มข.ชวนชุมชนขจัดปัญหาขยะอินทรีย์ ให้ความรู้ทำปุ๋ยหมัก
น.ส.ณัฐสมล ธนกุลรังสฤษดิ์ ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายกิจการพิเศษ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆ นี้ มข.จัดโครงการ มข.ส่งเสริมชุมชนเคียงมอน่าอยู่ โดยมีนายกมลพงษ์ ทองดีนอก รองผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาลสามเหลี่ยม นายสมชาติ ชัยอยุทธ์ ประธานชุมชนสามเหลี่ยม 3 ผศ.ดร.ธนภัทร์สกรณ์ สุกิจประภานนท์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาปฐพีศาสตร์และสิ่งแวดล้อม คณะเกษตรศาสตร์ มข. นายชุมพร พารา ผู้อำนวยการกองสื่อสารองค์กร นักเรียน ประชาชนที่สนใจ เข้าร่วมกิจกรรมกว่า 100 คน ที่โรงเรียนเทศบาลบ้านสามเหลี่ยม ชุมชนสามเหลี่ยมนั้น ในโอกาสวาระพิเศษครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนา มข.จึงจัดโครงการ มข.ส่งเสริมชุมชนเคียงมอน่าอยู่ขึ้น เพื่อส่งเสริม และสร้างความเข้มแข็งแก่ชุมชนเคียงมอ และส่งเสริมการบริการวิชาการสู่สังคมที่ก่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ต่อชุมชน เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยชุมชนสามเหลี่ยม เป็นชุมชนต้นแบบแห่งแรก ที่เข้ามาส่งเสริมการสร้างต้นแบบการแยกขยะ โดยมีโรงเรียนเทศบาลบ้านสามเหลี่ยมเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน และปลูกฝังเยาวชน ในจัดการขยะอินทรีย์ หรือขยะเปียกในครัวเรือน ด้วยวิธีการหมักปุ๋ย เพื่อลดปริมาณขยะลง ให้ต่อยอดการแยกขยะเปียกระดับชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประชาชนนำความรู้เหล่านี้นำไปปฏิบัติที่บ้าน
นายสมชาติ ชัยอยุทธ์ ประธานชุมชนสามเหลี่ยม 3 กล่าวว่า ชุมชนสามเหลี่ยม 3 ได้รับความร่วมมือจากโรงเรียน และ มข.อย่างดี สำหรับปัญหาของชุมชนระยะหลัง เป็นปัญหาขยะมูลฝอยล้น ขณะเดียวกันรถจัดเก็บขนขยะทางเทศบาล ไม่สามารถมาเก็บตามกำหนดระยะเวลา สร้างความเดือดร้อนให้ชาวบ้านมาโดยตลอด แม้ว่าเทศบาลจะพยายามจัดซื้อรถขยะมาเพิ่มเติม แต่ยังไม่เพียงพอ ทำให้ชุมชนต้องทบทวนวิธีการกำจัดขยะตั้งแต่ระดับครัวเรือนด้วยตนเอง ซึ่งจะสร้างความยั่งยืนในการกำจัดขยะให้กับชุมชน และนำไปสู่ปัญหาขยะที่ลดลงต่อไป
ผศ.ดร.ธนภัทร์สกรณ์ สุกิจประภานนท์ กล่าวว่า ขยะครัวเรือนมีหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นเศษพลาสติก โลหะ รวมถึง กลุ่มขยะอินทรีย์ ที่นำมาแปรรูปเป็นปุ๋ยหมัก ใช้สำหรับปลูกผัก ใส่ต้นไม้ และยังช่วยจัดการปัญหาตั้งแต่ต้นทาง ลดต้นทุนด้านแรงงานไปด้วย โดยปกติเวลาทิ้งขยะ เทศบาลในแต่ละชุมชนจะมาจัดเก็บไป ต่อจากนั้นต้องแยกขยะ การจัดการตรงจุดนี้จะมีต้นทุน แต่ถ้าประชาชนแต่ละครัวเรือนคัดแยกขยะเปียก เศษอินทรีย์ หากมองในภาพกว้าง จะลดต้นทุน และแรงงานในกระบวนการนี้ได้อย่างมาก
“ในการทำปุ๋ยอินทรีย์ ถ้าเป็นการใช้เองในระดับครัวเรือน จะไม่มีสูตรตายตัว ขั้นตอนจะเริ่มที่ นำเศษอินทรีย์ ใบไม้ หรือเศษอาหารต่างๆ มาเทในที่ๆ จัดเตรียมไว้ ต่อจากนั้นจะใส่ปุ๋ยคอก หรือมูลสัตว์เพื่อให้เกิดการย่อยสลาย แต่บางครั้งมูลสัตว์เลี้ยงอาจจะใช้ไม่ได้เพราะว่ามีปัญหาเรื่องกลิ่น และเติมน้ำเข้าไปเพื่อให้มีความชื้น สำหรับระยะย่อยสลาย ใบไม้แห้งจะประมาณ 2 เดือน เศษผักผลไม้สด 1-2 สัปดาห์ แต่ถ้าเป็นกิ่งไม้จะต้องสับให้ชิ้นเล็กก่อน และหมักทิ้งระยะเวลาไว้ 2-3 สัปดาห์ ก็นำส่วนที่ย่อยสลายมาใช้เป็นปุ๋ยได้ จากการศึกษาวิจัยด้านการจัดการอินทรีย์วัตถุหลายชนิด พบว่าการทำปุ๋ยหมักที่มีการใส่ใบไม้แห้ง จะช่วยส่งผลให้สมบัติทางเคมี ฟิสิกส์ ของดิน มีความร่วนซุย อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก ดินทรายก็สามารถ ดูดซับปุ๋ยได้มากขึ้น” ผศ.ดร.ธนภัทร์สกรณ์ กล่าว