อมโยงกับคนต่างประเทศ ภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ล้วนแต่เชื่อมโยงกับสถานการณ์ภายในประเทศทั้งสิ้น ซึ่งรัฐบาลปัจจุบันก็วางพื้นฐานมาให้เป็นอย่างดีแล้ว ประเทศไทยมีเสถียรภาพและมีสถานะในด้านต่างๆ ที่ดีขึ้น ต่างชาติมีความเชื่อมั่น มีการไปมาหาสู่กันทุกระดับและสม่ำเสมอ
ดังนั้นเราทุกคนจะต้องช่วยกันเพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน ช่วยกันดันและยกระดับประเทศ แทนที่จะช่วยฉุดประเทศซึ่งไม่ว่าจะโดยเจตนาหรือไม่ ประโยชน์ที่พึงได้ต่อประเทศก็จะเสียไป
นี่เป็นภาพใหญ่ที่รับรู้กันอยู่ว่าทำอย่างไรให้คนไทยทุกภาคส่วน ณ วันนี้ จะมาช่วยกันเสริมงานด้านการต่างประเทศ เพราะการต่างประเทศไม่ได้มาจากคนที่ทำงานด้านต่างประเทศเท่านั้น แต่ทุกภาคส่วนสามารถช่วยส่งเสริมและสนับสนุนให้ประเทศของตัวเองมีฐานะที่ได้รับการยอมรับจากนานาประเทศได้
ยิ่งในวันนี้เราอยู่ในฐานะพิเศษคือการสวมหมวกประธานอาเซียน เราก็ยิ่งต้องช่วยกันให้มากขึ้น เพื่อให้การทำหน้าที่ประธานอาเซียนของเราสามารถทำได้อย่างดีที่สุด ส่งเสริมบทบาทและศักยภาพของเราได้เต็มที่ที่สุด
การทำหน้าที่ประธานอาเซียนของไทยตั้งแต่เดือนมกราคมที่ผ่านมาถือได้ว่าประสบความสำเร็จ ขณะนี้กำลังเข้าสู่เดือนที่ 3 มีการต่อยอดการทำงานต่างๆ ซึ่งหลายเรื่องราวก็เป็นไปด้วยดี
ในเดือนแห่งการเลือกตั้งของไทย ถ้าตั้งแต่ช่วงเวลาที่จะนำไปสู่การเลือกตั้ง ระหว่าง และหลังการเลือกตั้งทั้งหมดเป็นไปด้วยดี มีความสงบเรียบร้อย ก็จะช่วยส่งเสริมภาพใหญ่ของประเทศ และจะยิ่งทำให้บทบาทของไทยในฐานะประธานอาเซียนของเรามีคุณค่ามากขึ้น
4 ปีที่ผ่านมาเรารับรู้คุณค่าของ 2 สิ่งนี้ซึ่งเป็นเสมือนสองด้านของเหรียญที่ต้องส่งเสริมซึ่งกันและกันและต้องเคียงคู่กันไป คือสถานการณ์ภายในประเทศและประสิทธิภาพของงานด้านต่างประเทศของไทย การต่างประเทศจะไปได้ดีเท่าไหร่ มากน้อยแค่ไหน ก็อยู่ที่คนในประเทศเป็นสำคัญ
ในขณะที่การดำเนินงานด้านต่างประเทศก็ต้องฟังเสียงคนในประเทศ ยกตัวอย่างที่เห็นชัดอย่างเรื่องการระเบิดเกาะแก่งในแม่นำ้โขง ซึ่งชาวบ้านมีข้อห่วงกังวลว่าจะกระทบกับธรรมชาติ วิถีชีวิตของผู้คนสองฝั่งแม่น้ำ รวมทั้งเส้นเขตแดนไทย-ลาว ล่าสุดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ผมได้ยกเรื่องนี้กับรัฐมนตรีต่างประเทศจีนตอนพบกันที่เชียงใหม่ เขาก็เข้าอกเข้าใจและพร้อมให้ความร่วมมือตามข้อเสนอของไทยให้ยุติโครงการ ซึ่งถือเป็นผลลัพธ์ที่สร้างสรรค์และเป็นประโยชน์
ผมเชื่อมั่นว่าคนทุกคนมีเจตนาดีกับประเทศและอยากเห็นประเทศเดินหน้า มีความเจริญก้าวหน้าในทุกด้าน เวลาเราพูดถึงทุกด้านมันจะมีสองเรื่องใหญ่ๆ คือด้านที่เกิดจากมนุษย์ และด้านที่เกิดจากธรรมชาติที่หลายอย่างก็มาจากฝีมือของมนุษย์ อาทิ โลกร้อน ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าเอาเข้าจริง คนเป็นต้นเหตุของสารพัดปัญหา
เราจึงต้องช่วยกัน อย่าทำอะไรแบบไม่คิดอ่านให้รอบคอบ ไม่ตระหนักถึงผลดีผลเสีย ไม่ดูหน้าดูหลังอะไรทั้งสิ้น หรือจะเอาแต่ประโยชน์ฝ่ายเดียว ไม่คำนึงว่าสิ่งที่ทำจะขยายวง ซึ่งอาจกลายเป็นปัญหาภายในบ้านเมือง ในภูมิภาค และกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ นี่เป็นตัวอย่างให้เห็นว่าทุกอย่างมันเชื่อมกันทั้งสิ้น เมื่อเราทุกคนรู้ว่าการกระทำของเราสามารถสร้างสภาวะผกผันได้ต่างๆ นานา เราก็ต้องช่วยกันไม่ให้มันมีปัญหาเกิดขึ้น
ถ้ามองในมุมนี้จะเห็นว่าเรื่องการต่างประเทศไม่ใช่สิ่งที่ซับซ้อนอะไรนักหนา เป็นเรื่องง่ายๆ ที่อยู่ในวิถีชีวิตของคนเรา เพียงแต่เรามองไม่เห็นในจุดเชื่อมโยง แต่หากเราสามารถเชื่อมโยงกันได้ก็จะเห็นว่า การกระทำของเราทุกคนเป็นเรื่องที่มีคุณค่ายิ่งใหญ่สำหรับประเทศไทยทั้งสิ้น
0ประเด็นใดที่ห่วงกังวลที่สุดสำหรับงานด้านต่างประเทศของรัฐบาลใหม่
สิ่งที่ห่วงคือเรื่องความต่อเนื่อง เพราะหนทางทุกอย่างที่จะเดินไปสู่ความสำเร็จ หากสามารถเดินไปบนทางที่ราบเรียบ ปราศจากอุบัติเหตุ หรืออุปสรรค เราก็จะสามารถเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทางได้อย่างเรียบร้อยและรวดเร็ว แต่หากเส้นทางมีความขรุขระ มีปัญหาในรูปแบบต่างๆ กว่าจะถึงปลายทางก็แสนเข็ญ บางครั้งก็ไปไม่ถึง
สิ่งที่เราเริ่มไว้ในช่วง 4 ปีเปรียบเป็นฐานที่มีคุณค่าที่จะให้เราเดินต่อไปได้ในหลายประเด็น การปฏิรูปเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินงานของรัฐบาล และหนึ่งในสิ่งที่รัฐบาลได้ปฏิรูปในด้านการต่างประเทศ คือการยกระดับมาตรฐานของเราสู่ความเป็นสากล ไม่ว่าจะเรื่องการแก้ไขปัญหาการทำประมงผิดกฎหมาย จนสหภาพยุโรปปลดใบเหลืองไทย การปลดธงแดงขององค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ ซึ่งช่วยให้อุตสาหกรรมการบิน การท่องเที่ยวและความน่าเชื่อถือของไทยรอดพ้นจากผลกระทบ และการที่ไทยได้ปรับขึ้นมาอยู่ในเทียร์สองคือกลุ่มประเทศที่มีความพยายามปรับปรุงแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ จากเดิมที่เราอยู่ในกลุ่มเฝ้าระวัง จนขณะนี้ไทยถือว่ามีมาตรฐานอยู่ในแนวหน้าของอาเซียน มีภูมิคุ้มกันที่ดีจากปัญหาต่างๆ ในอนาคต และมีประเทศต่างๆ มาขอเรียนรู้จากเรา ในฐานะที่ผมอยู่วงในของการแก้ปัญหาเหล่านี้และในฐานะประชาชนคนหนึ่ง ต้องขอขอบคุณท่านนายกและทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ที่ร่วมกันผลักดันเรื่องเหล่านี้จนปรากฏผลที่รับรู้ได้
แน่นอนว่าการดำเนินการต่างๆ นั้นย่อมเกิดผลกระทบขึ้นแต่ก็ถือเป็นช่วงเวลาสั้นๆ เราต้องใช้เวลาในการปรับตัว แล้วผลกระทบที่มีอยู่จะค่อยๆ หมดไป ในระยะยาวสิ่งเหล่านี้จะเป็นบวกต่อประเทศ เพราะโลกมันเปลี่ยนแปลงไป เราจะอยู่ในโลกเดิมๆ และบอกว่าจะไม่เปลี่ยนแปลง มันเป็นไปไม่ได้ เพราะที่สุดแล้วเราจะพาตัวเองไปสู่มุมอับ ไม่สามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ทัน เราจะต้องตกเป็นเหยื่อ และเจอกับมาตรการต่างๆ อีกสารพัด จึงต้องมองเรื่องเหล่านี้ด้วยความเข้าใจ
0 ถ้าหลังการเลือกตั้งในประเทศเกิดเหตุวุ่นวายขึ้นอีก ไทยจะสูญเสียโอกาสอะไรบ้าง
คำถามนี้แทบไม่ต้องตอบ เพราะเรากำลังพูดถึงโอกาสที่มาจากความต่อเนื่อง ดังนั้นความไม่ต่อเนื่องก็จะนำมาสู่สารพัดปัญหา ทำให้เกิดความเสื่อมโทรมถดถอย ก็อยู่ที่ประชาชนคนไทย ถ้าเราเลือกที่จะคำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวมจริงๆ มองเรื่องของประเทศชาติเป็นหลัก เราก็พอจะเห็นว่าเส้นทางที่จะเดินเป็นอย่างไร ประชาชนทุกคนมีส่วนที่จะช่วยเลือกเส้นทางเดินที่ถูกต้องมั่นคงให้กับประเทศได้ อนาคตของประเทศไทยอยู่ที่พวกเราทุกคน
