| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | มนต์ทิพย์ ธานะสุข |
| เผยแพร่ |
คอลัมน์ไฮไลต์โลก: สิทธิที่ถูกพรากของผู้หญิงอัฟกัน
ครึ่งปีมาแล้วที่อัฟกานิสถานต้องกลับไปอยู่ในร่มเงาของทาลิบัน ซึ่งยึดอำนาจปกครองประเทศคืนจากรัฐบาลที่ชาติตะวันตกให้การสนับสนุนมาได้เป็นผลสำเร็จเมื่อสิงหาคมปีก่อน แม้ทาลิบันให้สัญญาจะปกครอง
อัฟกานิสถานอย่างละมุนละม่อมภายใต้หลักกฎหมายอิสลาม (ชะรีอะห์) ต่างไปจากการปกครองยุคแรกของทาลิบันช่วงทศวรรษ 1990 ที่ถูกตีตราว่าเป็นยุคมืดของชาวอัฟกันก็ตาม
แต่ความเป็นจริงถึงวันนี้ ไม่ได้เป็นไปตามคำมั่นที่ทาลิบันให้ไว้ โดยเฉพาะสำหรับผู้หญิงชาวอัฟกัน ที่ชีวิตพลิกเปลี่ยนจากหน้ามือเป็นหลังมือ เมื่อสิทธิเสรีภาพถูกลิดรอนไปสิ้นแทบทุกด้าน
ตัวอย่างส่วนหนึ่งที่เห็นได้ชัด เรื่องของสิทธิการทำงาน ที่แม้ทาลิบันประกาศว่าผู้หญิงสามารถทำงานได้ตราบใดที่ไม่ได้ไปอยู่ปะปนกับผู้ชาย
แต่ในทางปฏิบัติผู้หญิงอัฟกันต้องเผชิญการถูกห้ามจ้างงาน โดยเฉพาะในภาครัฐ เว้นแต่งานที่ต้องอาศัยทักษะความชำนาญ เช่น ในระบบสาธารณสุขและการศึกษา ส่วนในภาคเอกชน ผู้หญิงอัฟกันเผชิญกับการถูกคุกคาม จากฝ่ายปฏิบัติการสอดส่องของทาลิบันที่แวะเวียนไปตรวจตราสถานที่ทำงานต่างๆเพื่อให้แน่ใจว่ามีการปฏิบัติตามกฎที่ผู้ปกครองทาลิบันวางไว้
ด้านการศึกษา ทาลิบันบอกว่าเด็กผู้หญิงทุกคนมีสิทธิในการศึกษา แต่จนถึงขณะนี้โรงเรียนส่วนใหญ่ยังไม่เปิดเรียนเลยนับตั้งแต่ทาลิบันคืนสู่อำนาจ และแม้มีการส่งสัญญาณว่าสถานศึกษาทั้งหมดจะกลับมาเปิดเรียนได้ในปลายเดือนมีนาคมที่จะถึง แต่การอพยพไหลออกไปของครูจำนวนมากที่หนีระบอบปกครองอันกดขี่ และกฎห้ามครูผู้ชายสอนหนังสือนักเรียนนักศึกษาหญิง ยังเป็นอุปสรรคในการเข้าถึงการศึกษาของผู้หญิงอัฟกัน
เสรีภาพส่วนบุคคลของผู้หญิงถูกลิดรอนไปตั้งแต่เสรีภาพในการแต่งกาย ที่ทาลิบันบังคับให้ผู้หญิงต้องใส่ชุดบูร์กา ซึ่งคลุมปิดตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า หากใครฝ่าฝืนคำสั่งและถูกจับได้จะถูกเจ้าหน้าที่กระทรวงส่งเสริมคุณธรรมและป้องกันความชั่วร้าย ลงโทษด้วยการเฆี่ยนตี
ผู้หญิงอัฟกันยังถูกห้ามเดินทางไปต่างเมืองเพียงลำพัง เว้นแต่มีญาติพี่น้องเป็นผู้ชายเดินทางไปด้วย
ร้านเสริมสวยและร้านเสื้อผ้าบูติก ที่เคยเฟื่องฟู กลายเป็นธุรกิจที่ล้มหายไป
ทาลิบันยังห้ามสถานีโทรทัศน์ฉายละครที่มีผู้หญิงแสดง ส่วนรายการข่าว หากผู้ประกาศข่าวและผู้ดำเนินรายการเป็นผู้หญิง ก็ต้องสวมผ้าคลุมศีรษะให้มิดชิด
บรรดาศิลปิน ช่างภาพ นักร้องนักดนตรี ที่อพยพหนีออกไปไม่ทันช่วงคาบูลแตก ต้องหลบซ่อนตัวหรือไม่ก็เก็บตัวให้เงียบที่สุด ในยุคทาลิบันคืนชีพ!
