| ที่มา | หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน หน้า 20 |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เมื่อ ‘กลิ่น’ มีผลต่อ พัฒนาการของลูกน้อย
เคยหรือไม่ ที่ได้ “กลิ่น” บางสิ่ง แล้วทำให้หวนคิดถึงบางอย่างเมื่อครั้งยังเป็นเด็ก หรือย้อนกลับไปสัมผัสกับความคุ้นเคยบางอย่างในความทรงจำ นั่นเป็นเพราะ “กลิ่นส่งผลต่อความทรงจำของเรามากที่สุด” เป็นสิ่งที่เชื่อมโยงการจดจำประสบการณ์ต่างๆ ผ่านความรู้สึกนึกคิดและจินตนาการสร้างเป็นเรื่องราวผสมกับความทรงจำของกลิ่นที่ได้สัมผัส
‘ธัญ’ (THANN) ร่วมกับ พญ.ดุจฤดี อภิวงศ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตเวช จัดกิจกรรมให้ความรู้หัวข้อ “เสริมสร้างพัฒนาการของลูกน้อยด้วยการใช้ศาสตร์แห่งกลิ่นหอม (Aromatherapy)” ที่ ธัญ แซงชัวรี่ สุขุมวิท 47 ได้อย่างน่าสนใจ
โดย พญ.ดุจฤดีเผยว่า เด็กจะมีพัฒนาการและการเรียนรู้ทางด้านการรับกลิ่นตั้งแต่แรกเกิด ตั้งแต่กลิ่นน้ำนม กลิ่นเหงื่อ กลิ่นผ้าอ้อม ซึ่งหลังจากอายุ 1 ขวบ จะเริ่มมีการพัฒนาการแยกกลิ่นได้ และจะมีการพัฒนามากขึ้นเรื่อยๆ ตามประสบการณ์ เมื่อจมูกได้รับกลิ่น กลิ่นจะถูกส่งผ่านประสาทรับกลิ่น (Olfactory Nerves) ซึ่งอยู่เหนือโพรงจมูกไปยังกระเปาะรับกลิ่น (Olfactory Bulbs) และส่งต่อไปยังสมองส่วนควบคุมอารมณ์และความรู้สึก (Limbic System) อณูของกลิ่นจะกระจายไปตามประสาทรับกลิ่นเข้าสู่สมองส่วนที่ควบคุมอารมณ์ และความรู้สึก (Emotion Center หรือ Limbic System) โดยไปกระตุ้นให้สมองสั่งการไปที่ระบบต่อมไร้ท่อ เพื่อหลั่งสารที่มีประโยชน์ และมีอิทธิพลต่ออารมณ์และความรู้สึก
ที่สำคัญคือกลิ่นจะกระตุ้นการทำงานของสมองส่วนฮิปโปแคมปัส (Hippocampus) ที่ควบคุมความทรงจำ ผลก็คือ สมองก็จะเกิดการจดจำสิ่งที่เห็นกับกลิ่นที่ได้สัมผัส เชื่อมโยงเป็นความทรงจำที่สัมพันธ์กับอารมณ์ในขณะนั้น ทำให้เมื่อได้กลิ่นเดิมอีกครั้ง สมองก็จะเชื่อมโยงกลิ่นกับความทรงจำแบบอัตโนมัติ
ในทางอ้อมเมื่อสมองส่วนรับกลิ่นถูกกระตุ้นก็จะเกิดการผ่อนคลาย ลดความกังวล มีความพึงพอใจและดึงดูดให้เกิดการเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสและสมองมากขึ้น ทำให้มีการเชื่อมโยงของกลิ่นและประสบการณ์ต่างๆ ชัดเจนขึ้น จดจำเหตุการณ์ต่างๆ ผ่านกลิ่นและคิดจินตนาการสร้างเรื่องราวจากกลิ่นได้
ดังนั้นการที่เรากระตุ้นประสาทสัมผัสทางกลิ่นให้กับลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอนั้นจะส่งผลดีต่อการพัฒนาการของเด็ก เช่น การพาลูกไปสัมผัสกับกลิ่นหอมของดอกไม้ในสวน การใช้ผลไม้ที่มีกลิ่นหอมต่างๆ รวมถึงการสร้างบรรยากาศความหอมภายในบ้าน
นอกจากนั้นกลิ่นยังสามารถเชื่อมโยงอารมณ์และความรู้สึกของเด็กได้อีกด้วย หากเป็นกลิ่นที่คุ้นเคยหรือชื่นชอบก็จะทำให้รู้สึกสงบและสบายใจ เมื่อคุมอารมณ์ได้บ่อยๆ ระบบประสาทอัตโนมัติจะจดจำการคุมอารมณ์เมื่อได้กลิ่นนั้น
นอกจากนี้เด็กยังสามารถรับรู้และสัมผัสได้ถึงอารมณ์ของผู้ใหญ่ในขณะนั้นได้ด้วย ดังนั้นเด็กที่เติบโตท่ามกลางผู้ใหญ่ที่มีอารมณ์ดี ก็จะส่งผลให้เด็กเติบโตมาแบบมีอารมณ์ที่ดี ไม่มีลักษณะของการก้าวร้าวหรือร้องไห้งอแง
กลิ่นกับความทรงจำ
