| ที่มา | คอลัมน์ "เรียนไทยได้จีน" |
|---|
เรียนไทยได้จีน : นิทานสุภาษิตจีน (295) 成语故事 (二九五)
นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 运筹帷幄, 决胜千里 /運籌帷幄，決勝千裏 yùnchóuwéiwò,juéshèngqiānlǐ (ยวิ่น โฉว เหวย์ วั่ว, เจว๋ เฉิ้ง เชียน หลี่) โดยคำว่า 运/運 yùn (ยวิ่น) แปลว่า ขับเคลี่อน ดำเนินการ จัดการ 筹/籌 chóu (โฉว) แปลว่า แผนการ ยุทธศาสตร์ 帷幄 wéiwò (เหวย์ วั่ว) แปลว่า กระโจมที่พักทหาร 决 jué (เจว๋) แปลว่า ตัดสินผล 胜/勝 shèng (เฉิ้ง) แปลว่า ชัยชนะ 千 qiān (เชียน) แปลว่า พัน 里/裏 lǐ (หลี่) แปลว่า ลี้ เป็นหน่วยระยะของจีน (ประมาณครึ่งกิโลเมตร) เมื่อรวมกันแล้วจะหมายถึง วางแผนอยู่แต่ในค่าย ก็ตัดสินผลแพ้ชนะที่ไกลออกไปนับพันลี้ได้ ใช้เปรียบเปรยว่าคนที่ฉลาดมาก สามารถวางแผนการล่วงหน้าได้อย่างรอบคอบแยบยล มาดูตัวอย่างจากนิทานสุภาษิตจีนนี้กัน
ประเทศจีนหลังราชวงศ์ฉินล่มสลาย ก่อเกิดศึกแย่งชิงอำนาจกันครั้งใหญ่ หลังพายุฝนแห่งความวุ่นวายทางการเมือง และการทหารสงบลง บ้านเมืองก็กลับมารวมเป็นแผ่นเดียวกันอีกครั้งหนึ่ง ด้วยฝีมือการบริหารจัดการอันเยี่ยมยอดของหลิวปัง 刘邦/劉邦 Liú Bāng ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่น 汉朝/漢朝 Hàn cháo ทรงมีพระราชนามว่าฮั่นเกาจู่ 汉高祖/漢高祖 Hàn Gāozǔ ครั้งหนึ่งในงานเลี้ยงเฉลิมฉลองการก่อตั้งราชวงศ์ฮั่น จักรพรรดิฮั่นเกาจู่ตรัสถามเหล่าข้าราชบริพารทั้งหลายในงานเลี้ยงว่า เหตุใดตัวเขาจึงเอาชนะเหล่าเจ้านครรัฐทั้งหลายจนตั้งราชวงศ์ได้สำเร็จ ก็มีคนตอบออกมามากมาย ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นในทางสดุดีจักรพรรดิว่า เป็นผู้เก่งกาจอะไรต่างๆ นานา
เมื่อทุกคนในท้องพระโรงพูดยกยอตัวเองจนหมดสิ้นแล้ว พระองค์ท่านก็ตรัสขึ้นมาว่า อันคุณความดี และความสามารถทั้งหมดทั้งมวลที่ทุกท่านกล่าวมา ข้าขอน้อมรับไว้ แต่ในส่วนตัวข้าแล้วกลับมองเห็นว่า ที่ข้าสำเร็จได้ก็เพราะข้ามีคนเก่งอย่างทุกท่านให้ความช่วยเหลือ คำพูดอันหวานหูนั้น ก็มีหลากหลายเช่นกัน โดยกล่าวถึงทีละคน
ที่มาภาพ https://mbd.baidu.com/newspage/data/dtlandingwise?nid=dt
จนมีตอนหนึ่งท่านตรัสถึงจางเหลียง 张良/張良 Zhāng Liáng ยอดขุนพลคนโปรดของท่านว่า จางเหลียงนั้นเก่งกาจการรบ วางแผนการรบอย่างละเอียดถี่ถ้วนตั้งแต่อยู่ในกระโจมค่ายทหาร โดยสั่งการจากในค่าย สามารถตัดสินผลแพ้ชนะของศึกที่ห่างออกไปนับพันลี้ได้ คนเก่งเช่นจางเหลียงนี้ ข้าไหนเลยจะเปรียบได้
ต่อมาคำกล่าวดังกล่าวนี้จึงถูกนำมาเปรียบกับคนเก่ง คนที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกลลึกซึ้ง และรอบคอบ ต่อมาในช่วงยุคปลายราชวงศ์ฮั่น ช่วงสามก๊ก บุคคลหนึ่งที่ได้รับการยกย่องว่าเก่งกาจในการวางแผนยิ่งก็คือ จูเก๋อเลี่ยง หรือขงเบ้ง 诸葛亮/諸葛亮 Zhū Géliàng นั่นเอง
ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้
成语比喻：很有才智的人，他们无需亲自上阵，只部好完善的战略部署，就能够让事情获得成功。
成語比喻：很有才智的人，他們無需親自上陣，只部好完善的戰略部署，就能夠讓事情獲得成功。
Chénɡyǔ bǐyù：Hěn yǒu cáizhì de rén, tāmen wúxū qīnzì shàngzhèn, zhǐ bù hǎo wánshàn de zhànlüè bùshǔ, jiù nénggòu ràng shìqíng huòdé chénggōng.
เฉิงยหวี่ ปี่ยวี่: เหินโหย่ว ไฉจื้อ เตอะ เหริน, ทาเมิน อู๋ซวี ชินจึ ฉั้งเจิ้น, จื่อ ปู้ ห่าว หวานฉ้าน เตอะ จ้านเลว่ ปู้สู่ , จิ้ว เหนิงโก้ว ร่าง ฉื้อฉิง ฮั่วเต๋อ เฉิงกง
สุภาษิตเปรียบว่า คนที่ฉลาดมาก พวกเขาไม่จำเป็นต้องออกรบด้วยตัวเอง เพียงแค่วางแผนการอย่างรอบคอบ ก็สามารถทำสิ่งต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วงได้
ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น
他能运筹帷幄,决胜千里的能力，所以公司才有今天的成功。
他能運籌帷幄,決勝千裏的能力，所以公司才有今天的成功。
Tā néng yùnchóuwéiwò,juéshèng qiānlǐ de nénglì, suǒyǐ gōngsī cái yǒu jīntiān de chénggōng.
ทา เหนิง ยวิ่นโฉวเหวย์วั่ว, เจว๋เฉิ้งเชียนหลี่ เตอะ เหนิงลี่, สั่วอี่ กงซือ ไฉโหย่ว จินเทียน เตอะ เฉิงกง
เขามีความสามารถในการวางกลยุทธ์ และทำให้มันสำเร็จลงได้ ดังนั้น บริษัทจึงประสบความสำเร็จได้ในวันนี้
