| ที่มา | นสพ.มติชน |
|---|---|
| ผู้เขียน | มนต์ทิพย์ ธานะสุข [email protected] |
| เผยแพร่ |
การแต่งงานในวัยเด็กที่มักก่อผลเชิงลบทางสังคมขึ้นในหลายๆ ด้านตามมา นับเป็นปัญหาหนึ่งที่ไม่อาจมองข้าม เช่นเดียวกับในเนปาลที่องค์กรเคลื่อนไหวทางด้านสิทธิอย่างฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ เปิดเผยรายงานสถานการณ์ปัญหานี้ออกมาโดยระบุว่า เนปาลเป็นประเทศที่มีอัตราการแต่งงานในวัยเด็กสูงที่สุดเป็นอันดับ3 ในภูมิภาคเอเชีย รองจากบังกลาเทศ และอินเดีย
แม้การแต่งงานในวัยเด็กจะถูกกำหนดให้เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายในประเทศเนปาลมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1963 แต่จากข้อมูลของฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ ที่อ้างการศึกษาของนักวิจัยหลายรายพบว่า ตัวบทกฎหมายที่มีอยู่ไม่ได้ช่วยป้องกันหรือบังคับใช้อย่างจริงจังมากพอ โดยเจ้าหน้าที่รัฐหลายรายยังยอมให้มีการจดทะเบียนสมรสของคู่แต่งงานวัยเด็ก ทั้งๆ ที่การแต่งงานดังกล่าวเป็นสิ่งที่ขัดต่อกฎหมาย
การสำรวจครั้งสุดท้ายของรัฐบาลในปี 2011 พบว่ามีเด็กหญิงในประเทศเนปาลที่แต่งงานก่อนอายุ 18 ปี อยู่มากกว่า 41 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่ข้อมูลของกองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ (ยูนิเซฟ) ระบุว่ามีเด็กหญิงเนปาลแต่งงานก่อนอายุ 18 ปี จำนวน 37 เปอร์เซ็นต์ และที่แต่งงานก่อนอายุ 15 ปี มี 10 เปอร์เซ็นต์
อย่างไรก็ดี รัฐบาลเนปาลยืนยันว่าความพยายามในการยับยั้งป้องกันการแต่งงานวัยเด็กในประเทศ มีความคืบหน้าอย่างสำคัญ โดยได้มีการดำเนินนโยบายใหม่ๆ และการออกกฎหมายหลายฉบับมาบังคับใช้ เพื่อจัดการกับปัญหานี้ เช่น การออกกฎหมายที่กำหนดให้ทั้งผู้ชายและผู้หญิงจะแต่งงานได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย เมื่อมีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์เท่านั้น หากใครฝ่าฝืนจะถูกจำคุกเป็นเวลา 3 ปี และปรับเป็นเงิน 10,000 รูปี
ทว่ากลุ่มเคลื่อนไหวด้านพิทักษ์สิทธิเด็กหลายกลุ่มชี้ว่ายังมีหลายตัวแปรกอปรกัน ที่ทำให้สถานการณ์ปัญหาการแต่งงานก่อนวัยอันควรยังคงมีอย่างเด่นชัด ไม่ว่าจะเป็นธรรมเนียมปฏิบัติดั้งเดิมที่สืบทอดกันมา และความยากจน ซึ่งยังถูกกระหน่ำซ้ำเติมด้วยภัยพิบัติจากเหตุแผ่นดินไหวถล่มเนปาล ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายพันคน และต้องกลายเป็นคนไร้บ้านอีกหลายล้านคน ตลอดจนภาวะไร้เสถียรภาพทางการเมือง ล้วนเป็นตัวแปรที่ฉุดลากสถานการณ์ปัญหานี้ให้ทรุดหนักลงไปอีก
รายงานของฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ ยังระบุว่าเด็กที่แต่งงานกันก่อนวัยอันควรส่วนใหญ่มักมาจากกลุ่มดาลิต หรือชนพื้นเมืองในประเทศเนปาล นั่นสะท้อนให้เห็นว่าปัญหาการแต่งงานในวัยเด็กเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างโดดเด่น ในกลุ่มชนชั้นวรรณะต่ำ โดยมีความยากจน การขาดการศึกษา การตั้งครรภ์ในวัยเด็ก ภาวะกดดันทางสังคม และการให้สินสอด เป็นหนึ่งในตัวแปรผลักดันให้เกิดการแต่งงานในวัยเด็ก
ผู้หญิงเนปาลหลายคนที่แต่งงานไปตั้งแต่อายุเพียงไม่กี่สิบขวบ เมื่อมองย้อนเวลาไปพวกเธอบอกว่าไม่ได้รู้เรื่องข้อกฎหมายหรอกว่าการแต่งงานในวัยเด็กเป็นสิ่งผิดกฎหมาย เพราะไม่ได้มีใครบอกและพวกเธอก็ไม่ได้อยากพูดว่าพ่อแม่บังคับให้พวกเธอแต่งงาน แม้ว่าการแต่งงานที่เกิดขึ้นนั้้นส่วนใหญ่พ่อแม่เป็นคนจัดการ โดยพยายามหาผู้ชายที่มีฐานะเหมาะสมให้ก็ตาม แต่สิ่งหนึ่งที่พวกเธอตระหนักได้ดีคือ การแต่งงานในช่วงวัยนั้นได้พรากเอาการศึกษา เอาความรู้ที่พวกเธอควรได้รับตามวัยอันควรไปจากพวกเธอ และทำให้ชีวิตของหลายคนต้องมาจบลงที่การใช้แรงงานเพื่อหาเงินจุนเจือครอบครัวต่อไป
