| ที่มา | คอมลัมน์ : เรียนไทยได้จีน |
|---|---|
| ผู้เขียน | ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร มฟล. |
นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 大言不惭/大言不慚 dà yán bù cán (ต้า เหยียน ปู้ ฉาน) โดยคำว่า
大 dà (ต้า) แปลว่า ใหญ่ โต
言 yán (เหยียน) แปลว่า ภาษา คำพูด
不 bù (ปู้ ) แปลว่า ไม่ ไร้
惭/慚 cán (ฉาน) แปลว่า ความละอาย
เมื่อรวมกันแล้ว พูดจาโอ้อวดอย่างไร้ยางอาย ขี้โม้ มาดูตัวอย่างนิทานสุภาษิตคำนี้กัน
ในสมัยสงครามระหว่างรัฐ 战国/戰國 Zhànguó (ยุคจ้านกั๋ว) รัฐจ้าว赵国/趙國Zhào guó มีนักพรตเร่ร่อนคนหนึ่ง เขาไม่มีความสามารถอย่างอื่นเลย นอกจากการคุยโวโอ้อวด เขาชอบพูดจาเกินจริง วันหนึ่ง อ้ายจื่อ 艾子Ài zǐ แกล้งล้อเล่นถามเขาว่า ตอนนี้“ท่านอายุเท่าไหร่แล้ว” นักพรตก็ทำท่าทางเหมือนคนแก่ แล้วยกตนว่าเป็นผู้อาวุโส แล้วก็ตามด้วยคำโอ้อวดว่า “ถ้าจะถามว่าอายุเท่าไหร่นั้น ข้าจำไม่ได้เสียแล้ว จำได้แค่ว่าเมื่อสมัยข้ายังเป็นเด็ก เคยเห็นฝูซี伏羲Fúxī วาดผังแปดทิศ 八卦bāguà ฝูซีมีร่างเป็นงูแต่ศีรษะเป็นมนุษย์ ช่างน่ากลัวเหลือเกิน เมื่อข้ากลับถึงบ้านแล้วล้มป่วยหนัก สุดท้ายก็ได้ยาของฝูซีมารักษาจึงหายได้
ต่อมาในสมัยของหนวี่วา女娲 Nǚ wā เกิดฟ้าแตกแยก แผ่นดินทรุด น้ำเข้าท่วมทุกพื้นที่ ผู้คนสัตว์โลกล้มตายกันมากมาย แต่ตอนนั้นบ้านข้าอยู่ตรงกลางพอดี จึงไม่ได้รับผลกระทบอะไรเลย แล้วต่อมาถึงยุคของเสินหนง神农 /神農Shénnóng เขาเริ่มสอนคนให้รู้จักเพาะปลูกพืชผลธัญญาหาร ทำให้ผู้คนพ้นจากความอดอยากได้ แต่เนื่องจากข้าก็ได้บำเพ็ญตนจนเป็นเซียนแล้ว จึงไม่กินของโลกมนุษย์ และไม่เคยแตะต้องแม้แต่เมล็ดข้าวสักเม็ดเดียว”
อ้ายจื่อฟังเขาคุยโวอย่างไร้ขอบเขต ก็รู้สึกรังเกียจแล้วเดินจากไป ไม่นานนัก ผู้ครองรัฐจ้าวประสบอุบัติเหตุตกม้า กระดูกซี่โครงหัก หมอหลวงวินิจฉัยว่าต้องใช้เลือดที่มีอายุนับพันปี จังรักษาอาการบาดเจ็บให้หายได้ กษัตริย์จ้าวจึงมีพระราชโองการให้ค้นหาเลือดพันปีทั่วทั้งแผ่นดิน ถึงตอนนี้ อ้ายจื่อจึงกราบทูลว่า “ในรัฐจ้าวของเรานั้นมีนักพรตผู้หนึ่ง อ้างว่ามีอายุมากกว่าหลายพันปี ถ้าฆ่าเขาแล้วเอาเลือดมารักษาพระองค์ก็น่าจะหายได้” กษัตริย์ได้ยินดังนั้นก็รีบส่งคนไปจับนักพรตมาทันที เตรียมจะประหารเพื่อนำเลือดเขามารักษาโรค นักพรตเมื่อโดนจับมาและทราบความจริงก็ตกใจ รีบคุกเข่าลงกับพื้นร้องขอชีวิต พร้อมทั้งพูดว่า “เมื่อไม่กี่วันก่อน แม่ข้าฉลองอายุครบ 50 ปี
ที่มาภาพ https://gemini.google.com/
เพื่อนบ้านคนหนึ่งเอาเหล้ามาเลี้ยง ข้าดื่มจนเมาแล้วก็พูดจาเพ้อเจ้อไปตามเรื่อง ความจริงข้าไม่ได้อายุถึงพันปีหรอก” กษัตริย์จ้าวได้ฟังจึงโกรธมาก จึงสั่งให้ลงโทษเขา โดยให้ใช้แรงงานเป็นเวลา 3 ปี เพื่อเป็นการสั่งสอน
ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้
成语比喻：说大话不觉得惭愧。
成語比喻：說大話不覺得慚愧。
Chénɡyǔ bǐyù：Shuō dàhuà bù juédé cánkuì
เฉิงยหวี่ ปี่ยวี่: ฌัว ต้าฮว่า ปู้ เจว๋ เตอะ ฉานขุ้ย
สุภาษิตเปรียบว่า พูดจาโอ้อวดอย่างไม่รู้สึกละอาย
ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น
这次比赛，他说一定会取得冠军，比赛结果连前三名都拿不到手，这就是典型的大言不惭的人啊！
這次比賽，他說一定會取得冠軍，比賽結果連前三名都拿不到手，這就是典型的大言不慚的人！
Zhè cì bǐsài, tā shuō yīdìng huì qǔdé guànjūn, bǐsài jiéguǒ lián qián sān míng dōu ná bù dào shǒu, zhè jiùshì diǎnxíng de dàyánbùcán de rén ɑ!
เจ้อ ชื่อ ปี่ซ่าย, ทา ฌัว อีติ้ง หุ้ย ฉวี่เต๋อ กว้านจวิน, ปี่ซ่าย เจี๋ยกั่ว เหลียน เฉียน ซาน หมิง โตว หนา ปู้ ต้าว โส่ว, เจ้อ จิ้วฉื้อ เตี่ยนสิง เตอะ ต้าเหยียนปู้ฉาน เตอะ เหริน อา!
เขาบอกว่า เขาจะต้องคว้าแชมป์ในการแข่งขันครั้งนี้ได้อย่างแน่นอน แต่สุดท้ายกลับไม่สามารถติดสามอันแรกได้เลย คนแบบเขาจึงนับได้ว่าเป็นพวกชอบคุยโวโอ้อวด!