| ที่มา | หนังสือพิมพ์มติชน |
|---|---|
| ผู้เขียน | มนต์ทิพย์ ธานะสุข |
| เผยแพร่ |
คอลัมน์ไฮไลต์โลก: ย้อนรอยความขัดแย้ง ‘ฮิซบอลเลาะห์’ เปิดศึกรบ ‘อิสราเอล’
ความขัดแย้งระหว่าง อิสราเอล กับ ฮิซบอลเลาะห์ กลุ่มติดอาวุธมุสลิมชีอะห์ ที่เป็นหนึ่งในกองกำลังตัวแทนของอิหร่าน ได้พุ่งทะลุจุดเดือดอีกครั้ง เมื่อกองทัพอิสราเอลปฏิบัติการโจมตีทางอากาศถล่มชานกรุงเบรุตของเลบานอน ได้ปลิดชีพ “ฮัสซัน นาสรัลเลาะห์” ผู้นำสำคัญของฮิซบอลเลาะห์สำเร็จ สร้างความตกตะลึงไปทั่วให้กับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ กลุ่มติดอาวุธร่วมอุดมการณ์อื่นๆ และอิหร่าน ที่มีศัตรูเดียวกันนั่นคือ อิสราเอล
ทำให้โลกต้องจับตาดูต่อจากนี้อย่างใกล้ชิดว่าพัฒนาการความขัดแย้งรอบนี้จะทวีความร้อนแรงไปถึงจุดปะทุสงครามเต็มรูปแบบขึ้นในตะวันออกกลางอย่างที่หลายฝ่ายเป็นกังวลหรือไม่
แต่ก่อนเหตุขัดแย้งจะปะทุเดือดรอบล่าสุด อิสราเอลกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ ได้บ่มเพาะสั่งสมความขัดแย้งต่อกันมายาวนานหลายทศวรรษ โดยเริ่มต้นขึ้นหลังอิสราเอลส่งกำลังพลบุกโจมตีเลบานอนในปี ค.ศ.1982 กลุ่มฮิซบอลเลาะห์ หรือ “พรรคของพระเจ้า” ก็ได้กำเนิดขึ้นภายใต้ร่มเงาของ กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน (ไออาร์จีพี) ก่อนฮิซบอลเลาะห์จะผงาดพ้นร่มเงาไออาร์จีพี โดยการจัดตั้ง “กองกำลังต่อต้านอิสลาม” เป็นปีกติดอาวุธของตนเองขึ้นในเลบานอนและเป็นหัวหอกนำการสู้รบต่อกรกับอิสราเอล
ชื่อชั้นของ “ฮัสซัน นาสรัลเลาะห์” ผงาดขึ้นเป็นผู้นำสูงสุดของฮิซบอลเลาะห์ ด้วยวัยเพียง 32 ปี หนึ่งปีหลัง ชีค อับบาส อัล-มูซาวี เลขาธิการกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในขณะนั้นถูกอิสราเอลโจมตีสังหารในปี 1992 โดยช่วงเวลานั้น ฮิซบอลเลาะห์ยังเป็นเพียงกลุ่มเดียวที่ปฏิเสธจะวางอาวุธหลังสงครามกลางเมืองในเลบานอนที่ยืดเยื้อมานานถึง 15 ปี ได้สิ้นสุดลงในปี 1990
11 เมษายน 1996 อิสราเอลเปิดปฏิบัติการ Operation Grapes of Wrath มุ่งหมายทำลายศักยภาพทางทหารของฮิซบอลเลาะห์และหยุดยั้งการถล่มโจมตีใส่ตอนเหนือของอิสราเอล การสู้รบครั้งนี้กินเวลากว่า 17 วัน สังหารผู้คนในเลบานอนไป 175 ราย ส่วนใหญ่เป็นพลเรือน ด้านนานาชาติส่งเสียงเรียกร้องให้ทั้งสองฝ่ายหยุดยิง ก่อนที่จะมีการลงนามในข้อตกลงยุติปฏิบัติการทางทหารของอิสราเอลในเลบานอนในวันที่ 26 เมษายน ปีเดียวกัน
พฤษภาคม 2000 อิสราเอลถอนทหารออกจากเลบานอนในพื้นที่ที่เรียกว่า “เขตความมั่นคง” หลังยึดครองมานานหลายปี หลังอิสราเอลสูญเสียไพร่พลไป 1,000 นาย นาสรัลเลาะห์ถูกมองว่ามีบทบาทสำคัญที่บีบให้อิสราเอลยอมถอนทหารและทำให้รัฐบาลอิสราเอลยอมรับมติของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติในปี 1998 ที่เรียกร้องให้อิสราเอลถอนทหารออกจากตอนใต้เลบานอน
สงครามสู้รบอิสราเอล-ฮิซบอลเลาะห์ปะทุเดือดอีกในปี 2006 เมื่อกลุ่มฮิซบอลเลาะห์จับทหารอิสราเอล 2 นายไว้เป็นเชลย เพื่อต่อรองให้อิสราเอลปล่อยนักโทษฮิซบอลเลาะห์ที่ถูกคุมขังอยู่ในอิสราเอล การสู้รบยืดเยื้อราว 2 เดือน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตในเลบานอน 1,200 คน ส่วนใหญ่เป็นพลเรือน และในอิสราเอล 160 คน ส่วนใหญ่เป็นทหาร
เหตุสู้รบรอบล่าสุดเปิดฉากขึ้นหลังอิสราเอลเปิดปฏิบัติการทางทหารในฉนวนกาซา เพื่อมุ่งกวาดล้างกลุ่มฮามาสที่บุกเข้าไปก่อเหตุโจมตีสังหารและจับตัวประกันจำนวนมากในดินแดนอิสราเอลเมื่อ 7 ตุลาคม 2023
ฮิซบอลเลาะห์ที่ประกาศสนับสนุนกลุ่มฮามาสก็ได้เปิดแนวรบใหม่ทางตอนใต้เลบานอนโจมตีข้ามแดนเข้าไปทางตอนเหนือของอิสราเอลอีกครั้ง ทำให้อิสราเอลโจมตีตอบโต้กลับไป จนถึงการโจมตีฐานบัญชาการใหญ่ของฮิซบอลเลาะห์ ชานกรุงเบรุตตอนใต้ เมื่อวันที่ 27 กันยายน ปลิดชีพสังหารนาสรัลเลาะห์ลงได้ในที่สุด ที่เชื่อว่าจะยิ่งทำให้ตะวันออกกลางลุกเป็นไฟ