1 วัน สุดคุ้มค่า เรียนรู้พระราชกรณียกิจ สมเด็จพระพันปีหลวง
เพื่อสืบสานพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พิพิธภัณฑ์ผ้า ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้จัดกิจกรรม “หนึ่งวันตามรอยแม่ ตอน ศูนย์ศิลปาชีพเกาะเกิด” ขึ้น เพื่อเป็นเส้นทางแนะนำสำหรับประชาชนทั่วไป สามารถเดินทางมาท่องเที่ยวโดยใช้เวลา ๑ วันอย่างคุ้มค่าในการเรียนรู้พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงด้านต่างๆ ผ่านแหล่งเรียนรู้ภายในศูนย์ศิลปาชีพเกาะเกิด ต.เกาะเกิด อ. บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา
เริ่มจากการเรียนรู้พระราชกรณียกิจการด้านการฟื้นฟูและอนุรักษ์หัตถศิลป์ของไทย ณ พิพิธภัณฑ์ศิลป์แผ่นดิน ตามด้วยการชื่นชมพระราชกรณียกิจด้านการฟื้นฟูศิลปะการแสดงโขนของไทย ภายใน อาคารเรียน-รู้-เรื่องโขน และเพลิดเพลินไปกับพระราชกรณียกิจด้านงานศิลปาชีพใน นิทรรศการผ้าศิลปาชีพสัญจร จากพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ
สำหรับ พิพิธภัณฑ์ศิลป์แผ่นดิน เป็นสถานที่จัดแสดงผลงานชิ้นเอกฝีมือ ช่างสถาบันสิริกิติ์ มีความงดงามทรงคุณค่า และเคยจัดแสดงสู่สายตาชาวไทยและชาวต่างชาติ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม ไม่ว่าจะเป็น บุษบกมาลา พระที่นั่งพุดตานถมทอง เรือพระที่นั่งศรีสุพรรณหงส์จำลอง ฉากไม้แกะสลัก เรื่องสังข์ทอง ฉากผ้าปักเรื่องอิเหนา ฯลฯ แต่ละชิ้นนับเป็นงานศิลป์ชั้นสูง ทั้งงานถมทอง งานคร่ำ งานเครื่องเงินเครื่องทอง งานลงยาสี งานปักผ้า งานแกะสลักไม้ งานแต่งปีกแมลงทับ ซึ่งต้องอาศัยช่างฝีมือที่ร่วมแรงร่วมใจกันนับสิบ เพื่อทำงานชิ้นเอกถวายในโอกาสสำคัญ โดยใช้ระยะเวลานับปี กว่าจะออกมาเป็นผลงานระดับ “ศิลป์แผ่นดิน” ที่ล้วนสวยงามหาชมยาก
ภายในพิพิธภัณฑ์ ฯ จัดเป็นหมวดหมู่อย่างงดงาม บนพื้นที่กว้างขวางน่าชม พร้อมเทคโนโลยีเครื่องบรรยายส่วนตัว (Audio Guide) มีให้เลือกถึง ๑๐ ภาษา รวมทั้งจอบรรยายและจอทัชสกรีนแสดงส่วนต่าง ๆ ของชิ้นงานขนาดใหญ่อย่างเจาะลึก
อาคารเรียน-รู้-เรื่องโขน แหล่งเรียนรู้เรื่องราวของศิลปะการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และผลงานสร้างสรรค์งานศิลปะที่เนื่องด้วยโขน ตลอดจนจัดเก็บฉาก และนำอุปกรณ์ประกอบฉากชิ้นเด่นที่
เคยปรากฏโฉมบนเวทีแสดงตอนต่าง ๆ อาทิ หนุมานอมพลับพลา ฉากสำคัญจากการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “ศึกมัยราพณ์” เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๔ รวมถึงประติมากรรมร่างหนุมานขนาด ๑๕ เมตร และประติมากรรมร่างนางผีเสื้อสมุทรขนาดใหญ่ ในการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอนล่าสุด “สืบมรรคา” เมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๒ มาจัดแสดงด้วยเทคนิคที่ทันสมัยน่าตื่นตาตื่นใจ
ผู้เข้าชมสามารถรับชมวีดิทัศน์บอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของโขน โดยมีเจ้าหน้าที่คอยให้คำบรรยาย และพาเที่ยวชมตามจุดต่าง ๆ ไล่เรียงไปในแต่ละจุด
โดยในวันเสาร์ที่ ๑๔ พฤศจิกายนศกนี้ ได้จัดให้มีการแสดงประกอบฉากโขนสำคัญ ๓ ฉากเป็นพิเศษ ได้แก่ ฉากหนุมานอมพลับพลา จากตอน ศึกมัยราพณ์, ฉากหนุมานทอดกายเป็นสะพาน จากตอน สืบมรรคา และฉากเรือสำเภาหลวงลงกา จากตอน พิเภกสวามิภักดิ์
ปิดท้าย กิจกรรม “หนึ่งวันตามรอยแม่ ตอนศูนย์ศิลปาชีพเกาะเกิด” ด้วยการเยี่ยมชม นิทรรศการผ้าศิลปาชีพสัญจร จากพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ที่ถ่ายทอดพระราชกรณียกิจด้านงานศิลปาชีพกว่า ๕ ทศวรรษของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งจะส่งต่อองค์ความรู้เรื่องผ้าและงานหัตถกรรม สู่สถาบันการศึกษาและแหล่งเรียนรู้ทั่วประเทศ
นิทรรศการบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้านการทรงงานศิลปาชีพและประวัติความเป็นมาของการก่อตั้งมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ อันเป็นจุดเริ่มต้นของการศึกษารวบรวมองค์ความรู้เรื่องผ้าและงานหัตถกรรม
ภายในนิทรรศการได้จัดแสดงผ้าประเภทต่าง ๆ ที่มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้รวบรวมไว้ ได้แก่ ผ้ามัดหมี่ ผ้าจก ผ้าขิด ผ้าแพรวา ผ้าปักชาวไทยภูเขา ผ้าปักซอยแบบไทย และผ้ายก เป็นต้น อีกทั้งยังให้ความรู้เรื่องการทอผ้าและย้อมสีธรรมชาติ วงจรชีวิตหนอนไหม วงจรชีวิตแมลงทับ งานปักปีกแมลงทับ และเกมชุดไทยพระราชนิยม
ด้วยคุณค่าและความสำคัญของนิทรรศการศิลปาชีพฯ : พระหัตถ์ที่ทรงงานเพื่อแผ่นดินซึ่งเป็นนิทรรศการที่ให้ความรู้พื้นฐานเรื่องผ้าของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และนิทรรศการนี้ยังสามารถส่งต่อองค์ความรู้และความภาคภูมิใจในมรดกทางวัฒธรรมที่หลากหลายของไทยจากพิพิธภัณฑ์สู่เยาวชนไทยทั่วประเทศได้ จึงเป็นที่มาของการจัดทำโครงการนิทรรศการผ้าศิลปาชีพสัญจร ในรูปแบบของนิทรรศการเคลื่อนที่ไปยังสถานที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนเป็นต้นไป
นิทรรศการผ้าศิลปาชีพสัญจร แบ่งออกเป็น ๒ ส่วน ได้แก่ ส่วนของนิทรรศการในร่ม (indoor) โดยใช้รถหกล้อคอนเทนเนอร์ เป็นพื้นที่สำหรับจัดแสดงเนื้อหาหลักของนิทรรศการประกอบด้วย เรื่องพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้านการทรงงานศิลปาชีพ ผ้าทอประเภทต่าง ๆ ของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ กระบวนการผลิตผ้าไหม การย้อมสีธรรมชาติ และส่วนของนิทรรศการกลางแจ้ง (outdoor) เป็นพื้นที่สำหรับทำกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ มุมทอผ้า มุมปักผ้า มุมสีธรรมชาติ มุมห้องสมุด และมุมถ่ายภาพ
พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ได้จัดเตรียมแนวทางปฏิบัติ และมาตรการป้องกันความเสี่ยงจากโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-๑๙ ทั้งส่วนของรถนิทรรศการ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดกิจกรรม โดยจะมีการทำความสะอาดตัวรถ และบริเวณที่มีการใช้งานร่วมกัน เช่น ประตู กระจก บอร์ดนิทรรศการ หน้าจอคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ในการทำกิจกรรมต่างๆ ด้วยน้ำยาทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งมีมาตรการสำหรับผู้เข้าชมนิทรรศการ และเจ้าหน้าที่ประจำนิทรรศการ ได้แก่ ตั้งจุดคัดกรอง ตรวจวัดอุณหภูมิผู้เข้าชมนิทรรศการ และเจ้าหน้าที่ประจำนิทรรศการ โดยติดสติกเกอร์สี เพื่อจำแนกผู้ที่ผ่านการคัดกรองในแต่ละวัน พร้อมจัดเตรียมแอลกอฮอล์เจล สำหรับทำความสะอาดไว้ในพื้นที่ส่วนกลาง และเจ้าหน้าที่ประจำนิทรรศการต้องสวมหน้ากากอนามัย หรือหน้ากากผ้าในการเข้าร่วมกิจกรรม และชมนิทรรศการ
สำหรับประชาชนทั่วไปที่สนใจเส้นทางการเรียนรู้พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงด้านต่าง ๆ ผ่านแหล่งเรียนรู้ภายใน ศูนย์ศิลปาชีพเกาะเกิด ต.เกาะเกิด อ. บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา สามารถติดต่อได้ดังนี้
พิพิธภัณฑ์ศิลป์แผ่นดิน เปิดทำการในวันพุธถึงวันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา ๑๐.๐๐ – ๑๕.๓๐ น. (เปิดจำหน่ายบัตร ๙.๔๕ – ๑๕.๐๐ น.) หยุดทุกวันจันทร์-อังคาร เทศกาลปีใหม่และสงกรานต์ ค่าบัตรเข้าชม ผู้ใหญ่ท่านละ ๑๕๐ บาท นักเรียน/นักศึกษา/ผู้สูงอายุ ๖๐ ปีขึ้นไปท่านละ ๗๕ บาท ชาวต่างชาติใช้บัตรเข้าชมพระบรมมหาราชวังหรือซื้อหน้าพิพิธภัณฑ์ฯ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ โทร. ๐๓๕ ๓๕๒ ๙๙๕ หรือ ๐๒ ๒๘๓ ๙๕๕๗
อาคารเรียน-รู้-เรื่องโขน เปิดทำการในวันพุธถึงวันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา ๑๐.๐๐ – ๑๕.๓๐ น. (เปิดจำหน่ายบัตร ๙.๔๕ – ๑๕.๐๐ น.) หยุดทุกวันจันทร์-อังคาร เทศกาลปีใหม่และสงกรานต์ ค่าบัตรเข้าชม ผู้ใหญ่ท่านละ ๑๕๐ บาท นักเรียน/นักศึกษา/ผู้สูงอายุ ๖๐ ปีขึ้นไปท่านละ ๗๕ บาทสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ โทร. ๐๓๕ ๓๕๒ ๙๙๑
สำหรับผู้สนใจกิจกรรมนิทรรศการผ้าศิลปาชีพสัญจร สามารถติดตามเส้นทางการสัญจรหรือติดต่อสอบถามข้อมูลจากพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ได้ทาง โทร ๐-๒๒๒๕-๙๔๒๐, ๐-๒๒๒๕-๙๔๓๐ ต่อ ๐ หรือ ๒๔๕ ได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๙.๐๐ – ๑๗.๐๐ น.หรือข้อความทางเฟซบุ๊ก www.facebook.com/craftjourneyqsmt/
