| ที่มา | โลกทรรศน์, มติชนสุดสัปดาห์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์ |
| เผยแพร่ |
เบียร์ในอุษาคเนย์ (5): ว่าด้วย เหล้า ในกัมพูชา
สานการณ์ด้านการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกัมพูชา (1)
ชาวกัมพูชามีความนิยมดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จากสถิติขององค์การอนามัยโลก (WHO) กัมพูชาที่อายุมากกว่า 15 ปีในช่วงปี 2003-2005 โดยเฉลี่ยแล้วดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 4.6 ลิตรต่อคนต่อปี และในช่วงระหว่างปี 2008-2010 โดยเฉลี่ยดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 5.5 ลิตรต่อคนต่อปี (2)
จากสถิติปี 2010 ชาวกัมพูชาดื่มเบียร์คิดเป็นร้อยละ 46 ของปริมาณเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ดื่ม ดังนั้น เบียร์จึงอาจกล่าวได้ว่า เบียร์เป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ชาวกัมพูชานิยมดื่มมากที่สุดชนิดหนึ่ง (3)
นโยบายเกี่ยวกับอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
นโยบายที่เกี่ยวกับอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบ่งได้เป็น นโยบายด้านอุปสงค์ หรือความต้องการผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และนโยบายด้านอุปทาน หรือความต้องการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
นโยบายด้านการผลิต
รัฐบาลกัมพูชาได้มีการส่งเสริมอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยสนับสนุนให้มีการผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อบริโภคภายในประเทศและส่งออก นับตั้งแต่ปี 2010 สถิติการส่งออกเบียร์ของกัมพูชาเพิ่มขึ้นโดยตลอด โดยในปี 2012 กัมพูชาส่งออกเบียร์ 183,624 ลิตร คิดเป็นมูลค่า 152,069 เหรียญสหรัฐ (4) สมเด็จฮุน เซน ได้กล่าวในงานเปิดโรงงานผลิตเบียร์ยี่ห้อ CAMBODIA BEER ที่กรุงพนมเปญ ในเดือนพฤษภาคม ปี 2012 ซึ่งมีใจความตอนหนึ่งว่า
“เราต้องพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเราให้มีคุณภาพ และส่งออกไปยังต่างประเทศ” … “เราไม่ควรผลิตเบียร์และเครื่องดื่มอื่นๆ เพื่อตอบสนองความต้องการภายในประเทศเท่านั้น เราต้องพัฒนาผลิตภัณฑ์และส่งออกเพื่อไปแข่งขันกับผลิตภัณฑ์ของต่างชาติ” (5)
จากคำกล่าวของสมเด็จฮุน เซน จะเห็นได้ว่ารัฐบาลกัมพูชาสนับสนุนให้มีการผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ
ความต้องการ
สมเด็จฮุน เซน ได้กล่าวในงานเปิดโรงงานผลิตเบียร์ยี่ห้อ Cambodia Beer ที่กรุงพนมเปญ ในเดือนพฤษภาคม ปี 2012 ว่า
“อย่าลืมว่าการที่ดื่มเบียร์หนึ่งขวดหรือหนึ่งกระป๋อง เป็นรายได้เข้ารัฐ”… “รัฐเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มร้อยละ 10 และเก็บภาษีสรรพสามิต ร้อยละ 20 ดังนั้น การดื่มเบียร์จึงเป็นการช่วยประเทศ” … “เงินที่ได้สามารถนำไปใช้ในการสร้างสาธารณูปโภคต่างๆ นำไปใช้เป็นเงินเดือนให้ครู หมอ หรือนำไปใช้ในการบริการสาธารณะ เช่น กองทัพ” (6)
จากคำกล่าวของสมเด็จฮุน เซน สะท้อนให้เห็นว่ารัฐบาลของกัมพูชามองว่าอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ช่วยพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ การบริโภคแอลกอฮอล์จะทำให้รัฐบาลมีรายได้นำไปพัฒนาประเทศ
ถึงแม้ว่ารัฐบาลกัมพูชาจะมีทัศนคติว่าอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ช่วยทำให้เศรษฐกิจของกัมพูชาเติบโต แต่รัฐบาลกัมพูชาได้ตั้งหน่วยงานที่ช่วยรณรงค์เรื่องการควบคุมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์คือ The National Center for Health Promotion : NCHP ซึ่งเป็นหน่วยงานภายใต้กระทรวงสาธารณสุขแห่งประเทศกัมพูชาโดยได้ดำเนินการดังต่อไปนี้
1. พัฒนาปฏิบัติใช้แผนยุทธศาสตร์ 5 ปี ในการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกัมพูชา
2. มีคณะกรรมการในระดับรัฐมนตรีดูแลเรื่องการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
3. ให้ความรู้เกี่ยวกับโทษของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แก่สาธารณะ
4. จัดงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการในประเด็นโทษของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ตามโรงเรียนสถานศึกษาต่างๆ เพื่อให้นักเรียนและนักศึกษาได้ตระหนักถึงภัยอันตรายที่จะเกิดขึ้นจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
5. การจัดอบรมเกี่ยวกับโทษของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
6. การดำเนินงานวิจัยเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
นอกจากนี้ กัมพูชาได้มีการจัดทำร่าง National Alcohol Policy Act โดยมีกรอบนโยบาย
1. การจำกัดการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
2. การปรับทัศนคติต่อการดื่มแอลกอฮอล์
3. การลดความเสี่ยงจากการดื่มแอลกอฮอล์
4.การวางนโยบายเกี่ยวกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในทุกด้านในด้านการจำกัดการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ประธานคณะกรรมาธิการจะวางนโยบายในการพยายามให้ราคาค้าปลีกขั้นต่ำของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาตรฐานให้มีราคาเพิ่มขึ้นจากราคาเดิมอย่างต่ำ 1,000 วอนร่างนโยบายดังกล่าวยังกำหนดให้ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ต้องมีอายุมากกว่า 20 ปี กำหนดให้ห้ามขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ตั้งแต่เวลาเที่ยงคืนถึง 9 โมงเช้า ผู้ที่ขับรถต้องมีระดับแอลกอฮอล์ในเลือดต่ำกว่าร้อยละ 0.03 (7)
ล่าสุด สมเด็จฮุน เซน ได้ประกาศห้ามฉายภาพยนตร์โฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงเวลาตั้งแต่เวลา 18.00-20.00 น. โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2014 แต่อนุญาตให้ฉายภาพตราสัญลักษณ์ยี่ห้อของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ (8)
และยังคงอนุญาตให้ปิดป้ายโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้อย่างเต็มที่
จากข้อมูลที่กล่าวมาในข้างต้น จะเห็นได้ว่ารัฐบาลกัมพูชามีความพยายามที่จะควบคุมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
แต่การควบคุมดังกล่าวยังหละหลวม
ในด้านการประชาสัมพันธ์เมื่อเทียบกับการประชาสัมพันธ์จากบริษัทผู้ผลิตแอลกอฮอล์ที่ชักจูงให้บริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แล้วกล่าวได้ว่ารัฐบาลกัมพูชาขาดการประชาสัมพันธ์ในเรื่องกฎระเบียบที่เกี่ยวกับการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่น ร่าง National Alcohol Policy Act ไม่ได้รับการประชาสัมพันธ์ในเว็บไซต์ของหน่วยงานรัฐ หากแต่ถูกประชาสัมพันธ์ในเว็บไซต์ของหน่วยงาน NGO เป็นต้น
เมื่อวิเคราะห์นโยบายเกี่ยวกับอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกัมพูชา ทั้งนโยบายด้านการผลิตและความต้องการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะพบว่า รัฐบาลกัมพูชาให้ความสำคัญอุตสากรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
โดยรัฐบาลได้ผลักดันให้มีการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของกัมพูชาทั้งในประเทศและต่างประเทศ
ทั้งนี้ รัฐบาลกัมพูชาได้เล็งเห็นว่าเม็ดเงินรายได้อุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะช่วยพัฒนาประเทศ รัฐบาลกัมพูชาได้เริ่มให้ความสำคัญกับกฎหมายและกฎระเบียบเกี่ยวกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากขึ้น ทั้งนี้ เพื่อเตรียมพร้อมป้องกันปัญหาต่างๆ ซึ่งจะเกิดจากการเติบโตของอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
เบียร์กัมพูชาที่ผลิตโดยการร่วมทุนระหว่างทุนท้องถิ่นและทุนข้ามชาติ จึงปรากฏอยู่ตามสถานที่ท่องเที่ยว เช่น เมืองตากอากาศพระสีหนุ วิลล์ เมืองท่องเที่ยวเสียมเรียบ และเมืองหลวงพนมเปญ
เชิงอรรถ
(1) สรุปจาก วินิสา อุชชิน อุตสาหกรรมเบียร์ในกัมพูชา จากรายงานวิจัยเรื่อง อุตสาหกรรมผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของประเทศในกลุ่มอาเซียนที่มีโอกาสและแนวโน้มส่งผลกระทบต่อประเทศไทย ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.) ร่วมกับศูนย์แม่น้ำโขงศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยการสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) 2559
(2) World Health Organization, 2014
(3) World Health Organization, 2014
(4) Fact Fish. Cambodia: Beer made from malt, import value. [Online]. Available from : http://www.factfish.com/statistic-country/cambodia/beer%20made%20from%20malt%2C%20import%20value
(5) The South East Asia Weekly.Cambodia”s Samdech Prime Minister Hun Sen urges local Breweries to boost exporting. [Online]. 2012. Available from : http://www.thesoutheastasiaweekly.com/cambodia%E2%80%99s-samdech-prime-minister-hun-sen-urges-local-breweries-to-boost-exporting/
(6) The Cambodia Daily. 2012. Hun Sen Points to Economic Benefit of Beer. [Online]. Available from : http://www.opendevelopmentcambodia.net/news/hun-sen-points-to-economic-benefit-of-beer/
(7) People Center for Development and Peace : PDP Center. Draft National Alcohol Policy Act 2013. [Online]. Available from : http://www.pdpcenter.org/site/index.php?pa=program&id=3&l=English
(8) Cambodia Daily. Sep 9, 2014. AunPheap. Gov”t Bans Alcohol Ads to Reduce Traffic Deaths. [Online] Available from : https://www.cambodiadaily.com/news/government-bans-alcohol-ads-in-effort-to-reduce-traffic-deaths-67735/
