ภาพจำลองการยิงตาข่ายเพื่อคว้าจับขยะอวกาศของดาวเทียมรีมูฟเดบริส
คุณเคยเก็บขยะโดยการใช้ไม้จิ้มหรือเปล่า มีแค่ไม้ปลายแหลมอันเดียวแล้วเดินเสียบเศษใบไม้ เศษกระดาษ ถุงพลาสติก ที่ร่วงหล่นตามพื้น แล้วก็เอาไปปาดใส่ถังขยะ เป็นวิธีเก็บขยะที่แสนง่ายดาย
เชื่อหรือไม่ว่าการ “จิ้มขยะ” อาจเป็นวิธีหนึ่งในการกำจัดขยะอวกาศในอนาคต
นับแต่ยุคอวกาศได้เริ่มต้นขึ้นเมื่อค่อนศตวรรษก่อน มนุษย์ก็นำขยะไปทิ้งไว้ในวงโคจรรอบโลกมากมาย มีทั้งชิ้นส่วนจรวดที่ทิ้งไว้ และดาวเทียมที่หมดอายุ ขยะเหล่านี้มีจำนวนมากขึ้นทุกปี และนับวันก็จะก่ออุปสรรคและเป็นอันตรายแก่ภารกิจในอวกาศอย่างสถานีอวกาศนานาชาติรวมถึงการปล่อยยานอวกาศต่าง ๆ มากขึ้น
องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา(นาซา) ได้ริเริ่มหาหนทางที่เหมาะสมในการกำจัดขยะอวกาศ ในการนี้ได้ส่งดาวเทียมเฉพาะกิจลำหนึ่งเพื่อการทดสอบระบบกำจัดขยะอวกาศด้วยวิธีต่าง ๆ ดาวเทียมลำนี้มีชื่อว่า รีมูฟเดบริส (RemoveDEBRIS) ซึ่งยานได้ถูกนำขึ้นสู่อวกาศไปแล้วโดยเป็นหนึ่งในสัมภาระของยานดรากอนที่นำขึ้นไปสู่สถานีอวกาศนานาชาติ
ส่วนประกอบต่าง ๆ ของดาวเทียมรีมูฟเดบริส
รีมูฟเดบริส กว้างประมาณ 1 เมตร น้ำหนักรวมประมาณ 100 กิโลกรัม นับเป็นดาวเทียมที่ใหญ่ที่สุดที่เคยมีการปล่อยจากสถานีอวกาศนานาชาติ
ภารกิจของรีมูฟเดบริสคือการทดสอบเพื่อหาประสิทธิภาพของการเก็บขยะอวกาศวิธีต่าง ๆ ซึ่งนอกจากการจิ้มขยะแล้วยังมีการยิงแห และการกางใบอีกด้วย
เมื่อถึงเวลาเริ่มการทดลอง ดาวเทียมรีมูฟเดบริสจะปล่อยดาวเทียมดวงลูกออกมาสองดวง ดาวเทียมลูกนี้ทำหน้าที่เป็นขยะอวกาศเทียม
ขยะเทียมลูกแรก มีชื่อว่า เดบริสแซต 1 เมื่อลอยออกจากดาวเทียมแม่จนได้ระยะแล้ว จะเป่าลูกโป่งออกมาให้เป็นลูกใหญ่เพื่อจำลองการเป็นขยะอวกาศขนาดใหญ่ เมื่อพองจนได้ที่แล้ว รีมูฟเดบริสจะยิงตkข่ายออกไปเพื่อจับเดบริสแซต 1 เมื่อจับได้แล้วก็จะพาให้เข้าสู่บรรยากาศโลกไป
การยิงตาข่ายเป็นวิธีจับขยะที่ยืดหยุ่นมาก เพราะใช้งานได้แม้ขยะนั้นจะมีรูปร่างบิดเบี้ยวไม่สมมาตรหรือแม้แต่กำลังหมุนควงอยู่ และยังเป็นวิธีที่มีความเสี่ยงต่ำเมื่อเทียบกับการใช้แขนกลไปคว้าจับ การใช้แขนกลจับขยะมีปัญหาอย่างมากในกรณีที่ขยะนั้นหมุนควงอย่างรวดเร็ว
ขยะเทียมลูกที่สองที่ถูกปล่อยออกไปมีชื่อว่า เดบริสแซต 2 มีหน้าที่เป็นเป้าทดสอบสำหรับระบบติดตามและวัดระยะด้วยเลเซอร์ที่ติดอยู่บนรีมูฟเดบริส
การทดลองที่สาม เป็นการทดสอบระบบฉมวกแทงขยะ วิธีนี้จะไม่ใช้ดาวเทียมลูก แต่ทดสอบบนตัวรีมูฟเดบริสเองโดยมีแผ่นเป้าแบบเป้ายิงธนูติดบนแขนที่ยืดเหยียดออกไปจากตัว แล้วยิงฉมวกออกไปที่เป้าด้วยความเร็วราว 20 เมตรต่อวินาที การทดลองนี้เพื่อวิเคราะห์ว่าการยิงฉมวกในอวกาศมีความแม่นยำเพียงใด
ตามกำหนดการที่วางไว้ การทดสอบยิงตาข่ายจะเริ่มขึ้นในเดือนกันยายน 2561 ส่วนการทดลองที่สองจะเริ่มในเดือนตุลาคม เมื่อการทดลองเสร็จสิ้น ดาวเทียมแม่จะกางใบออกเพื่อเพิ่มแรงต้านอากาศให้ดาวเทียมเคลื่อนที่ช้าลงและตกลงสู่โลกและเผาไหม้ไปในบรรยากาศ การกางใบจะทำให้ดาวเทียมตกลงสู่โลกอย่างรวดเร็วภายใน 8 สัปดาห์ หากไม่มีการกางใบแล้วปล่อยให้ดาวเทียมตกลงสู่โลกเองอาจะต้องใช้เวลาถึงสองปีครึ่ง ซึ่งหากเป็นเช่นนั้นรีมูฟเดบริสจะกลายเป็นขยะอวกาศชิ้นใหม่เสียเองแทนที่จะมาเป็นผู้เก็บกวาด
หากการทดลองประสบความสำเร็จ ในอนาคตสถานีอวกาศนานาชาติอาจติดตั้งดาวเทียมเก็บขยะแบบรีมูฟเดบริสหลายตัวเพื่อคอยเก็บกวาดขยะในวงโคจร ช่วยให้วงโคจรสะอาดและปลอดภัยขึ้น
ที่มา
- A SATELLITE WITH A HARPOON, NET AND DRAG SAIL TO CAPTURE SPACE JUNK IS IN ORBIT AND WILL BE TESTED S – universetoday.com
- RemoveDEBRIS – surrey.ac.uk
