เปิดข้อเท็จจริง! Disease X ไม่ใช่โรคใหม่ แต่เป็น ‘สมมติฐาน’ ที่ยังไม่เกิดขึ้นจริง
ในช่วงหลายวันที่ผ่านมามีกระแสข่าวเกือบกับไวรัสชนิดใหม่ที่มีชื่อว่า “ดีซีสเอ็กซ์” (Disease X) ที่สามารถแพร่ระบาดได้รวดเร็วกว่าไวรัสโควิด-19 และ มีความรุนแรงเทียบเท่ากับอีโบลานั้น
ข่าวมาจากไหน?
จากการตรวจสอบข้อเท็จจริงในเรื่องดังกล่าว “มติชน” พบว่ากระแสข่าวดังกล่าวอ้างอิงมาจากสกู๊ปบทความขนาดยาวล่าสุดของ ซีเอ็นเอ็น ในหัวข้อ “Hunting for ‘Disease X’ In the Congo rainforrest, the doctor who discovered Ebola warns of deadly viruses yet to come” หรือแปลเป็นไทยว่า ตามล่า ‘Disease X’ ป่าฝนคองโก แพทย์ผู้ค้นพบอีโบลา เตือนไวรัสร้ายแม้ยังมาไม่ถึงแต่จะเกิดขึ้นไม่ช้าก็เร็ว (อ่านบทความคลิก)
บทความดังกล่าวเป็นบทความพูดถึงการทำงานของทีมนักวิจัยที่ทำหน้าที่เฝ้าระวังและค้นหาโรคอุบัติใหม่ที่อาจเกิดขึ้นเช่นเดียวกับเชื้ออีโบลา ที่มีจุดศูนย์กลางการแพร่ระบาดอยู่ในคองโก โดยเน้นไปที่ ศาสตราจารย์ ฌอง ฌาร์คส์ มูเยมเบ แทมฟูม ผู้มีส่วนร่วมในการค้นพบเชื้อไวรัสอีโบลาในปีค.ศ.1976 และอยู่ในแนวหน้าเพื่อค้นหาโรคอุบัติใหม่ในพื้นที่
เป็นแค่สมมติฐาน
บทความเริ่มต้นด้วยการเล่าบรรยากาศการสังเกตอาการป่วยของหญิงชาวคองโกรายหนึ่งที่รอผลตรวจว่าเป็นการติดเชื้ออีโบลาหรือไม่ โดยบทความอธิบายว่าในช่วงเวลานี้ “คำถามที่จะเกิดขึ้นกับทีมงานทุกคนก็คือ หากหญิงคนนี้ไม่ได้ติดเชื้ออีโบลา? ถ้ากลายเป็นว่า หญิงคนนี้เป็นผู้ป่วย “Disease X” รายแรก โรคระบาดที่อาจแพร่ระบาดได้เร็วเหมือนกับโควิด-19 แต่มีอัตราการเสียชีวิตระดับ 50 ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ แบบอีโบล่าล่ะ?”
โดยบทความอธิบายเพิ่มเติมว่า องค์การอนามัยโลกระบุว่า Disease X นั้นยังคงเป็นแค่ “สมมติฐาน” ว่าจะเกิดการแพร่ระบาดที่นักวิทยาศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุขหวั่นเกรงว่าการนำไปสู่โรคระบาดร้ายแรงทั่วโลกหากเกิดการระบาดขึ้นจริง และ X ย่อมาจากคำว่า “unexpexted” หรือ ‘ไม่คาดฝัน’
Disease X คืออะไร
Disease X เป็นชื่อที่องค์การอนามัยโลก ตั้งขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2018 เพื่อบรรจุในรายชื่อ blueprint priority diseases หรือรายชื่อโรคที่ต้องให้ความสำคัญในการทำวิจัยและพัฒนาเป็นลำดับแรก จำนวน 9 โรค หนึ่งในนั้นมีโควิด-19, อีโบลา, ซิกา รวมถึง Disease X โดยองค์การอนามัยโลก หมายเหตุ ความหมายของ Disease X เอาไว้ว่า เป็นตัวแทนขององค์ความรู้ที่คาดหมายเอาไว้ว่าอาจเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่ขึ้นได้ในอนาคต ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิจัยและพัฒนาที่รวดเร็วเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับ Disease X
ไวรัสชนิดใหม่มีแน่ไม่ช้าก็เร็ว
แน่นอนว่า สมมติฐานดังกล่าวมีพื้นฐานอยู่บนข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์โดยซีเอ็นเอ็น สัมภาษณ์ ศาสตราจารย์มูเยมเบ ที่ระบุว่าโลกจะต้องเจอกับเชื้อโรคชนิดใหม่แน่ๆ และนักวิทยาศาสตร์ในแอฟริกาก็เป็นเหมือนกับทหารองค์รักษ์ที่จะคอยเตือนชาวโลกถึงโรคอุบัติใหม่ที่จะเกิดขึ้น
ศาสตราจารย์มูเยมเบ ระบุว่าในอนาคต จะเกิดโรคที่ติดต่อจากสัตว์สูคนมากขึ้น เช่นเดียวกับ ไข้เหลือง โรคติดเชื้อจากสัตว์สูคนชนิดแรกของโลก ไข้หวัดเม็กซิโก พิษสุนัขบ้า รวมไปถึง อีโบลา และโควิด-19 ที่เป็นการแพร่ระบาดจากสัตว์สู่คนเช่นกัน
บทความระบุว่า การแพร่ระบาดจากสัตว์สู่คนเป็นผลมาจากการทำลายระบบนิเวศน์ และการค้าสัตว์ป่าเป็นต้น โดยเฉพาะเชื้อไวรรัสอีโบลา และโควิด-19 ที่แม้จะยังไม่พบการแพร่ระบาดของไวรัสสู่คนรายแรก แต่นักวิทยาศาสตร์เชื้อว่าการแพร่ระบาดเกิดขึ้นจากการขายเนื้อสัตว์ป่าเช่นเดียวกัน อย่างที่เกิดขึ้นกับตลาดในเมืองอู่ฮั่น ศูนย์กลางการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19
ขอบคุณเนื้อหาจาก ซีเอ็นเอ็น
